Oceniając publikacje profesora Bartoszewskiego, zawsze mam poczucie, że cokolwiek napiszę, będzie trywialne i niezadowalające. Autor jest bowiem dla mnie wielkim autorytetem moralnym; podziwiam też jego język (bardzo złożony i jednocześnie poprawny) oraz sposób bycia i umiejętność zainteresowania słuchacza (tudzież czytelnika) każdym tematem.

Książka "Mój Auschwitz" poraża treścią. Mimo iż mam za sobą wiele lektur o tematyce obozowej, każdorazowo uświadamiam sobie, iż nigdy nie będę potrafiła w pełni pojąć, jak ludzie ludziom mogli zgotować taki los...

Bartoszewski opowiada o swojej lagrowej przeszłości w sposób spokojny, opanowany, co w zderzeniu z opisywanymi okropieństwami robi niesamowite wrażenie. Profesor często podkreśla, że nie uważa siebie za bohatera, gdyż samo przeżycie obozu nie upoważnia go do przypisywania sobie żadnych zasług. Zaznacza, iż ma czyste sumienie, bo nigdy nie skrzywdził żadnego więźnia i nie wyzbył się człowieczeństwa; jednocześnie jednak dodaje, że - w odróżnieniu od innych współwięźniów - nie był poddawany wymyślnym torturom i moralnym szantażom, więc nie miał okazji sprawdzić się w takich sytuacjach. Gdy jednak czyta się o obozowej codzienności, obsesyjnym głodzie, morderczej pracy, zimnie, ciągłym biciu i poniżaniu, trudno nie uznać takich warunków ze ekstremum, którego przetrwanie samo w sobie zasługuje na współczucie i podziw.

Bartoszewski sporo miejsca poświęca towarzyszom niedoli, ocalając pamięć o nich - przywołuje nazwiska i numery obozowe, przypomina różne historie i szczegóły, czując się zobowiązanym do odkrycia przed światem prawdy o Auschwizt.
Mówi o tym wszystkim w wywiadzie, który otwiera książkę, ale relacje te zawarł też w podziemnie wydanej broszurze, gdy wyszedł z obozu. Opowiedziana przyjaciółce pod wpływem impulsu obozowa historia została przez nią spisana i szybko przygotowana do druku jako anonimowy pamiętnik, który kolportowano z narażeniem życia. Był to pierwszy wydany w Europie dokument o funkcjonowaniu obozu koncentracyjnego. Relację tę mamy także okazję przeczytać, gdyż w oryginalnej formie została tu przedrukowana.
Prócz tego książka zawiera obozowe opowiadanie Jerzego Andrzejewskiego i kilka innych tekstów na temat Auschwitz.

I tu - niestety - pojawia się jedyny minus książki: powtórzenia, nawet obszernych sekwencji, gdyż sporo wypowiedzi z wywiadu pokrywa się z fragmentami spisanych w czasie wojny wspomnień; te same elementy występują również w opublikowanych tekstach Zofii Kossak, anonimowego duchownego i nawet w opowiadaniu "Apel" Andrzejewskiego.
Z jednej strony pozwala to czytelnikowi porównać punkty widzenia autorów, z drugiej - ta powtarzalność jakoś zgrzyta i razi. Nie pomniejsza to, oczywiście, dokumentalnych walorów publikacji, której dodatkową zaletą jest przystępny styl i bogactwo przywoływanych źródeł.

Oceniając publikacje profesora Bartoszewskiego, zawsze mam poczucie, że cokolwiek napiszę, będzie trywialne i niezadowalające. Autor jest bowiem dla mnie wielkim autorytetem moralnym; podziwiam też jego język (bardzo złożony i jednocześnie poprawny) oraz sposób bycia i umiejętność zainteresowania słuchacza (tudzież czytelnika) każdym tematem.

Książka "Mój Auschwitz"...