Książka bezwzględnie obnaża miałkość, metodologiczną mizerię, ale przede wszystkim cyniczną chęć uznania swoich racji i potwierdzenia hipotez, mimo braku naukowych dowodów. Brak ugruntowanej wiedzy z zakresu statystyki, metodologii kładzie się cieniem na jakość badań psychologicznych, prac magisterskich z tego zakresu, a tym samym pracy psychologów w ogóle. Dla mnie jest to tym bardziej smutne, że jestem psychologiem. Autor szczegółowo omawia tzw. eksperyment stanfordski. Opisuje poziom manipulacji autora, a także konsekwencje, jakie te manipulacje wywołują dla nauki w ogóle. Polecam książkę, podobnie, jak dwie pozostałe części.

Książka bezwzględnie obnaża miałkość, metodologiczną mizerię, ale przede wszystkim cyniczną chęć uznania swoich racji i potwierdzenia hipotez, mimo braku naukowych dowodów. Brak ugruntowanej wiedzy z zakresu statystyki, metodologii kładzie się cieniem na jakość badań psychologicznych, prac magisterskich z tego zakresu, a tym samym pracy psychologów w ogóle. Dla mnie jest to...

Jak zwykle Witkowski nie zawodzi - uczy krytycznego myślenia i radzi jak być choć trochę mniej naiwnym. I jak zwykle włożył w książkę mnóstwo pracy, duży szacunek za wskazanie całego bogactwa źródeł

Jak zwykle Witkowski nie zawodzi - uczy krytycznego myślenia i radzi jak być choć trochę mniej naiwnym. I jak zwykle włożył w książkę mnóstwo pracy, duży szacunek za wskazanie całego bogactwa źródeł

Wstrząsająca. Ale moja dziedzina (psychologia) potrzebuje takich ludzi jak Witkowski, którzy potrafią odróżnić soczyste owoce od chwastów.

Wstrząsająca. Ale moja dziedzina (psychologia) potrzebuje takich ludzi jak Witkowski, którzy potrafią odróżnić soczyste owoce od chwastów.

Trzecią część "Zakazanej psychologii" można polecić wszystkim zainteresowanym nauką, a w szczególności psychologią i szerzej naukami społecznymi. Witkowski porusza szereg tematów z pozycji scpetyka - m.in. fałszowanie badań (w tym chociażby słynny "eksperyment" Zimbardo),kryzys replikacyjny w psychologii, badania nad (nie)skutecznością psychoterapii i wiele innych. Książka jest bardzo dobrze udokumentowana i napisana. Ze swojej strony - jako studenta psychologii - martwi mnie, że tak niewielu przedstawicieli psychologii akademickiej ma takie podejście jak Witkowski - sceptyczne, pronaukowe, oparte na dowodach. Mimo, że książka bardzo mi się podobała to na minus muszę jednak zaliczyć powtarzanie niektórych wątków, które autor poruszał już w innych publikacjach, a także momentami zbyt dużą wręcz drobiazgowość w podawaniu przykładów.

Trzecią część "Zakazanej psychologii" można polecić wszystkim zainteresowanym nauką, a w szczególności psychologią i szerzej naukami społecznymi. Witkowski porusza szereg tematów z pozycji scpetyka - m.in. fałszowanie badań (w tym chociażby słynny "eksperyment" Zimbardo),kryzys replikacyjny w psychologii, badania nad (nie)skutecznością psychoterapii i wiele innych. Książka...

Zakazana psychologia to już trzecia książka z tej serii, która wywołuje dysonans poznawczy u niejednego czytelnika. Autor racjonalnymi metodami obala wiele popularnych lecz nieudowodnianych twierdzeń. Co więcej - są to twierdzenia bardzo wygodne, które jak wirusy rozprzestrzeniły się nawet w środowisku naukowym.

Mnie samego skłoniło do zastanowienia się nad tym, jak nauka traktuje stres, nie mając nawet zgodnej co do niego definicji. Uderzające jest podobieństwo do wcześniejszych psychosomatycznych jednostek chorobowych, takich jak "neurastenia" czy "histeria". Jeśli coś jest modne, to warto się temu przyjrzeć, ponieważ sama popularność twierdzenia nie jest dowodem jego prawdy. Znakomicie pokazuje to właśnie Tomasz Witkowski.

Z nadzieją czekam na kolejne książki tego autora. Tak jak wielu quasi-naukowców czeka, aż Witkowski przestanie podkopywać ich komfortowe źródło niezasłużonego prestiżu.

Zakazana psychologia to już trzecia książka z tej serii, która wywołuje dysonans poznawczy u niejednego czytelnika. Autor racjonalnymi metodami obala wiele popularnych lecz nieudowodnianych twierdzeń. Co więcej - są to twierdzenia bardzo wygodne, które jak wirusy rozprzestrzeniły się nawet w środowisku naukowym.

Mnie samego skłoniło do zastanowienia się nad tym, jak nauka...

Książka o problemach współczesnej psychologii. Niska jakość badań, fabrykowanie danych, brak replikacji, replikacje niepotwierdzające oryginalnych badań, niska skuteczność psychoterapii pomimo jej popularności, merytoryczne zniszczenie słynnego eksperymentu (lub jak to niektórzy nazywają, happeningu) więziennego Zimbardo. Must-read dla każdego studenta psychologii.

Książka o problemach współczesnej psychologii. Niska jakość badań, fabrykowanie danych, brak replikacji, replikacje niepotwierdzające oryginalnych badań, niska skuteczność psychoterapii pomimo jej popularności, merytoryczne zniszczenie słynnego eksperymentu (lub jak to niektórzy nazywają, happeningu) więziennego Zimbardo. Must-read dla każdego studenta psychologii.

W trzecim tomie zakazanej psychologii Tomasz Witkowski kontynuuje opis problemów występujących w nauce, w psychologii w szczególności. W tym tomie autor powraca do opisu problemów psychologii akademickiej oraz nauki jako takiej.

„Mali wielcy uczeni” są motywem przewodnim tej części. Wątek ten był już poruszany w pierwszym tomie. W tym tomie znajduje się jego kontynuacja. Według autora mali wielcy uczeni są głównie zainteresowani robieniem kariery a nie poszukiwaniem prawdy. Z tego powodu jakość oraz wartość wielu badań naukowych jest bardzo niska. Wielu uczonych kieruje się zasadą „publikuj albo giń”. Na przykład wiele badań dotyczących zachowania bada samoopisy osób badanych. Wykonuje się je, ponieważ są łatwe i tanie do przeprowadzenia. Od dawna wiadomo, że ludzie deklarują jedno, a zazwyczaj robią coś innego. Dlatego też takie badania mają niską wartość dla badania ludzkiego zachowania. Mali wielcy uczeni reagują negatywnie, gdy ktoś kwestionuje wyniki ich badań naukowych. Wielu badaczy, którzy udowadniali, że popularne teorie są nieprawdziwe, spotykali się z groźbami, wrogością i pozwami sądowymi. W jednym z pierwszych rozdziałów znajduje się opis kilku takich sytuacji (np. w sprawie możliwości odzyskiwania utraconych wspomnień).

Innym problemem jest słabe zrozumienie statystyki przez naukowców. Wielu badaczy wykorzystuje tylko test istotności alfa badający prawdopodobieństwo wystąpienia błędu pierwszego rodzaju (uznania prawdziwej hipotezy zerowej za fałszywą). Zazwyczaj ignoruje się test istotności beta. Z tego powodu niektóre badania mają bardzo niewielką wiarygodność ze względu na duże prawdopodobieństwo popełnienia błędu drugiego rodzaju (nieodrzucenia fałszywej hipotezy zerowej). Istnieją lepsze narzędzia do badania prawdopodobieństwa, ale nie są zbyt często wykorzystywane.

W naukach społecznych jest też bardzo duży problem z replikacją badań innych badaczy. Naukowcy niechętnie udzielają innym surowych danych użytych w badaniach. Wiele czasopism naukowych nie akceptuje prac będących replikacjami. Przeprowadzanie replikacji zazwyczaj też nie przynosi naukowcom sławy i dużych pieniędzy. Z tego powodu jest duża chęć wymyślania czegoś nowego zamiast weryfikacji istniejących teorii. Prowadzi to do olbrzymiej inflacji nowych teorii/konceptów itd. Nie stosuje się brzytwy Ockhama. Dla niektórych zagadnień stworzono setki alternatywnych teorii, które są bardzo podobne do siebie. Wynikiem tego jest tylko coraz większy zamęt w nauce. Przeprowadzono kilka międzynarodowych prób powtórzenia wyników słynnych badań. Wyników około połowy z oryginalnych badań nie udało się zreplikować.

Jeden z rozdziałów jest poświęcony zaangażowaniu psychologów w torturowanie więźniów oraz w usprawnianie metod torturowania. W tym rozdziale jest też trochę informacji o projekcie MKUltra. Inny rozdział jest poświęcony psychologicznemu debrefingowi oraz jego szkodliwości. Ponowne przeżywanie traumy może rozwinąć PTSD. Już w latach 90-tych było wiele badań udowadniających szkodliwość debrefingu. Pojawiło się także wiele nowych badań po wydarzeniach związanych z WTC. Jednak wielu specjalistom nie przeszkadza to jednak w jego stosowaniu.

W książce znajdzie się też trochę informacji na temat stresu. Stres nie jest przyczyną chorób serca albo żołądka. Bardziej niebezpieczna od stresu jest wiara w to, że stres szkodzi zdrowiu. Ludzie przypisujący swoje zdrowotne problemy stresowi przestają o siebie dbać, co prowadzi później do zdrowotnych problemów.

Innym problemem jest zasadność wielu twierdzeń pochodzących z neuronauk. Z każdym nowym wynalazkiem, pozwalającym badać człowieka, wiązane są olbrzymie nadzieje. Tak też było z obrazowaniem mózgu. Jednak samo badanie aktywności mózgu nie jest wystarczającym narzędziem do wysuwania wniosków na temat tego, co badany myśli lub czuje. Wiele części mózgu jest odpowiedzialnych za wiele różnych zjawisk. Przypisywanie bardzo małym fragmentom mózgu bardzo wyspecjalizowanych czynności prowadzi często do błędów. Przykładem jest badanie, według którego ludzie dosłownie kochają swoje Iphony, bo na ich widok pewna część mózgu była aktywna. Ta sama część mózgu jest też aktywna w przypadku niechęci, bólu, uwagi itd. Jest ona aktywna w mniej więcej 1/3 badań obrazowania mózgu. Więc równie dobrze można stwierdzić że ludzie nienawidzą swoje smarfony lub że sprawiają im ból. Badania obrazowania mózgu są drogie, czego wynikiem zazwyczaj są małe próbki w badaniach. Neuronauka dostarczyła nowych informacji na temat działania ludzkiego mózgu, ale często jej metody są nadużywane. Obecnie panuje moda na neuronaukę, przez co powstało już wiele dziedzin mających przyrostek neuro w nazwie (np. neuromarketing). Pokazuje to też, że wielu badaczy łatwo ulega trendom i podąża za tym, co jest modne.

Ciekawą kwestią jest zastosowanie komputerów oraz metod uczenia maszynowego do przeprowadzania badań i diagnozy. W części przypadków diagnozowanie za pomocą metod statystycznych jest dużo skuteczniejsze niż badanie przez profesjonalistę. Tego typu narzędzia mają coraz lepsze wyniki, ponieważ mają dostęp do coraz większej ilości danych. Powstało kilka chatbotów wspierających ludzi w trudnych sytuacjach, które także okazują się skuteczne. Rozwój tych technologii może przynieść wiele korzyści, ale też niesie ze sobą niebezpieczeństwo. Na jakość tych aplikacji nie wpływa tylko jakość danych, ale także użyte w ich implementacji teorie psychologiczne. Z powodu złego stanu psychologi niczym zaskakującym może być stworzenie wirtualnego psychoterapeuty opierającego się o fałszywe koncepcje, który mógłby szkodzić zamiast pomagać.

W książce znajdziemy też opis kilku głośnych oszustw naukowych, które nastąpiły po 2009 roku. Jest też opisane kilka głośnych badań, których wyników nie udało się zreplikować. Jednym z przykładów jest pozycja siły Amy Cuddy, która to zwiększa subiektywne poczucie pewności, ale nie niesie ze sobą żadnych innych zmian wbrew twierdzeniom Amy. Nie przeszkadza to jednak autorce tego badania robić karierę wokół tej postawy. Innym przykładem jest Stanfordzki eksperyment więzienny Zimbardo. Było kilka prób odtworzenia tego eksperymentu ale żadnemu eksperymentowi nie udało się uzyskać oryginalnych wyników. Dość niedawno po udostępnieniu surowych materiałów z eksperymentu okazało się, że wiele twierdzeń Zimbardo było naciągniętych. Dodatkowo, autorzy wbrew swoim zapewnieniom aktywnie zachęcali badanych do okrucieństwa wobec siebie. Wnioski z tego badania były później wykorzystywane do usprawiedliwiania okrucieństwa ludzi.

Podsumowując, książka kontynuuje wątki z poprzednich tomów, szczególnie z tomu pierwszego. Zawiera trochę powtórzeń, ale uzupełnia poprzednie tomy o wiele nowych informacji. Jeśli komuś spodobały się poprzednie tomy, to na pewno będzie też zainteresowany tym tomem. Wnioskiem jaki można wysunąć z tego tomu jest to, że przez ostatnie lata niewiele się zmieniło w sprawie niskiej kondycji nauk społecznych.

W trzecim tomie zakazanej psychologii Tomasz Witkowski kontynuuje opis problemów występujących w nauce, w psychologii w szczególności. W tym tomie autor powraca do opisu problemów psychologii akademickiej oraz nauki jako takiej.

„Mali wielcy uczeni” są motywem przewodnim tej części. Wątek ten był już poruszany w pierwszym tomie. W tym tomie znajduje się jego kontynuacja....

Witkowski po raz kolejny wskazuje na problemy psychologii. Książka pisana przystępnym językiem, co w żaden sposób nie szkodzi jej zawartości merytorycznej. Bogata bibliografia, szokujące i bardzo interesujące przykłady. Świetna pozycja.

Witkowski po raz kolejny wskazuje na problemy psychologii. Książka pisana przystępnym językiem, co w żaden sposób nie szkodzi jej zawartości merytorycznej. Bogata bibliografia, szokujące i bardzo interesujące przykłady. Świetna pozycja.