Nie wiem, czy to problem tłumaczenia, czy samej książki, ale z trudem przebrnąłem przez tę pozycję. Kilka rozdziałów przeczytałem z przyjemnością, większość zmęczyłem tonąc w masie nudnych dla mnie studiów cząstkowych. W ogóle pozycja wypada niezwykle słabo przy starszych pracach Andrzeja Walickiego na temat rosyjskiego życia intelektualnego w XIX wieku.

Nie wiem, czy to problem tłumaczenia, czy samej książki, ale z trudem przebrnąłem przez tę pozycję. Kilka rozdziałów przeczytałem z przyjemnością, większość zmęczyłem tonąc w masie nudnych dla mnie studiów cząstkowych. W ogóle pozycja wypada niezwykle słabo przy starszych pracach Andrzeja Walickiego na temat rosyjskiego życia intelektualnego w XIX wieku.

Różne ciekawe rzeczy są tu. Tak w jednym zdaniu to o rosyjskim charakterze wykuwanym w filozofii, religii, oficjalnych ideologiach, utopiach, kółkach, szkołach, a właściwie ich braku, w nauce muzyki i w ogólności nauce, sposobach spędzania wolnego czasu, warunkach mieszkaniowych, sobotnich baniach, postach, świętach kościelnych przemieniających się w tygodniowe popijawy, generalnie nic wesołego. I ciężko.
O przestrzeni. Większe zagęszczenie ludzi powoduje chęć wyindywidualizowania się z tłumu, co sprzyja Europie, a wielkie przestrzenie pomiędzy wioskami w Rosji sprawiają że człowiek nie ma poczucia upływającego czasu, zima jest po jesieni, potem wiosna; czas kręci się w kółko i w tej niezmienności ja też nie zmieniam się. Uczę się więcej wśród ludzi. Prosta rzecz, z pustego to i Salomon nie naleje. Ale jednak jakoś cierpko mi z tym.
Odizolowanie ładnie zestawia się ze wspólnotowością- nie ma indywidualnej własności- na wsi działki dzielone są pomiędzy całe rodziny, co roku. Rodziny mają swoich szefów, są rzeczy których robić nie wolno, wspólnota pilnuje czy dobrze się sprawujesz. Kto pracuje w biurze mniej więcej wie, czym to pachnie. Tylko w tym przypadku monitoring jest całodobowy.
O zawiści. Jak różnicujący się majątkowo chłopi przestawali nienawidzić tylko ludzi z dworku, a zaczynali siebie nawzajem. Łączy się z hierarchicznością, która objawia się pogardą dla ludzi z niższym stanowiskiem i podlizywaniem się tym na wyższych. I jeśli ja widzę to na co dzień wokół siebie, to na co muszą natykać się ludzie jeszcze wschodniejsi niż ja. Jednocześnie o godzeniu się na władczy despotyzm. Wyuczony bezwład, wielowiekowe szkolenie z braku inicjatywy dało imponujące rezultaty.
To jest książka pisana w latach dziewięćdziesiątych- mówi się o ujawnianiu zawartości archiwów. Jednocześnie kiedy mówiło się o tym w Polsce, była w tym aura radykalnej zmiany. Czuło się tą dziwną wiarę, że zapisana historia zmieni świat. Tutaj już na dzień dobry wiadomo, że społeczeństwo nie zmieni się pod wpływem pewnej ilości starego papieru. Natomiast stoi wyraźnie, że podniesienie standardów społecznych jest zadaniem dobrego klimatu w kraju. Wiadomo że gnid i bohaterów jest niewielu i ani jedni, ani drudzy nie zależą od klimatu. A środek zachowuje się tak, jak pozwala im otoczenie.
A teraz najlepsze- książka napisana bez rumakowania- nie ma w niej nacjonalizmu i kompleksów, bez imperializmu i wielkości, to tak jakby napisać o polskiej historii bez husarii i martyrologii.

Różne ciekawe rzeczy są tu. Tak w jednym zdaniu to o rosyjskim charakterze wykuwanym w filozofii, religii, oficjalnych ideologiach, utopiach, kółkach, szkołach, a właściwie ich braku, w nauce muzyki i w ogólności nauce, sposobach spędzania wolnego czasu, warunkach mieszkaniowych, sobotnich baniach, postach, świętach kościelnych przemieniających się w tygodniowe popijawy,...