To zbiór felietonów na tematy kulturalne i historyczne, publikowanych w londyńskim "Tygodniku Polskim" w latach 1982-1994. Autorka ma lekkie pióro; teksty są napisane ładnym, barwnym i swobodnym językiem.
W zbiorze przewijają się władcy, przywódcy, arystokraci i artyści, omawiane jest ich życie i dzieło. Felietony dotyczą twórczości i życia pisarzy, muzyków, malarzy i ogólnie ludzi sztuki oraz wydarzeń takich jak przedstawienia, koncerty, wystawy, filmy, głównie z kręgu kultury anglosaskiej, z uwzględnieniem dużej liczby poloników.
Czytałam długo, każdy z małych utworów to zupełnie inny temat, w większości dotyczą one znamienitych twórców i ich dzieł literackich: powieści, biografii, wspomnień, listów, często pokazują prywatne życie tych osób.
Część materiału odnosi się do postaci historycznych, Autorka przywołuje np. dziennik królowej Wiktorii, książkę o pobycie w Ameryce Fanny Trollope, matki późniejszego powieściopisarza Anthony’ego, zbiór listów premiera Benjamina Disraeli, dzienniki Hansa Christiana Andersena, a także opowieść o kobietach związanych z Percym Shelleyem, książkę o renesansie duńskiego malarza Vilhelma Hammershøi, pamiętniki Almy, żony Gustawa Mahlera. Omawia też m.in. prace dotyczące ukrywanego romansu Dickensa z Nelly Ternan, rozporządzanie spuścizną i wpływ na biografie wielkich pisarzy – R. Browninga, A. Tennysona, H. Jamesa i T. Hardy’ego, książkę o dr Cicely Saunders, prekursorce uśmierzania bólu pacjentów w St. Christopher’s Hospice, działalność znamienitej biblioteki publicznej London Library.
Większość tekstów dotyczy jednak współczesnej kultury, głównie literatury brytyjskiej, rozrzut tematyki jest ogromny. Aby go unaocznić wymienię kilka przykładów: grafomaństwo Barbary Cartland, listy pisarki Jean Rhys, walka Lawrence’a Durrella z córką Sappho, itp. Omówionych jest wiele powieści nagrodzonych Booker Prize.
Dla społeczności LC na pewno interesujące okażą się opinie Autorki o wielkich powieściach pisarzy takich jak Kazuo Ishiguro, J.G. Ballard, Isabel Allende, William Trevor, E.M. Forster, ale też o mniej znanych dziełach jak np. „Zagubione w tłumaczeniu” Evy Hoffman, „Między niewiastami” Johna McGahern, „Mesjasz ze Sztokholmu” Cynthii Ozick, „Quartet in Autumn” Barbary Pym, „Mrs. Shakespeare” Roberta Nye czy „84 Charing Cross Road” Helene Hunff. Traktuję te tytuły jako podpowiedzi czytelnicze, znam tylko pierwszą i ostatnią pozycję.
Książka, w sumie niewielka, jest kopalnią informacji o głośnych i mniej znanych u nas utworach literatury anglojęzycznej z różnych epok, z przedstawieniem ich treści, pokazaniem odbioru społecznego i wnikliwymi opiniami Autorki.
Przyznaję, że po przeczytaniu niewiele zostało mi w głowie, ze względu na wielość i różnorodność materii. Pozycja ta jest zaopatrzona w indeks autorski, więc umożliwi łatwe sięganie do interesujących felietonów w przyszłości.
Często tytuły książek i filmów są podawane w wersji angielskiej, mimo, że funkcjonują już ich polskie odpowiedniki; część z nich została wydana po polsku później niż ten zbiór, a część, niestety, do dziś nie została przetłumaczona na język polski.
Jest to pozycja warta uwagi – polecam.

Kilka smakowitych fragmentów:

„[„Famished road” („Droga bez dna”) Bena Okri, nagrodzona Booker Prize 1991] …zdradza brak kontroli nad warsztatem pisarskim. Ale kto miał doradzić autorowi skróty? Zadanie to spoczywa normalnie na barkach redaktora. W tym wypadku najwidoczniej go zabrakło. A może i redaktorzy „poszli w odstawkę”? Czyżby kolejna „wymierająca rasa”? – s. 91

„Prawda jest więc taka, że pragnąc dobra Tołstoj wyzwalał zło. Jest to jednocześnie prawda bardzo złożona i bolesna; tragiczny, niemożliwy do rozsupłania węzeł. (…) Niezłomny kult zasad rzadko uszczęśliwia ludzi. Dramat w domu Tołstoja jest tego niezbitym dowodem. Grozą wieje od Jasnej Polany” – s. 98, 99

„Elizabeth [Nietzsche] po śmierci Fryderyka Nietzschego zabrała się do wydawania dzieł i pisania biografii. Ze spuścizny po filozofie kazała wykreślić wszystko, co nie zgadzało się z jej poglądami. Zrobiła z Nietzschego wielbiciela niemieckiej rasy (…) stworzyła mit Nietzschego – prekursora nazizmu” – s. 106

Dwa poniższe cytaty dotyczą powieści Barbary Pym, mało docenianej przez znawców literatury, ale bardzo chętnie czytanych:

„Nie ma to jak zwyczajna bezpretensjonalna powieść angielska: codzienność, drobne konflikty, niczym szczególnym nie odznaczające się charaktery, umiarkowane tempo, kameralne intrygi, skromne ambicje, trochę prowincji, trochę filantropii, flirtu, i rozsądnie wyważonych nadziei” – s. 117

„Na tym polega urok zwyczajnych angielskich powieści. Dzisiaj język rezygnuje z prostoty i serdeczności. Coraz bardziej obowiązuje udziwnienie, szorstkość, chłód. Wszystko na nic! Zwyczajne powieści stoją na półkach bezpieczne, nieugięte i pożądane” – s. 119

I jeszcze cytat o komercjalizacji kultury:

„Insularyzm angielski został przełamany, ale wyłoniły się inne problemy: umasowienie, urynkowienie kultury, spłycenie jej treści, łatwizna. Steiner, który boleje nad tym, że humanistyka nie zdołała zhumanizować świata, wierzy jednak w sens tradycji, a więc w to, że nie wszystko sprowadza się do McDonalda. Ma również despotyczne przekonanie (Neronian conviction) że trzeba czytać Ajschylosa a nie Jackie Collins. Cóż z tego, że ogół Ajschylosa nie czyta. On czyta!” – s. 145

To zbiór felietonów na tematy kulturalne i historyczne, publikowanych w londyńskim "Tygodniku Polskim" w latach 1982-1994. Autorka ma lekkie pióro; teksty są napisane ładnym, barwnym i swobodnym językiem.
W zbiorze przewijają się władcy, przywódcy, arystokraci i artyści, omawiane jest ich życie i dzieło. Felietony dotyczą twórczości i życia pisarzy, muzyków, malarzy i...