Ze wszystkich renarracji arturiańskich, które silą się na oddanie historycznej rzeczywistości V-wiecznej Brytanii, wersja Mary Stewart jest najbardziej przekonująca. Mieszanka ludów i języków (Rzymianie, Celtowie, Sasi...),nakładające się i plączące strefy wpływów, współistniejące religie i ideologie - wszystko to sprawia wrażenie niezmiernie autentyczne. Elementy nadprzyrodzone - przeczucia i wizje - splatają się znakomicie z racjonalnie przedstawionym odbudowaniem Stonehenge (przy pomocy maszyn, a nie magii) albo schadzką Igreny i Utera przebranego za jej męża. Jest w tym wszystkim jakaś niezwykła szczerość, mocne osadzenie w rzeczywistości, ale bez negowania sfery mistycznej.

Wyjątkowo prawdziwy jest również młody Merlin, poszukujący odpowiedzi na pytania o swoje pochodzenie i przeznaczenie, desperacko (zwłaszcza na początku) próbujący przeżyć w wrogim świecie, radzący sobie dzięki inteligencji (i profetycznym natchnieniom),a nie sile ramienia. Jego relacja z Ambrozjuszem jest przedstawiona wyjątkowo pięknie.

Wreszcie i język powieści jest wyjątkowo dopracowany i obrazowy, szczególnie przy opisie odmiennych stanów świadomości, ale także gdy chodzi o przedstawienie krajobrazów Brytanii.

Jak wypada na tle innych współczesnych książek arturiańskich? Spójniejsze to i bardziej zniuansowane ideologicznie niż Lawhead i Cornwell, no i niewątpliwie milion milionów razy lepsze niż dziecinna sztampa Barrona "Nieznane lata". "The Crystal Cave" zmyła nieco niesmak pozostawiony przez tamten wytwór o dzieciństwie Merlina.

Ze wszystkich renarracji arturiańskich, które silą się na oddanie historycznej rzeczywistości V-wiecznej Brytanii, wersja Mary Stewart jest najbardziej przekonująca. Mieszanka ludów i języków (Rzymianie, Celtowie, Sasi...),nakładające się i plączące strefy wpływów, współistniejące religie i ideologie - wszystko to sprawia wrażenie niezmiernie autentyczne. Elementy...