Napisać tekst tak szalony i przenikliwy jednocześnie to jest coś. 0 punktów za ideologię, 4 punkty za wybitny, choć całkowicie zbłąkany intelekt. Czy to zdolność przewidywania rzeczywistości - czy jej kreowania? Tekst jest uważany za wpływowy do dziś.

Esej opublikowany w 1985 roku, czyli prawie 40 lat temu, doskonale opisuje aktualne trendy technologiczne i związane z nimi ruchy trans- i posthumanistyczne, które dążą do skasowania różnic między płciami, człowiekiem i zwierzęciem, istotą biologiczną i maszyną oraz materią i duchowością.

Ta ostatnia kategoria jest u autorki odjechana, bo uważa ona, że zminiaturyzowane układy scalone i fale elektromagnetyczne to przejawy duchowości. Biorąc pod uwagę jej perspektywę bazującą na materializmie dialektycznym, to dzisiejsze doświadczenia Elona Muska z wszczepami na zwierzętach i ludziach niepełnosprawnych mieszczą się dla osób jej pokroju właśnie w tej kategorii.

Lem pisał podobne rzeczy, rzecz jasna z diametralnie innej perspektywy i chyba nieco później, choć nie dam sobie za to głowy uciąć. Zajdel w "Limes Inferior" trzy lata wcześniej (1982) od autorki dotykał podobnych tematów, ale nie jako wspaniałych perspektyw tylko jako upiornej dystopii. Znać, że polscy pisarze wiedzieli, jak komunizm smakuje w praktyce, a Donna Haraway jako marksistowska anarcho-cyber-feministka opisywała w złotych czasach Reagana przesłodzoną utopię przyszłości z ciepłej posady uniwersyteckiej w słonecznej Kalifornii.

Myślę, że nie bez znaczenia jest też kwestia wykształcenia ścisłego naszych autorów, którzy w konsekwencji nie idealizują technologii w przeciwieństwie do Haraway, która studiowała zoologię i filozofię. Przypomina ona w tym podobny brak przygotowania merytorycznego i nośne pióro Judith Butler, która jako profesor literatury jest autorką słynnego tekstu mającego rewidować dotychczasową biologię poprzez rozróżnienie między płcią biologiczną a kulturową, czyli słynny gender.

Opis Haraway kontroli i wymiany dowolnych części człowieka lub jednostek w systemie dobrze oddaje nie tylko dzisiejsze Chiny, ale każde społeczeństwo totalitarne, ponieważ od starożytności niewolnicy to zaledwie mówiące narzędzia. Haraway zdaje się tego nie wiedzieć i jest zachwycona powrotem do przeszłości dopalonej nowymi technologiami, w tym środkami kontroli.

Poniżej jest kilka cytatów, które autorka przedstawia jako pozytywną... Ba! Pełną rozkoszy przyszłość ludzkości. Dla mnie osobiście najbardziej wstrząsającym elementem jest normalizacja zoofili w tekście napisanym przez kogoś, kto jest współcześnie zaliczany do klasyków myśli ekofeministycznej. To jednak dodaje jeszcze jeden punkt orientacyjny, gdzie jest w układance ideologicznej choćby Olga Tokarczuk. Nasza noblistka co najmniej dwa razy publicznie afirmowała nową formułę rodziny międzygatunkowej w wersji soft, która ma się składać np. z kobiety, dziecka i kury, gdzie kura ma tyle samo praw co dziecko.

Podsumowując, manifest jest ciekawy pod wieloma względami, ale nie ma w nim żadnych uzasadnień, jak np. inżynieria społeczna wdrażana za pomocą sieci informacyjnych ma zapobiegać konfliktom i wojnom. Z tego, co jest w tekście wynika, że te systemy wymiany informacji mają wg autorki podtrzymywać się same i być na tyle silne, żeby realnie wpływać na rządy. Jak wiemy dziś, sieci nie podtrzymują się same, a w kontrze do rządów skuteczne są nie oddolne inicjatywy małych, flash-mobowych społeczności, tylko dążące do monopolu megakorporacje.

CYTATY

"The cyborg appears in myth precisely where the boundary between human and animal is transgressed. Far from signaling a walling off of people from other living beings, cyborgs signal disturbingly and pleasurably tight coupling. Bestiality has a new status in this cycle of marriage exchange".

"We cannot go back ideologically or materially. It’s not just that “god” is dead; so is the “goddess.” Or both are revivified in the worlds charged with microelectronic and biotechnological politics".

"Sexual reproduction is one kind of reproductive strategy among many, with costs and benefits as a function of the system environment. Ideologies of sexual reproduction can no longer reasonably call on notions of sex and sex role as organic aspects in natural objects like organisms and families. Such reasoning will be unmasked as irrational, and ironically corporate executives reading Playboy and antiporn radical feminists will make strange bedfellows in jointly unmasking the irrationalism".

"I like to imagine LAG, the Livermore Action Group, as a kind of cyborg society, dedicated to realistically converting the laboratories that most fiercely embody and spew out the tools of technological apocalypse, and committed to building a political form that actually manages to hold together witches, engineers, elders, perverts, Christians, mothers, and Leninists long enough to disarm the state. Fission Impossible is the name of the affinity group in my town. (Affinity: related not by blood but by choice, the appeal of one chemical nuclear group for an-other, avidity".

"Unlike the hopes of Frankenstein’s monster, the cyborg does not expect its father to save it through a restoration of the garden—that is, through the fabrication of a heterosexual mate, through its completion in a finished whole, a city and cosmos. The cyborg does not dream of community on the model of the organic family, this time without the oedipal project. The cyborg would not recognize the Garden of Eden; it is not made of mud and cannot dream of returning to dust. Perhaps that is why I want to see if cyborgs can subvert the apocalypse of returning to nuclear dust in the manic compulsion to name the Enemy".

" Control strategies will be formulated in terms of rates, costs of constraints, degrees of freedom. Human beings, like any other component or subsystem, must be localized in a system architecture whose basic modes of operation are probabilistic, statistical. No objects, spaces, or bodies are sacred in themselves; any component can be interfaced with any other if the proper standard, the proper code, can be constructed for processing signals in a common language. Exchange in this world transcends the universal translation effected by capitalist markets that Marx analyzed so well. The privileged pathology affecting all kinds of components in this universe is stress—communications breakdown. The cyborg is not subject to Foucault’s biopolitics; the cyborg simulates politics, a much more potent field of operations".

Napisać tekst tak szalony i przenikliwy jednocześnie to jest coś. 0 punktów za ideologię, 4 punkty za wybitny, choć całkowicie zbłąkany intelekt. Czy to zdolność przewidywania rzeczywistości - czy jej kreowania? Tekst jest uważany za wpływowy do dziś.

Esej opublikowany w 1985 roku, czyli prawie 40 lat temu, doskonale opisuje aktualne trendy technologiczne i związane z...