Dość wygładzona biografia Barbarossy. Dużo w niej sukcesów i różnorodnych punktów zwrotnych, gdzie cesarz zmienia swoją politykę (np. bitwa pod Legnano). Brak też wzmianki o dzieciństwie. Zastajemy go już w kwiecie wieku z żoną i z samymi sukcesami w Italii i konflikcie z papieżem o strefy wpływów. Jedno trzeba mu przyznać, cesarz miał cierpliwość i po wielu trudach dokonał tego, co zakładał. Pewnie to było głównym motywem wybrania jego nazwiska podczas planowania "Barbarossy" w 1940/1941 roku. Wies podaje informacje, że cesarz utonął podczas pokonywania rzeki lub podczas kąpieli po posiłku oraz to, że, zgodnie z ówczesnym zwyczajem, oddzielano kości od ciała poprzez gotowanie zwłok.

Dość wygładzona biografia Barbarossy. Dużo w niej sukcesów i różnorodnych punktów zwrotnych, gdzie cesarz zmienia swoją politykę (np. bitwa pod Legnano). Brak też wzmianki o dzieciństwie. Zastajemy go już w kwiecie wieku z żoną i z samymi sukcesami w Italii i konflikcie z papieżem o strefy wpływów. Jedno trzeba mu przyznać, cesarz miał cierpliwość i po wielu trudach dokonał...

"Fryderyk Barbarossa należy do tych wielkich postaci historii, których oddziaływanie nie skończyło się wraz z ich śmiercią. Późniejsze pokolenia wciąż wykorzystywały jego mit, aby poprzez niego zapanować nad wydarzeniami własnych czasów". Mit Fryderyka Barbarossy jest jednym z bardziej zakorzenionych w niemieckiej świadomości historycznej. Ernst W. Wies rozpoczyna książkę od przypomnienia kryptonimu operacji wojskowej Wehrmachtu z 1941 r. Nie bez powodu. Kształtowanie się idei państwowości niemieckiej od średniowiecza aż do XX w. orbitowało głównie (choć nie jedynie) wokół postaci Rudobrodego. Postać cesarza, który władał żelazną ręką, bezprzykładnie pacyfikował buntujące się włoskie miasta, kreował antypapieży, podporządkowywał sobie słowiańskich sąsiadów, a także "podniósł krzyż" i znalazł śmierć na wschodzie, nie obejrzawszy upragnionej Jerozolimy, mocno rozpalała umysły jego rodaków. Jak to zwykle z mitami bywa, idealizacja Barbarossy po śmierci nie miała za wiele wspólnego z jego doczesnym życiem. Spore znaczenie miał również fakt, iż to za jego czasów Karola Wielkiego wyniesiono na ołtarze. Obaj władcy, nie przebierający w środkach, mający wiele ofiar na sumieniu, jak znalazł nadawali się na chrześcijańskich świętych. Niestety Rzym uhonorował w ten sposób tylko Karola. Ernst. W. Wies, jak zwykle w swoich biografiach, daje czytelnikowi szeroki obraz czasów, w których przypadło żyć jego bohaterowi. Zrozumienie średniowiecza nie jest wcale takie proste. Nie sprowadza się ono jedynie do walki sacrum z profanum (chociaż potyczki Barbarossy z papieżem autor skwitował następująco: "Osiemnaście lat ciągnęły się zmagania między dwiema osobistościami cieszącymi się największym autorytetem w zachodnim świecie. W walce tej zgładzono bądź zamęczono niezliczone tysiące ludzi, spustoszono i spalono wiele wiosek i miast. Niewypowiedziane cierpienia stały się udziałem każdej ze stron. I oto teraz obaj ci mężowie, w których imieniu to wszystko się dokonało, zawarli wreszcie gorąco upragniony pokój"),co mogłoby się wydawać oczywiste. A przynajmniej, kiedy wnikamy w ową epokę (w czym biografie E.W. Wiesa są bardzo pomocne),zaczynamy tracić rozeznanie kto reprezentuje owo sacrum, a kto profanum, i czy w ogóle mamy do czynienia tutaj z jakimkolwiek sacrum.
Warto sięgnąć po książki tego autora. Nie ma chyba lepszych o średniowieczu w całej serii BSL.

"Fryderyk Barbarossa należy do tych wielkich postaci historii, których oddziaływanie nie skończyło się wraz z ich śmiercią. Późniejsze pokolenia wciąż wykorzystywały jego mit, aby poprzez niego zapanować nad wydarzeniami własnych czasów". Mit Fryderyka Barbarossy jest jednym z bardziej zakorzenionych w niemieckiej świadomości historycznej. Ernst W. Wies rozpoczyna książkę...

Sprawnie napisana i dość solidna w treści, niestety po lekturze pozostawia niedosyt. Po pierwsze kompletnie pomija pierwsze 30 lat życia Barbarossy. Po drugie przedstawia wygładzony wizerunek cesarza. Wies zbyt często bagatelizuje liczne okrucieństwa, bezsensowny upór, fatalne decyzje i seryjne klęski (jak zupełnie poronione próby inwazji na Sycylię w sojuszu z Pizą w 1163-64, czy utknięcie pod obleganą Ankoną w 1168 roku - tyle, że o doniosłości tych wydarzeń dowiedziałem się z innych książek). Moim zdaniem brakuje tu chłodnego podejścia, za wiele jest emocji i peanów. Po trzecie trafiają się drobne błędy rzeczowe, chociaż może to bardziej kwestia kiepskiego tłumaczenia (np. str. 50 i informacja "o wypędzeniu Rogera II ze swojego kraju" - nic takiego nie miało miejsca).

Przed lekturą warto mieć w jednym palcu historię polityczną dwunastowiecznej Europy, w przeciwnym razie szybko można pogubić się w nieco chaotycznej narracji autora. Całość pisana jest ze stricte niemieckiej perspektywy. Dlatego brakuje czasem istotnego kontekstu dla działań Barbarossy - np. kilku zdań o interwencji Bizancjum w Italii w latach 50-tych, czy informacji o zhołdowaniu przez niego Pomorza Zachodniego w 1181 roku. Z narracji Wiesa nie do końca można też zrozumieć na czym polegał ciągnący się od dekad spór cesarzy z Królestwem Sycylii i jak przełomowy w tym kontekście był ślub cesarskiego syna z dziedziczką tego tronu.

W konsekwencji autor buduje ciekawy, ale ostatecznie mało przekonujący obraz Barbarossy, który "wielkim cesarzem był". Nie do końca jednak wyjaśnia źródła jego wielkości, poza osobistą charyzmą i prestiżem zbudowanym w Rzeszy. Brakuje tu zestawienia dokonań cesarza z mniej udanymi poprzednikami i analizy tego, co jednak się zupełnie nie udało. Dostajemy za to cały rozdział o początkach rycerstwa w Niemczech i jego etosie. Podsumowując, przydałaby się bardziej naukowa biografia tego frapującego cesarza, który zmitrężył trzy dekady na próbie restytucji praw cesarskich w Italii.

6,5/10

Sprawnie napisana i dość solidna w treści, niestety po lekturze pozostawia niedosyt. Po pierwsze kompletnie pomija pierwsze 30 lat życia Barbarossy. Po drugie przedstawia wygładzony wizerunek cesarza. Wies zbyt często bagatelizuje liczne okrucieństwa, bezsensowny upór, fatalne decyzje i seryjne klęski (jak zupełnie poronione próby inwazji na Sycylię w sojuszu z Pizą w...

Tytuł książki Ernsta Wiesa odnosi się do mitu Barbarossy. Cóż, dla Polaków jest to postać, która nie obrosła mitologią w najmniejszym choćby stopniu. Na Polskę się dwa razy wyprawił (1157, 1172),to fakt, ale głównie kojarzy się go u nas z walkami o Italię oraz z III krucjatą i spektakularnym utonięciem w małoazjatyckiej rzece Salef. Autor jednak już na pierwszych stronach tej biografii zarysował nieznane mi dotąd zagadnienie, mianowicie obecność Fryderyka I Barbarossy w niemieckiej tradycji historycznej. Tam bowiem faktycznie stał się postacią wręcz mityczną. Podczas lektury momentalnie przypomniałem sobie swoją wizytę w mieście Goslar i tamtejszą parę pomników: Barbarossa i Wilhelm I. Sam Wies też się do nich odwołuje. Myślę, że to całkiem ważna sprawa.

Ad rem jednak! Sama książka zgodnie z tytułem przedstawia postać wielkiego cesarza z dynastii Hohenstaufów. Tron odziedziczył on po stryju Konradzie III w roku 1152, gdy miał trzydzieści lat. Tych pierwszych trzydziestu lat życia Autor książki właściwie nie omawia. Trochę szkoda, choćby z tego względu, że był przecież młody Fryderyk uczestnikiem II wyprawy krzyżowej. W efekcie temat krucjat potraktowany został marginalnie, a chyba zasługiwałby na nieco dokładniejsze omówienie. To taki mały zarzut z mojej strony. Mały i w najmniejszym stopniu nie obniżający mojej wysokiej oceny tej pracy. Wies skupił się przede wszystkim na polityce Barbarossy względem Italii oraz papiestwa. To bardzo interesujące zagadnienia, może w nich zresztą dostrzec czytelnik co najmniej dwa różne oblicza tytułowego bohatera. Cesarz-wojownik i cesarz-dyplomata.

Dużo miejsca poświęcił też Autor książki osobie Rainalda z Dassel, który był kanclerzem Rzeszy i chyba najważniejszą postacią w otoczeniu Barbarossy. Na dobrą sprawę to jego koncepcje doprowadziły do schizmy w Kościele zachodnim i walki między Fryderykiem I a papieżem Aleksandrem III. W tym sporze będącym kontynuacją XI-wiecznych zmagań o inwestyturę (pozornie tylko zakończonych konkordatem wormackim w roku 1122) ważną rolę odegrały też północne Włochy. Ten specyficzny rejon pod wieloma względami wyprzedzał swoją epokę. W świecie królów i książąt autonomiczne republiki kupieckie z trudem tylko znajdywały dla siebie miejsce. Jednak nie bez pewnego powodzenia, czego świadectwem bitwa pod Legnano. Sześć włoskich wypraw Barbarossy ma zasadniczo dość pozytywny wydźwięk, gdyż zdaje się wskazywać na to, że czasem metody bezkrwawe są dużo lepsze od wojny. W kontekście średniowiecza brzmi to cokolwiek nowocześnie, czyż nie?

Mało w książce poloniców. Ale chyba nie w ich poszukiwaniu będzie polski czytelnik sięgał po biografię Barbarossy. Stosunkowo niewiele także miejsca poświęcił Wies stosunkom Rzeszy z Francją, czy innymi krajami (poza oczywiście Italią). Stąd też śmiało można powiedzieć, że praca niniejsza jest również źródłem wiedzy o dziejach Włoch. Autor posługuje się ciekawym językiem, faktycznie próbuje trochę demitologizować, wszystko czyni z dobrym efektem. Moja ocena „Fryderyka Barbarossy” jest dużo wyższa niż „Karola Wielkiego” tegoż autora. To jedna z ciekawszych średniowiecznych biografii, jakie miałem okazję czytać. Godna polecenia książka, przedstawia bowiem ciekawego człowieka na tle naprawdę ciekawych czasów.

Tomasz Babnis

Tytuł książki Ernsta Wiesa odnosi się do mitu Barbarossy. Cóż, dla Polaków jest to postać, która nie obrosła mitologią w najmniejszym choćby stopniu. Na Polskę się dwa razy wyprawił (1157, 1172),to fakt, ale głównie kojarzy się go u nas z walkami o Italię oraz z III krucjatą i spektakularnym utonięciem w małoazjatyckiej rzece Salef. Autor jednak już na pierwszych stronach...

Warto przeczytać jako wstęp historyczny przed lekturą "Baudolino" Umberto Eco. O cesarzu który chciał uchodzić za pierwszego rycerza swoich czasów, ale nie zawsze postępował po rycersku. Książka napisana świetnym stylem, czyta się jak powieść, a do tego szereg perełek jak choćby informacje o rycerstwie i pogmatwanych stosunkach na linii papież cesarz. Polecam

Warto przeczytać jako wstęp historyczny przed lekturą "Baudolino" Umberto Eco. O cesarzu który chciał uchodzić za pierwszego rycerza swoich czasów, ale nie zawsze postępował po rycersku. Książka napisana świetnym stylem, czyta się jak powieść, a do tego szereg perełek jak choćby informacje o rycerstwie i pogmatwanych stosunkach na linii papież cesarz. Polecam