Wydawnictwo Narodowego Starego Teatru prezentuje książkę „Teksty dla (Starego) Teatru” Pawła Demirskiego pod redakcją Agaty Dąbek.

Książka, z okładką zaprojektowaną przez Bolesława Chromrego, zawiera teksty z następujących sztuk Pawła Demirskiego wystawionych w Starym Teatrze przez Monikę Strzępkę:

„Bitwa warszawska 1920” ,

„nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU!” ,

„Triumf woli” ,

„Rok z życia codziennego w Europie Środkowo-Wschodniej” ,

„Jeńczyna”

Kiedy w 2014 roku rozmawiałam z Pawłem Demirskim o pozycji i sposobach postrzegania osób piszących dla teatru w Polsce, na pytanie, czy w najbliższym czasie wyda swoje sztuki, z właściwą sobie szczerością odpowiedział: „Nie wiem, ja nigdy o to jakoś specjalnie nie zabiegałem. Uważam, że moje sztuki się tak ciężko czyta, że nie ma z tego żadnej przyjemności, tylko ból. Ja wiem, że to jest cholernie trudny język, ja nie stawiam znaków przestankowych, dlatego chyba wydawanie ich jest bezcelowe. Nigdy o to nie dbałem i chyba nadal nie będę” .

Od tamtej pory upłynęło 6 lat, odbyliśmy jeszcze kilka rozmów na różnych „łamach” i prywatnie. Za każdym razem, jakby mimochodem, przemycałam wątek wydawniczy, a Demirski uprzejmie odmawiał, albo sprytnie omijał temat. Podczas ostatniego spotkania rozmawialiśmy o jego twórczości sytuując ją w kontekście bardziej osobistym niż dotychczas, więcej uwagi poświęcając autorskiemu idiomowi i warsztatowi dramatopisarskiemu niż teatrowi, który tworzy w tandemie artystycznym z reżyserką Moniką Strzępką nieprzerwanie od kilkunastu lat. To spotkanie zbiegło się w czasie z podjęciem decyzji (przez Radę Artystyczną i Demirskiego) o publikacji niniejszego tomu zawierającego jego sztuki pisane dla Starego Teatru.

Mówiąc o swoich sztukach Paweł Demirski często posługuje się terminami „tekst” i „przedstawienie” wymiennie. W przypadku jego osoby wydaje się to całkowicie zrozumiałe – w końcu pokaźna część tego, co pisze, powstaje na bieżąco, równolegle do procesu prób nad spektaklem z udziałem reżyserki Moniki Strzępki, z którą pozostaje w ścisłym kontakcie, a także aktorów, na których uwagi i sugestie żywo reaguje (przeważnie zmieniając im nieco kwestie lub coś do nich dodając, a czasem proponując alternatywną wersję danej sceny). Natomiast bardzo istotne, gdy mówimy o pisaniu Demirskiego, jest podkreślenie, że odbywa się ono „równolegle” do prób – a nie „na scenie”. Demirski, nie tworzy tekstu z tego, co dzieje się na próbach, nie rejestruje tego, o czym się na nich mówi, choć taką metodę pracy stosuje się w polskim teatrze coraz częściej. Punktem wyjścia każdego spotkania reżyserki z aktorami.

Mając na uwadze potrzeby czytelnika zamieściłam w książce rozmowę z aktorami i aktorkami grającymi w spektaklach Strzępki i Demirskiego w Starym Teatrze oraz ciekawą wymianę spostrzeżeń z inspicjentką Hanną Nowak, towarzyszącą im na próbach, która wspierała mnie w redakcji. Wspomniane materiały niewątpliwie dają pojęcie o przebiegu twórczej pracy nad przedstawieniami, podkreślają rolę, jaką w procesie ich powstawania pełni Monika Strzępka 10 . Są też świadectwem sympatii i dużej zażyłości, jaka łączy zespół artystyczny Starego Teatru z reżyserką i autorem.

Agata Dąbek