Temat przesiedleń Polaków nie doczekał się swojej monografii. Problem, owszem był poruszany, ale albo w kontekście innych wydarzeń, albo przy okazji omawiania innego obszaru. Mieszkańcy Kresów i ich potomkowie długo musieli czekać na obszerną pozycję, która pokazywałaby, jak wyglądała akcja przesiedlenia naszych rodaków. Zbadania podjął się Grzegorz Hryciuk, historyk związany z Uniwersytetem Wrocławskim. Co z tego powstało?

Przesiedleńcy. Wielka Epopeja Polaków 1944-1946 to wyjątkowa pozycja na rynku. Nie tylko ze względu na tematykę, ale przede wszystkim na sposób jej zbadania. Autor przedstawił problematykę wyjazdu rodaków z terenu Galicji Wschodniej i Wołynia, posiłkując się nie tylko obszerną bibliografią, ale też rozmowami z osiedleńcami, czy wspomnienia, tych, którzy doświadczyli trudów repatriacji.

Widać, że pozycja nie była pisana w biegu, tylko każde zdanie, akapit, czy rozdział został starannie przemyślany. Nic nie jest dziełem przypadku, czy zawieruszenia się bez konkretnego przypisu. Doskonała praca autora sprawia, że książka nosi znamiona książki naukowej. Jest niezwykle merytoryczna, opisuje każdą część przesiedlenia Polaków. Zaczynając od przyczyn repatriacji, sytuacji politycznej, przechodząc do momentu decyzyjności, aż po chwili wyjazdu i osiedlenia się na nowym terenie. Pod obszar swoich badań autor wziął również aspekt kultury, czy rolę duchowieństwa podczas tej nieludzkiej wyprawy. Po przeczytaniu ostatniego zdania nie mam poczucia, że muszę coś doczytać albo że coś jest niejasne. Mam wrażenie, że autor wyczerpał temat w każdym możliwym obszarze. Grzegorz Hryciuk włożył w słowa myśli, wspomnienia i bolączki tych, którzy zmuszeni zostali do pozostawienia swoich majątków i udania się w nieznane. Zostawili wszystkie plany, marzenia i cele. W głowach rodziło się tysiąc pytań, na której trudno znaleźć odpowiedź.

Przesiedleńcy. Wielka Epopeja Polaków 1944-1946 to pozycja wybitna, prawdziwa książkowa perełka. Z niecierpliwością czekam na drugą część. Wiem jednak, że takie monografie nie powstają w tydzień, czy miesiąc. Tak obszerne pozycje pisze się latami. Wierzę jednak, że w przyszłości poznam losy Wileńszczyzny i terenu obecnej Białorusi.

Temat przesiedleń Polaków nie doczekał się swojej monografii. Problem, owszem był poruszany, ale albo w kontekście innych wydarzeń, albo przy okazji omawiania innego obszaru. Mieszkańcy Kresów i ich potomkowie długo musieli czekać na obszerną pozycję, która pokazywałaby, jak wyglądała akcja przesiedlenia naszych rodaków. Zbadania podjął się Grzegorz Hryciuk, historyk...

Koniec wojny nie oznaczał spokoju. Nie oznaczał powrotu do normalności. Ustalenia wielkiej trójki sprawiły, że po zakończeniu wojny swoje małe Ojczyny musiało opuścić wiele tysięcy ludzi. Polacy, chociaż byli po zwycięskiej stronie zostali potraktowani jak przegrani. Sojusznicy nie licząc się z ich zdaniem oddali na rzecz ZSRR sporą część terytorium przedwojennej Polski. W związku z tym Kresowiacy zamieszkujący te tereny mieli zostać przewiezieni na tzw. Ziemie Odzyskane. Łatwiej było powiedzieć niż zrobić…
Jednym z następstw zmiany granic po II wojnie światowej były masowe przesiedlenia ludności. Przymusowych. Bezwzględnych. Nikt nie liczył się z tymi, którzy musieli opuścić swoje domy. Niestety przekonały się o tym setki tysięcy Polaków zamieszkałych na Kresach. Władze robiły wszystko by wyrugować ludzi ze swoich małych Ojczyzn i wysyłając w nieznane. Prośbą. Groźbą. Żaden z architektów przesiedleń nie pomyślał, co mogli czuć ludzie, których wygnano z własnych domów. Nikt nie przejmował się, że tak naprawdę akcja przesiedleńcza była źle zorganizowana. Nikt nie wziął pod uwagę, że przesiedleńcy przeżyją traumę. Nikt nie przejmował się, że w wyniku akcji, przesiedleńcy zostaną okradzeni z majątku. Tym, którzy koordynowali tę akcję było to na rękę…
Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków, 1944-1946 to książka, która przybliża czytelnikowi jedno z najmniej znanych kart z historii Polski. Każdy z rozdziałów pokazuje poszczególne elementy, które składały się na całą machinę bezlitosnych przesiedleń. Przy okazji, w początkowych rozdziałach autor przybliża czytelnikowi ostatnie lat terenów, które nazywamy Kresami by lepiej poznać kontekst późniejszych wydarzeń.
Z pewnością z początku można nieco przerazić się jej objętością, ale warto zaznaczyć, że autor starał się napisać ją jak najrzetelniej. Przez to w środku znalazło się sporo szczegółów i faktów, które obrazowały, z czym musieli się mierzyć Polacy mieszkający na ziemiach zabranych Polsce. Czy warto się z nią zapoznać? Oczywiście! Nie mam wątpliwości, że ta książka jest ważna i szalenie potrzebna.

Koniec wojny nie oznaczał spokoju. Nie oznaczał powrotu do normalności. Ustalenia wielkiej trójki sprawiły, że po zakończeniu wojny swoje małe Ojczyny musiało opuścić wiele tysięcy ludzi. Polacy, chociaż byli po zwycięskiej stronie zostali potraktowani jak przegrani. Sojusznicy nie licząc się z ich zdaniem oddali na rzecz ZSRR sporą część terytorium przedwojennej Polski. W...