Wojna, społeczeństwo i kultura. Cywilizacyjne konteksty wojen na przestrzeni dziejów to monografia zbiorowa będąca pierwszym tomem serii wydawniczej „Studia Historica Mazoviensia” powołanej w 2021 roku w Instytucie Historii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Z założenia seria ta ma stanowić forum wymiany wniosków z badań naukowych prowadzonych nad kulturą i dziejami Mazowsza, widzianymi w szerokim kontekście europejskim, a także miejscem dociekań historycznych w innych obszarach bez ograniczeń geograficznych i chronologicznych.
Działania militarne prowadzone przez siły zbrojne organizmów politycznych, należących do rywalizujących cywilizacji, wiązały się z wytworami kultury powstającymi celem upamiętnienia, legitymizacji czy propagowania lub dezawuowania pewnych idei i światopoglądów. Wojna zawsze oznacza tragedię niosącą ze sobą ofiary oraz skutkującą stratami materialnymi, jednak wielokrotnie jej następstwem stał się impuls kulturotwórczy prowadzący do wybitnych osiągnięć. Przygotowania wojenne również często wiązały się z kreacją różnego rodzaju treści na potrzeby uzasadnień ideowych i propagandy, a samym działaniom militarnym towarzyszyły określone rytuały i celebracje. Tak zarysowanej tematyce poświęcono niniejszą książkę.

Praca składa się z następujących artykułów:
„Polityka Leonidasa w kontekście wojny grecko-perskiej i bitwy pod Termopilami” – Michał Kapica
„Rys historyczny teorii budowy machin – wybrane aspekty dzieła „Belopoiika” Herona z Aleksandrii na tle epoki” – Łukasz Karczewski
„Rozwój chrześcijańskiej kultury Edessy w kontekście stałego zagrożenia perskim podbojem na przykładzie legendy o Abgarze V” – Adam Wilczak
„Liturgia wojenna w Królestwie Jerozolimskim w latach 1099-1187” – Bartłomiej Dźwigała
„Cywilizacyjny kontekst bitwy pod Manzikertem” – Hubert Juchimiuk
„Defensor braclaviensis – kariera Stanisława Antoniego Świdzińskiego jako przyczynek do badań nad strategią obsadzania kluczowych stanowisk na wschodnich rubieżach Rzeczpospolitej” – Michał Korwin-Szymanowski
„Najazdy tatarskie w ludowej pieśni na przykładzie zbiorów Oskara Kolberga. Przyczynek do problematyki” – Łukasz Makowski
„Straty Kościoła katolickiego w Polsce w wyniku działań podczas I i II wojny światowej na przykładzie parafii Żyrardów” – Karol Wilczyński
„Przyczyny porażki Polski w wojnie obronnej 1939 roku według propagandowych powieści socrealistycznych: „Wrzesień” Jerzego Putramenta i „Dni klęski” Wojciecha Żukrowskiego” – Marcin Skoczeń i Filip Skoczeń
„Wojna medialna. Zbrodnia katyńska na łamach dziennika „Krakiwski Wisti” – Alina Zawada