Chantal Mouffe

Zdecydowanie najlepszy z dotychczas przeczytanych przeze mnie "Przewodników Krytyki Politycznej"; autorka omawia i poddaje krytyce poglądy między innymi Carla Schmitta, Ulricha Becka, Anthony'ego Giddensa, Jurgena Habermasa, Richarda Rorty'ego, Richarda Falka i Andrew Straussa, Antonio Negriego i Michaela Hardta, i wielu jeszcze innych myślicieli. Generalnie, polemizuje z liberalnym globalizmem politycznym i postmodernizmem, przeciwstawiając im klasyczną nowoczesną koncepcję polityczności i policentrycznego porządku światowego opartego na równowadze mocarstw, co zaczerpnęła od Carla Schmitta. Mniej uwagi autorka poświęca krytyce globalizacji ekonomicznej, skupiając się przede wszystkim na jej warstwie politycznej, a w zasadzie na liberalnych próbach zniesienia polityki i zastąpienia jej globalnym społeczeństwem obywatelskim, zuniformizowanym na liberalną modłę. To czyni jej pracę interesującą bynajmniej nie tylko dla lewicowców, choć również dla nich wartościową, bo starającą się ożywić i nadać nowego wigoru socjaldemokracji, pochłoniętej u progu XXI w. w zasadzie już całkowicie przez lewicowy liberalizm. Dla lewicy perspektywa autorki jest jednak o tyle niebezpieczna, że czyni ona jej hasła ideowe kwestią przygodności i zdobycia bądź też utrzymania hegemonii. W porównaniu z perspektywą liberalną, relatywizuje je zatem. Dla prawicowca, owa relatywizacja idei lewicy będzie czymś bardzo atrakcyjnym, choć jej zakres zdecydowanie niezadowalający - w końcowych partiach książki, autorka przytomnie zaznacza, że jej pluralizm nie obejmuje stanowisk negujących zasady ustroju demoliberalnego, choć też wykluczenie zwolenników tych perspektyw ma u niej wymiar wyłącznie polityczny, nie zaś etyczny jak w liberalizmie. Prawicowiec całkowicie podpisze się natomiast pod wnioskami autorki dotyczącymi porządku międzynarodowego. Książęczkę Chantal Mouffe należy zatem polecić wszystkim; prawicowcom, lewicowcom, jak i czytelnikom zainteresowanym współczesną filozofią polityczną, przegląd stanowisk której znajdą tu omówiony.