Na początku Ziemia ostygła, a potem były dinozaury... co głosił pewien słynny mem ukuty z dialogu filmowego, w którym padła kwestia „Uspokój się i zacznij jeszcze raz od początku”.

I faktycznie, Ziemia ostygła, ale próby jej ożywienia powiodły się dopiero po nieco ponad dwóch miliardach jałowych okrążeń Słońca. Trzeba było jednak kolejnych prawie dwóch miliardów lat, żeby nasze drzewo życia (tak, były inne) na dobre zapuściło korzenie w morzach Archaiku. To właśnie wtedy zegar ewolucji zaczął odmierzać czas i pojawiły się głowonogi. To oznacza, że w każdym z nas jest fragment programu molekularnego budującego głowonoga.

Po dalszych pięciuset obrotach wokół Słońca odczytujemy ścieżki powstawania i wymierania tych stworzeń w sprawnie i ze swadą napisanej historii badań naukowych ich pochodzenia. Nawiasem mówiąc jest to też ilustracja, jak działa Nauka i jak wbudowany w nią sceptycyzm prowadzi do szukania odpowiedzi na pytania.

Klarownie, choć miejscami z przesytem taksonomii łacińskiej, opowiedziane działanie ewolucji i jej wynalazków na przykładach gatunkowych. Szkoda tylko, że książkę z lat 2017-2020 i wydaną w roku 2022 zilustrowano wyłącznie szkicami i czarno-białymi zdjęciami. Mimo to, moim zdaniem to lektura wartościowa i warto ją polecać w uzupełnieniu szkolnej Biologii, kiedy jej program mówi o ewolucji.

Na początku Ziemia ostygła, a potem były dinozaury... co głosił pewien słynny mem ukuty z dialogu filmowego, w którym padła kwestia „Uspokój się i zacznij jeszcze raz od początku”.

I faktycznie, Ziemia ostygła, ale próby jej ożywienia powiodły się dopiero po nieco ponad dwóch miliardach jałowych okrążeń Słońca. Trzeba było jednak kolejnych prawie dwóch miliardów lat, żeby...

Ależ męczyłam tę książkę! Skądinąd krótką, czytałam ją kilka miesięcy, na każdej stronie zastanawiając się - czy ja naprawdę nie powinnam pogadać z terapeutą o braku umiejętności porzucania książek nieciekawych.

Głowonogi są w porządku, ewolucja jest w porządku, nawet paleontologia jest okej, ale połączone razem - mimo heroicznych prób autorki - dały mieszankę mało strawną. Jest nudno, nieciekawie i monotonnie. Myślicie, że wiecie wszystko o laniu wody w pracach zaliczeniowych? Poczekajcie na całe rozdziały o zmianach w budowie fragmokonów (stożkowych muszli) u belemnitów względnie o tym, jak zmieniała się pławność głowonogów.

Po "Innych umysłach" i "Otchłani" to było naprawdę niesprawiedliwe.

Ależ męczyłam tę książkę! Skądinąd krótką, czytałam ją kilka miesięcy, na każdej stronie zastanawiając się - czy ja naprawdę nie powinnam pogadać z terapeutą o braku umiejętności porzucania książek nieciekawych.

Głowonogi są w porządku, ewolucja jest w porządku, nawet paleontologia jest okej, ale połączone razem - mimo heroicznych prób autorki - dały mieszankę mało...

Zostałam absolutnie oczarowana! Zarówno wiadomościami o głowonogach - nie tak znowu popularnych zwierzętach - jak sposobem w jaki ta wiedza została podana. Masa ciekawostek przytaczanych w bardzo przystępny sposób, do tego z humorem. Świetna robota! Uznanie należy się tym bardziej, że autorka jest naukowczynią. Nie każdy specjalista w swojej dziedzinie, potrafi przekazywać wiedzę laikom w zrozumiały sposób. Według mnie jedynym minusem jest mała liczba ilustracji. Oczywiście rozumiem z czego to wynika, jednak częste zaglądanie do Internetu w celu poszukiwania głowonogów potrafiło rozproszyć, wszak gromada ta jest tak piękna, że trudno było oderwać wzrok od setek zdjęć.

Zostałam absolutnie oczarowana! Zarówno wiadomościami o głowonogach - nie tak znowu popularnych zwierzętach - jak sposobem w jaki ta wiedza została podana. Masa ciekawostek przytaczanych w bardzo przystępny sposób, do tego z humorem. Świetna robota! Uznanie należy się tym bardziej, że autorka jest naukowczynią. Nie każdy specjalista w swojej dziedzinie, potrafi przekazywać...

Jakiś czas temu miałam okazję oglądać na Netflixie film : Czego nauczyła mnie ośmiornica.
Oczarował mnie podwodny świat przedstawiony przez Craiga Fostera.
Wiedziałam też, że chcę wiedzieć więcej i egzemplarz recenzencki Monarchowie mórz. Niezwykła opowieść o pięciuset milionach lat ewolucji głowonogów stał się dla mnie kolejnym wspaniałym doświadczeniem w celu poznania życia niesamowitych stworzeń jakimi są głowonogi.

Autorka poświęciła całe swoje życie na odkrywanie tajemnic kałamarnic i ośmiornic. Dzieli się z nami swoją pasją oraz wiedzą nabytą w pracy oraz na studiach. Pisze lekko, radośnie i entuzjastycznie, potrafiąc jednocześnie wciągnąć nas głęboko w poruszane tematy.

Głowonogi są liczniejsze, niż sądzi większość z nas. Stanowią główne źródło pożywienia dla wielu ryb. Autorka charakteryzuje je jako pływające batony proteinowe. Rozmnażają się w ogromnych populacjach. Obliczono, że masa głowonogów zjadanych przez wieloryby, foki i ptaki morskie przewyższa całkowity połów morski światowych flot rybackich. Istnieją dowody na to, że w wyniku przełowienia oceanów głowonogi rozmnożyły się. Roczny połów kałamarnicy Humboldt w obiu Amerykach wzrósł ze 100 ton w 1964 roku do ponad miliona ton w 2014 roku.

Momentami jedynie ciężko było mi zrozumieć niektóre mechanizmy, które opisywała Danna Staaf.

Jakiś czas temu miałam okazję oglądać na Netflixie film : Czego nauczyła mnie ośmiornica.
Oczarował mnie podwodny świat przedstawiony przez Craiga Fostera.
Wiedziałam też, że chcę wiedzieć więcej i egzemplarz recenzencki Monarchowie mórz. Niezwykła opowieść o pięciuset milionach lat ewolucji głowonogów stał się dla mnie kolejnym wspaniałym doświadczeniem w celu poznania...

Ciekawa, pełna humoru opowieść o ośmiornicach, kałamarnicach, łodzikach i ich przodkach. Staaf prowadzi czytelnika przez początki życia na Ziemi, kończąc na współczesnych warunkach, w jakich przyszło żyć głowonogom.

Na niemal trzystu stronach książki mamy okazję poznać budowę, tryb życia i masę ciekawostek na temat poszczególnych gatunków głowonogów. Autorka ma lekkie pióro i stara się nie zasypywać czytelnika naukowym żargonem, przez co pozycję czyta się szybko i przyjemnie. Choć – ku mojemu ubolewaniu – zbyt często zdarzają się trochę infantylne wtręty.

W moim odczuciu mogłoby być jeszcze więcej szczegółów dotyczących badań nad ośmiornicami czy kałamarnicami, bo aż się prosi o to, by rozpisać się nieco bardziej na temat tak fascynujących organizmów. Zwłaszcza, że na polskim rynku nie znalazłam zbyt wielu popularyzatorskich tytułów właśnie o głowonogach (przychodzi mi jeszcze do głowy naprawdę dobra pozycja pt. „Inne umysły” P. Godfrey’a-Smitha). Staaf odsyła jednak do całkiem pokaźnej bibliografii, więc zainteresowane osoby mogą poszperać głębiej.

Chciałoby się więcej zdjęć, schematów – wielokrotnie podczas lektury wyszukiwałam pewne pojęcia czy nazwy gatunków w internecie i niestety baza dostępnych treści jest uboga – nawet w języku angielskim.

Z pewnością godna polecenia książka. W lekkostrawnej formie przemyca sporo wiedzy.

Ciekawa, pełna humoru opowieść o ośmiornicach, kałamarnicach, łodzikach i ich przodkach. Staaf prowadzi czytelnika przez początki życia na Ziemi, kończąc na współczesnych warunkach, w jakich przyszło żyć głowonogom.

Na niemal trzystu stronach książki mamy okazję poznać budowę, tryb życia i masę ciekawostek na temat poszczególnych gatunków głowonogów. Autorka ma lekkie...

Gdy czytałem początkowe strony tej książki, najpierw się mocno wystraszyłem, gdyż Danna Staaf przypomina trochę casus autorki „Krewniaków”: była uczona, obecnie popularyzatorka i wielka miłośniczka, jeśli nie fanatyczka zagadnienia, którym zajmowała się jako naukowiec, przy okazji aktywistka propagująca wkład kobiet w naukę. Na szczęście istnieją różnice – Staaf nie posuwa się do seksistowskich uwag i ma niewątpliwy talent popularyzatorski. Potrafi też zachować równowagę między swoim emocjonalnym nastawieniem do tematu a naukową wiarygodnością. Nie cytuje bezliku prac naukowych, a tylko niektórych uczonych, jak przypuszczam najistotniejszych dla rozwoju wiedzy o historii głowonogów. Razi mnie jednak jej strach przed używaniem naukowej terminologii i częste w książce usprawiedliwianie „dziwaczności” nazw gatunkowych wywodzących się z łaciny. Oczywiście, że nie przypominają one prostackiej amerykańszczyzny internetowej, stanowią jednak standard w nauce i przeciętny odbiorca powinien to zrozumieć. Mam zresztą wątpliwości, czy ta publikacja wchodzi w zakres zainteresowania adeptów simple English... Natomiast czytelnik dysponujący jako taką znajomością świata nauki (co w Polsce oznacza, a przynajmniej powinno oznaczać wszystkich absolwentów liceów ogólnokształcących, no ale wiemy, jak z tym jest) w wielu miejscach poczuje się zdezorientowany. Ja na przykład nie wiem, o co dokładnie chodzi w opisie radioizotopowych metod datowania skamielin, ponieważ autorka uparcie unika słowa „izotop”. Trudno mi do końca zrozumieć zamieszczony w książce opis z lekkim węglem i ciężkim węglem, zwłaszcza że w przyrodzie występują trzy, a nie dwa izotopy – prócz węgla-12 i węgla-14 (czy to naprawdę tak straszne nazwy?) mamy jeszcze węgiel-13 wykorzystywany przez jeden z rodzajów spektroskopii NMR. Ale w datowaniu istotne są izotopy o parzystych liczbach masowych. Mam wrażenie, że to, co jest tam o metodzie węglowej napisane, stanowi w najlepszym razie grube uproszczenie.
Niestety odbiór „Monarchów mórz” trochę psują niedostatki wiedzy przyrodniczej tłumaczki, która nie rozumie na przykład, że terminologia naukowa składa się z wielu zapożyczeń, dosłownych kalk językowych zwłaszcza z angielszczyzny, które jednak znaczą po polsku coś innego niż oryginał w potocznej angielszczyźnie! Czytamy m.in. o „spinie” piłeczek golfowych (zamiast wirowaniu – spin to w kontekście nauk ścisłych termin z dziedziny mechaniki kwantowej, oznaczający pewną właściwość elektronu) i o „anihilacji” gatunku (zamiast o unicestwieniu – anihilacja to w kontekście nauk ścisłych połączenie materii z antymaterią, prowadzące do ich zniknięcia i wydzielenia się ogromnej ilości energii). W wodzie morskiej nie pływają też „fosforany”, tylko aniony fosforanowe. Odczyn roztworu może być kwasowy, a nie „kwaśny” (kwaśny to bywa sok z cytryny).
W momencie gdy podczas wytłumaczenia, dlaczego kałamarnice wykorzystujące amoniak do zwiększenia pławnicy nie zachowują się w zapisie kopalnym, autorka lawiruje między chęcią w miarę dokładnego wytłumaczenia a strachem przed strachem czytelnika przed chemią (na poziomie szkoły podstawowej),tekst aż prosi się o jakieś przypisy uściślające. Można było przypomnieć czytelnikowi, dlaczego niższe pH oznacza większą kwasowość i dlaczego chlorek amonu nie jest „lżejszy” od chlorku sodu, tylko ma mniejszą gęstość. Tłumaczka dosłownie przekłada wyrażenia „that said” i „so-called carbon”. Po polsku wychodzi z tego „tak zwany węgiel”, zupełnie jakby słowo węgiel było słabo znane przeciętnemu polskiemu czytelnikowi. Gdzieś po drodze mamy jeszcze nieśmiertelne „trwa nadal”, a publikacja miała redaktorkę i korektorkę... Przy opisie środowiska, w którym żyją głowonogi, czytamy „nigdy nie widziano, by płynęły pod prąd” – w tym przypadku „upstream” należało przetłumaczyć na „w górę rzeki”, bo kontekst dotyczy tego, że głowonogi potrzebują dużego zasolenia i nie tolerują słodkiej wody.
Do listy usterek dodałbym jeszcze wsadzenie wszystkich przypisów na koniec książki, podczas gdy nie są one specjalnie liczne ani długie i tylko część z nich zawiera odnośniki literaturowe. Ich tradycyjne umieszczenie u dołu strony znacznie ułatwiłoby lekturę.
Niezależnie od tego, czyli „that said” :) książka jest bardzo ciekawa i prezentuje w bardzo przystępny sposób sporą porcję mniej znanej wiedzy paleontologicznej. Jest to szczególnie cenne w naszym kraju, gdzie publikacje dotyczące najnowszych ustaleń paleontologii są rzadkie i niekoniecznie trafione.

Gdy czytałem początkowe strony tej książki, najpierw się mocno wystraszyłem, gdyż Danna Staaf przypomina trochę casus autorki „Krewniaków”: była uczona, obecnie popularyzatorka i wielka miłośniczka, jeśli nie fanatyczka zagadnienia, którym zajmowała się jako naukowiec, przy okazji aktywistka propagująca wkład kobiet w naukę. Na szczęście istnieją różnice – Staaf nie posuwa...

Książkę-egzemplarz recenzencki pt "Monarchowie mórz. Niezwykła opowieść o pięciuset milionach lat ewolucji głowonogów”, otrzymałam od Wydawnictwa Prószyński i S-ka, serdecznie dziękuję😀📖
Głowonogi, a szczególnie ośmiornice, to zainteresowanie i pasja od dziecięcych już lat autorki Danny Staaf.
W tym kierunku rozpoczęła również studia i pracę.
Przedstawiciele tej grupy zwierząt utworzyły się w morzach, ok. 500 mln lat temu.
Do pojawienia się dinozaurów, były prawdopodobnie najliczniejszą grupą zwierząt.
Niektórzy ich potomkowie przetrwali do dnia dzisiejszego.
A te powszechnie znane, to: kałamarnice i ośmiornice🦑🐙
Szczególnie te ostatnie, zadziwiają ludzi: inteligencją, zdolnościami ekwilibrystycznymi , a także swoim DNA.
Książka ciekawa, ale dla pasjonatów zagadnienia.
Dla zwykłego czytelnika może być momentami nudnawa.
Ale trzeba przyznać autorce, że postarała się bardzo i zebrała garść ciekawych informacji na temat głowonogów.
Widać jej ogromny entuzjazm i szczególną zdolność wzbogacania wiedzy, stąd moja wysoka ocena książki😀

Książkę-egzemplarz recenzencki pt "Monarchowie mórz. Niezwykła opowieść o pięciuset milionach lat ewolucji głowonogów”, otrzymałam od Wydawnictwa Prószyński i S-ka, serdecznie dziękuję😀📖
Głowonogi, a szczególnie ośmiornice, to zainteresowanie i pasja od dziecięcych już lat autorki Danny Staaf.
W tym kierunku rozpoczęła również studia i pracę.
Przedstawiciele tej grupy...

Chrzanić dinozaury. Kupuję dwukropka!

Chrzanić dinozaury. Kupuję dwukropka!

Kupiona przypadkiem. Bardzo ciekawy wstęp do historii głowonogów. Może trochę za mało obrazków, przydałoby się więcej wyjasnien. Lepszy papier. Jest ok. Godna uwagi.

Kupiona przypadkiem. Bardzo ciekawy wstęp do historii głowonogów. Może trochę za mało obrazków, przydałoby się więcej wyjasnien. Lepszy papier. Jest ok. Godna uwagi.