Maria Nurowska „Anders”

Po lekturze książki Melchiora Wańkowicza opisującej bitwę pod Monte Cassino, chciałem uzupełnić moją skromną wiedzę na temat generała Andersa. Mając w rodzinie żołnierza 2 Korpusu, wstydem było nie znać biografii tego, bądź co bądź, znanego Polaka. Jednocześnie chciałem by było to opracowanie ze wszech miar obiektywne, ukazujące oprócz oczywistych sukcesów także jego błędy i porażki. Nie zależało mi na książce, która mitologizuje postać generała. Chciałem wyrobić sobie własne zdanie na podstawie jak największej ilości dostępnych faktów. Mój wybór padł na książkę Marii Nurowskiej, z tego prostego względu, że polecając opracowanie napisała o ukazaniu go nie tylko jako żołnierza i patrioty, ale także jako zwykłego człowieka. Łącznie z jego zaletami i przywarami.
Niestety na książce się zawiodłem.
Najważniejszą wadą tej książki jest fakt, że nie opowiada ona o Władysławie Andersie.
Generał jest tu postacią drugoplanową. Bohaterami tej lektury są i rodzina i najbliżsi współpracownicy generała. To z ich relacji i spostrzeżeń mamy sobie wyrobić zdanie o
tytułowym bohaterze. Autorka skupia się na jego życiu osobistym i jego największym błędzie popełnionym w stosunku do jego pierwszej żony i jej dzieci. Rozumiem, że na podstawie relacji naocznych świadków i ich stosunków z Andersem, też można sobie wyrobić zdanie, ale w tym przypadku dotykamy bardzo delikatnej materii, mianowicie miłości, a raczej jej braku. Fakt pozostawienia pierwszej żony z dwójką dzieci, dla młodszej o 17 lat kobiety, jest bez wątpienia czynem złym. Tylko jak to się ma do jego postawy względem ojczyzny? W książce brak też argumentów drugiej strony, czyli samego generała. Nie wiemy co nim powodowało, że zdecydował się na taki krok.
Kolejnym argumentem przeciw książce jest brak chronologii. Wydaje się, że Maria Nurowska podaje fakty wtedy kiedy się jej akurat przypomną, często wyprzedza i zdradza zakończenia niektórych wątków życiowych. Przytacza relacje osób, które tylko pośrednio zetknęły się z Andersem, a których historie niewiele wnoszą do głównego tematu.
I wreszcie ostatnim gwoździem do trumny, jest fabularyzowanie tych wątków, gdzie nie można było znaleźć odpowiednich dokumentów. Mam tu na myśli rozmowy choćby z przywódcami rosyjskimi.
Nie jest więc to dokument, nie jest to też powieść oparta na faktach.
Jest to zbiór wspomnień najbliższych generałowi. Dodatkowo niestety pomieszanych chronologicznie.
Szkoda, bo wiązałem wielkie nadzieje w związku z lekturą tej książki.
Kończąc, a nie dobijając leżącego, powiem , że nie jest to najgorsze opracowanie z jakim się zetknąłem. Autorka spróbowała przedstawić Andersa w innym świetle, skupiając się na pomijanej pierwszej żonie i ich dwójce dzieci. Pomysł dobry, ale efekt według mnie wyszedł poniżej oczekiwań. Moich.
Efektem przeczytania tej książki, jest postanowienie o zakupie wydawnictwa pod tytułem „Bez ostatniego rozdziału”, którego autorem jest sam Władysław Anders. Są to jego wspomnienia z lat 1939-1946.
Nie polecam.

Maria Nurowska „Anders”

Po lekturze książki Melchiora Wańkowicza opisującej bitwę pod Monte Cassino, chciałem uzupełnić moją skromną wiedzę na temat generała Andersa. Mając w rodzinie żołnierza 2 Korpusu, wstydem było nie znać biografii tego, bądź co bądź, znanego Polaka. Jednocześnie chciałem by było to opracowanie ze wszech miar obiektywne, ukazujące oprócz oczywistych...