Przez pięćdziesiąt lat w Harbinie na terytorium Mandżurii istniał dynamicznie rozwijający się ośrodek polonijny, którego powstanie i upadek nierozerwalnie wiążą się z wydarzeniami historycznymi, do jakich doszło w Państwie Środka w latach 1895-1966. Mieszkający tam Polacy aktywnie współtworzyli wielokulturowy pejzaż dalekowschodniej prowincji, jednocześnie kultywując narodowe tradycje.

Andrzej Giza – historyk i historyk sztuki; absolwent podyplomowych studiów w Instytucie Kultury oraz Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Absolwent Akademii Dziedzictwa przy Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie i Międzynarodowym Centrum Kultury. Badacz dziejów polskich emigrantów, wykładowca akademicki. Dyrektor Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, współorganizator Festiwalu Kultury Polskiej w Pekinie. Jako producent wydarzeń artystycznych realizowanych na całym świecie współpracuje m.in. z Kancelarią Prezydenta RP, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polskim Komitetem Olimpijskim.

Spis treści

Wstęp 9
I. Polityka Państwa Środka wobec wyzwań cywilizacyjnych XIX wieku 10
1. Przyczyny kolonizacji Chin 10
2. Sytuacja polityczna i społeczno-gospodarcza w Chinach
na przełomie XIX i XX wieku 30
3. Geneza powstania Kolei Transsyberyjskiej i jej znaczenie
dla stosunków euroazjatyckich 36
II. Polska mniejszość w Mandżurii w XIX i XX wieku 44
1. Udział Polaków w budowie Kolei Wschodniochińskiej 44
2. Polacy i ich rola w erygowaniu i rozwoju miasta Harbin 54
3. Ekonomiczna, społeczna i polityczna rola kościoła katolickiego
i polskiego duchowieństwa w Mandżurii w XX wieku 66
III. Działalność Polaków na rzecz Harbinu 83
1. Życie pomiędzy Wschodem i Zachodem 84
2. Udział w życiu gospodarczym oraz kulturalno-oświatowym
Harbinu 93
3. Dziedzictwo i współczesne ślady polskiej kolonii w Harbinie 110
IV. Postrzeganie kolonii polskiej w Harbinie przez władze chińskie
i polskie 120
1. Życie przedstawicieli polskie diaspory w okresie konfliktów
zbrojnych 121
2. Polityka władz II RP wobec mniejszości polskiej w Chinach 128
3. Działalność władz ChRL i PRL na rzecz likwidacji polskiej
kolonii w Harbinie 137
Zakończenie 144
Przypisy 146
Bibliografia 192
Indeks osobowy 239
Spis ilustracji 245