Kaplica Tęczyńskich w Staszowie. Przyczynek do dziejów obiektu
Kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej zwana kaplicą Tęczyńskich, która wybudowana została w XVII w. przy kościele pw. świętego Bartłomieja w Staszowie to nie tylko w diecezji sandomierskiej czy województwie świętokrzyskim wspaniały zabytek sakralny, ale to przede wszystkim w skali kraju perła okresu manieryzmu. W dniu 28 grudnia 1932 r. kaplica ta wpisana została przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach wraz z kościołem świętego Bartłomieja do rejestru zabytków sztuki (z późniejszymi aktualizacjami). Natomiast w dniu 23 marca 2006 r. do rejestru zabytków ruchomych wpisane zostało jej wyposażenie wraz z wyposażeniem kościoła parafialnego. Z naukowego punktu widzenia profesor Jerzy Z. Łoziński z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk zaliczył ją do grupy kaplic architektonicznie najdoskonalszych. Ponadto tenże profesor wpisał kaplicę Tęczyńskich do katalogu „Pomniki sztuki w Polsce”. Budowla stawiana była w latach 1610-1618 (inne dane podają, że w latach 1613-1625) z fundacji właścicieli Staszowa Katarzyny z Leszczyńskich Tęczyńskiej oraz jej męża Andrzeja Tęczyńskiego. Różne były jej dzieje. Zaprojektowano ją, jako kaplicę grobową, która zgodnie z ówczesnym duchem czasu miała zapewnić pamięć o jej fundatorach. Z czasem jednak zaczęła pełnić także funkcję kultową. W sposób szczególny czczona tam była Matka Boża. Sławiono Ją jako Królową Polski, Królową Różańca świętego i Królową Miłosierdzia, a zobowiązał do tego tytuł kaplicy i obraz w ołtarzu głównym z wizerunkiem Matki Bożej Różańcowej. To tam ku Jej czci modlili się Mansjonarze, sprowadzeni specjalnie do Staszowa przez hrabinę Tęczyńską. To tam również członkowie Bractwa Różańcowego, a później Żywego Różańca uciekali się pod opiekę Maryi. Z dokumentów archiwalnych wiadomo, że księża pracujący w tejże parafii od XIX w. odprawiali w kaplicy Msze święte z racji odpustu zupełnego przypadającego w dzień Matki Bożej Różańcowej i wraz z wiernymi odmawiali różaniec. Od XIX w., aż do 1965 r. parafianie gromadzili się w niej na nabożeństwa z okazji uroczystości świętego Józefa. Współcześnie również wykorzystywana jest do kultu liturgicznego. Ponadto na początku lat 60. XX w. księża prowadzili w niej lekcje religii. Kaplica Tęczyńskich ucierpiała w XVII w. podczas najazdu wojsk Jerzego II Rakoczego. Wtedy to żołnierze zbezcześcili jej wnętrze wraz z wnętrzem świątyni urządzając tam stajnię. Natomiast w czasie drugiej wojny światowej, w 1944 r. podczas ostrzału Staszowa uszkodzona została, jak napisał w kronice parafialnej ks. Wacław Nagrodkiewicz - jej wschodnia ściana w obramieniu okna nad gzymsem. Kaplica ta na przestrzeni wieków poddawana była różnym remontom. Prace te nie były jednak wystarczające i z czasem jej pierwotny blask zgasł. Dopiero w 2006 r. udało się wydobyć niezwykłą urodę kaplicy Tęczyńskich, a zwłaszcza jej wnętrza. Dziś zachwyca swym pięknem i ukazuje niezwykły kunszt projektantów i budowniczych tamtych czasów. Posiada bardzo bogaty program architektoniczny, który nawiązuje do wszechmocy, potęgi, dobroci i miłosierdzia Boga. Publikacja ta powstała pod wpływem zauroczenia Autorki zarówno zewnętrzną formą kaplicy, jak i jej wewnętrznym wyglądem. Przy jej pisaniu przyświecała ta sama idea, którą we wstępie swojej książki o Staszowie i parafii zawarł ks. Wawrzyniec Siek: „Przewodnią myślą do niniejszej pracy była chęć zaspokojenia ciekawości interesujących się Staszowem; dorzucenia choćby małej cegiełki do budowy ojczystego krajoznawstwa; wydobycia na jaw niejednego rysu historycznego - leżącego na pyle zapomnienia i obudzenia zamiłowania do zabytków historycznych”. Niniejsza praca opisuje poszczególne zagadnienia związane z kaplicą Tęczyńskich w Staszowie w układzie chronologiczno-problemowym. Najpierw przedstawia kościół pw. świętego Bartłomieja, do którego dobudowana została kaplica. Porusza zarys jego dziejów, omawia konserwacje i remonty oraz wygląd obecny. Dalej podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jak przedstawiała się fundacja kaplicy i jakie były jej funkcje na przestrzeni wieków. Ukazuje problematykę związaną z działalnością księży Mansjonarzy i Bractwa Różańcowego oraz przybliża kwestię związaną z nabożeństwami sprawowanymi w kaplicy. Zajmuje się także sprawą wykonania projektu kaplicy i jego realizacją. Ponadto omawia koncepcję architektoniczną, wygląd zewnętrzny i wewnętrzny oraz wystrój kaplicy. Dociera również do symboli zawartych w ołtarzach i obrazach. Treść pracy uzupełniają fotografie.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 2
- 2
- 1
- 1
Cytaty
Bądź pierwszy
Dodaj cytat z książki Kaplica Tęczyńskich w Staszowie. Przyczynek do dziejów obiektu
Dodaj cytat
OPINIE i DYSKUSJE