"Ostatni mieszkaniec rownin" (org. The last of the Plainsman) to powiesc po raz pierwszy wydana w Polsce przez wydawnictwo Jamakasz. Ksiazka ta jest prawdziwa gratka dla milosnikow literatury przygodowej, swoja trescia nawiazujacej do klasyki amerykanskich pisarzy jak James Oliver Curwood czy Jack London. Dodatkowego smaczku tej historii dodaje fakt ze przedstawione wydarzenia sa autentyczne gdyz jest to relacja z wyprawy Zena Greya, Buffalo Jonesa i pozostalych mysliwych przemierzajacych rozlegle i dzikie obszary Ameryki Polnocnej.

Bohaterowie powiesci przezywaja niezliczona ilosc przygod w roznych miejscach poczynajac od glebokich kanionow (oboz nad krawedzia Grand Kanionu),rozleglych pustyn Arizony, rwacych rzek, jaskin pelnych pajakow a konczac na obszarach podbiegunowych i arktycznych (chata trapera). Nie barakuje polowan na bizony, woly pizmowe czy kuguary (lwy gorskie),przeprawy przez rwace rzeki i bezdenne, nieprzejezdne kaniony - "amfitertry skal i pokruszonych kamieni". Oprocz mrozacych krew w zylach wydarzen sa takze tutaj smieszne obrazki np podlozenie przez mysliwych liny pod spiworem Zane Greya i imitowanie grzechotnika.

Wedlug mnie spektakularnie przedstawione jest lapanie na lasso cielakow bizonow w pelnych biegu czy proba obezwladnienia i zwiazania agresywnego kuguara Kitty. Rownie dramatycznie przedstawiona jest obrona mysliwych przed stadem wscieklych wilkow na obszarze arktycznym.

Nie brakuje tu pieknych opisow natury i krajobrazow, obozow "pod chmurka", "malowania slowem" co jest wlasciwie wizytowka Zane Greya. Przykladowy fragment:

"...Biala sosna palila sie pieknym, czystym niebieskim plomieniem bez dymu i zostawiala posrodku paleniska zlote serce. Ale Jones nie pozwolil na siedziec zbyt dlugo i zagnal nas do lozek mowiac ze bedziemy za to cholernie wdzieczni za jakies 15 godzin. Wslizgnalem sie do swego spiwora i zrobilem sobie kaptur ze swego koca Nawahow. Wygladajac spod niego, przypatrywalem sie ognisku i drzacym cieniom. Plomien przygasl gwaltownie, lecz wtedy zamrugaly gwiazdy. Gwiazdy w Arizonie byly ksiezycami w kazdym innym stanie! Jakze byly spokojne, majestatyczne, nieskonczone, i cudownie jasne. Zaden powiew nie poruszal sosnami..."

Mlody ZaneGrey przezywa przygode swojego zycia , uczy sie ciezkiej roli trapera i mysliwego od najlepszych tzn Buffalo Jonesa. Wydarzenia te na zawsze juz uksztaltuja go jako czlowieka i pisarza oraz wytycza nowa sciezke w jego zyciu I karierze. Przykladowy fragment:

"... To bylo dla mnie za duzo wiec znow sie wymknalem zeby pobyc samemu, ale tym razem poszedlem do lasu. Gdy oboz calkowicie zniknal mi z oczu, zaczalem biec, jakbym byl Indianinem. Bieglem bez celu. Tylko zwykla, czysta szalona radosc z tego wszystkiego: stary las, zapach sosen, dzika cisz ai piekno pobudzily do biegu mego ducha. I nioslem go i bieglem dopoty dopoki moja fizyczna powloka mogla to wytrzymac. Podczas odpoczynku na pachnacym lozu z sosnowych igiel, usilujac odzyskac kontrole nad bladzacym umyslem , probujac opanowac przemiane czlowieka cywilizacji w czlowieka natury dostrzeglem szare ksztalty poruszajace sie pod drzewami..."

Oprocz samego pisarza w powiesci ciekawa i godna podkreslenia jest legendarna postac Buffalo Jonesa. Obronca zwierzat, traper, mysliwy i straznik parku Yellowstone. To jemu przypisuje sie fakt uratowania bizonow od calkowitej ekterminacji!.

Jedynym rozczarowaniem dla mnie jest brak przedmowy pisarza ktora byla w zamieszczona w oryginalnej ksiazce. To juz chyba tradycja w polskiej literaturze tzn. usuwanie przedmow pisarzy z ksiazek, dotyczy to takze innych tworcow jak Curwood czy London. W oryginalnej przedmowie jest ciekawy fragment w ktorym Buffalo Jones widzac zmniejszajaca sie populacje bizonow pod wplywem zlosci roztrzaskuje strzelbe o kolo karawany i zarzeka sie chronic zwierzeta a nie na nie polowac.

Swietna ksiazka, ciekawa relacja z wyprawy pelna dramatycznych wydarzen jak i smiesznych anegdot, nie brakuje pieknych miejsc, niebezpiecznych zwierzat, nietuzinkowych i historycznych postaci. Trzeba rowniez nadmienic ze ksiazka jest ladnie wydane, posiada twarda oprawe, piekne ilustracje i dodatkowe klucze/informacje. Malo takich ksiazek na rynku niestety. Zachecam do lektury.

Przed wojna Z. Grey byl poczytnym pisarzem w Polsce , niestety cenzura komunistyczna zakazala wydawania jego ksiazek w 1952 roku (a tym samym zniszczyla) co odcisnelo swoje pietno do dnia dzisiejszego z ogromna strata dla czytelnikow. Obecnie poszukuje przedwojennych wydan ksiazek Greya bedacych bestsellerami takich jak “Tor Stalowego Smoka”, “Kwiat Kolorado”, “Legia Stracencow”, "Zaginiony Tabor" czy “Rycerza Pogranicza” nigdy po wojnie nie wznowionych. Wydawnictwo Jamakasz wydalo kilka ciekawych ksiazek Zane Greya nalezacych do serii “Szlakiem Przygody”.

Zachecam do przeczytania moich innych ocen ksiazek Z. Greya, J.O.Curwooda i J. Londona. Pozdrawiam

"Ostatni mieszkaniec rownin" (org. The last of the Plainsman) to powiesc po raz pierwszy wydana w Polsce przez wydawnictwo Jamakasz. Ksiazka ta jest prawdziwa gratka dla milosnikow literatury przygodowej, swoja trescia nawiazujacej do klasyki amerykanskich pisarzy jak James Oliver Curwood czy Jack London. Dodatkowego smaczku tej historii dodaje fakt ze przedstawione...