Jean-Paul Sartre (1905-1980) obok Alberta Camusa jest czołowym przedstawicielem egzystencjalizmu ateistycznego. Sartre to pisarz, filozof i wieloletni partner Simone de Beauvoir, z którą tworzył chyba najsłynniejszą parę intelektualistów XX wieku. Była jego "miłością konieczną", co nie przeszkadzało im w licznych romansach- tworzyli trójkąty, a nawet czworokąty, o czym zresztą Beauvoir napisała w swojej pierwszej książce. Twórca "Muru" w 1964 został laureatem literackiego Nobla, jednak odmówił jego przyjęcia. Dość kontrowersyjne poglądy (bardzo długo wspierał ZSRR), uzależnienie od amfetaminy, otwarty związek z najsłynniejszą feministką XX wieku - życie Sartre z pewnością było barwne; można powiedzieć, że stał się legendą za życia (czego zresztą bardzo nie chciał- dlatego odmówił przyjęcia wspomnianego Nobla). Nic dziwnego, że gdy umarł w 1980 roku, na cmentarzu Montparnasse żegnało go 50 000 Francuzów.

"Mur" to zbiór opowiadań wydany w 1939 roku. W jego skład wchodzą: tytułowy "Mur", "Pokój", "Herostrates", "Intymność" i "Dzieciństwo wodza". I jak to z reguły w zbiorach bywa, są opowiadania lepsze i te odrobinę gorsze.
Moim absolutnym numerem jeden jest "Mur", który opisuje ostatnią dobę więźniów skazanych na śmierć. O czym myślisz oczekując na ranek, w którym zostaniesz rozstrzelany? Dostrzegasz sens czy raczej bezsensowność swojego za krótkiego życia? Jak reaguje twoje ciało, gdy uświadamiasz sobie, że za kilka godzin rozerwą je kule? Końcówka jest przewrotna, stawia przed czytelnikiem wiele pytań w duchu filozofii egzystencjalizmu.
Bohaterką "Pokoju" jest Ewą, która zajmuje się chorym psychicznie mężem i stopniowo daje wciągnąć się w świat jego uronień. Cienka granica między zdrowiem psychicznym a chorobą oraz między miłością a przywiązaniem - to główne tematy "Pokoju", który jest opowiadaniem niepokojącym, mrocznym i równocześnie bardzo dobrym.
"Herostrates" jest utworem jeszcze mrocznieszym, bo narrator jest socjopatą, który planuje zabić bez powodu przypadkowych ludzi. Czy zdecyduje się na ten krok? Nie zdradzę ;)
Dwa ostatnie opowiadania są nieco słabsze, ale ostatecznie trzymają dobry poziom. Wszystko utrzymane jest w duchu egzystencjalizmu. Jak wiele w naszym życiu zależy od przypadku, a ile od nas? Czy możemy samostanowić o tym kim jesteśmy i czy jesteśmy w stanie robić to świadomie? Czy moralność lub normalność są narzucaną nam ramą, czy czymś, co możemy kształtować według siebie? To są pytania, które bardzo lubię w literaturze. Sartre pięknie je stawia, a odpowiedzi czytelnikowi —rzecz jasna— nie udziela żadnych.

"Mur" znalazłam kilka miesięcy na półce wymian w moim mieście, wzięłam w ciemno.
Oby więcej takich szczęśliwych przypadków w moim czytelniczym życiu ;)


Zapraszam na: www.domowakultura.wordpress.com

Jean-Paul Sartre (1905-1980) obok Alberta Camusa jest czołowym przedstawicielem egzystencjalizmu ateistycznego. Sartre to pisarz, filozof i wieloletni partner Simone de Beauvoir, z którą tworzył chyba najsłynniejszą parę intelektualistów XX wieku. Była jego "miłością konieczną", co nie przeszkadzało im w licznych romansach- tworzyli trójkąty, a nawet czworokąty, o czym...