"Światłość w sierpniu" to druga książka Faulknera, która przeczytałem. Pierwsza to "Absalomie, Absalomie", którą przeczytałem dwa razy i jeszcze nie raz po nią sięgnę. Co tu dużo mówić - "Światłość" to pozycja wybitna - książka wyrafinowana, wysmakowana, a jednocześnie trudna w odbiorze. Choć w zasadzie mówi o dość pospolitych sprawach, to sposób, w jaki to czyni, wszystko zamienia w czary.

Faulkner to mistrz słowa, długich zdań, zawiłych konceptów, wyrafinowanych zestawień. Przede wszystkim potrafi każdą postać zaczarować tak, że nabiera cech niemal mitycznych - czy to będzie pokątny handlarz alkoholem, kaznodzieja ze skrzywioną wizją siebie czy wiejska dziewucha, która taszczy "przychówek sobotniego wieczoru". Niezwykłe jest to, jak postacie te do samego końca odkrywają swoje tajemnice - nie jakieś wielkie, ale przedstawione jak coś ostatecznego, kosmicznego. Najpierw dowiadujemy się czegoś o postaci, następnie dołączają się inne chóry i dopiero na samym końcu możemy powiedzieć, że co nieco z tego rozumiemy.

Świat Faulknera to południowe stany Ameryki w drugiej połowie XIX, z ich problemami: rasizmem, bezprawiem, purytanizmem, pomieszaniem pobożności z Dzikim Zachodem. Z kolei jego postacie - co ciekawe - na ogół pozbawione są głębszych odruchów emocjonalnych, prawie bezduszne, uczepione jednej myśli. Za to narysowane tak, że w dziwny sposób potężnieją - zmieniają się ze zwykłych opryszków w tytanów. Coś w tym musi być - w końcu tacy ludzie zbudowali potęgę Ameryki - może Faulkner przeniknął tego ducha i go opisał.

"Światłość" czyta się niełatwo. Trzeba być czujnym i stale zgadywać, czy jesteśmy w ciągu narracji, przemyśleń i strumienia świadomości jednej postaci czy już kolejnej. Każda z nich staje się na chwilę głównym bohaterem, a potem gdzieś znika. Przez to powieść nie ma głównego bohatera - jest czymś w rodzaju zapisu zbiorowej świadomości. Jeśli już doszukiwać się bohatera, to są nim jakieś ukryte siły, które w niezrozumiały sposób przemieniają ten płaski krajobraz w ziemię tytanów. Książka zdecydowanie warta przeczytania.

"Światłość w sierpniu" to druga książka Faulknera, która przeczytałem. Pierwsza to "Absalomie, Absalomie", którą przeczytałem dwa razy i jeszcze nie raz po nią sięgnę. Co tu dużo mówić - "Światłość" to pozycja wybitna - książka wyrafinowana, wysmakowana, a jednocześnie trudna w odbiorze. Choć w zasadzie mówi o dość pospolitych sprawach, to sposób, w jaki to czyni, wszystko...