„Pielęgniarki. Sceny ze szpitalnego życia” to jedna z najlepszych książek o zawodach medycznych, jakie miałam okazję czytać. Powstało ich w ostatnich latach sporo i zawsze brakowało mi w nich tej wrażliwości na drugiego człowieka, która przecież powinna być najważniejszą cechą osoby zajmującej się chorymi. Bez znaczenia jest zawód, jaki wykonuje ktoś, kto wchodzi w interakcje z chorym, bo czy będzie to lekarz, ratownik medyczny, pielęgniarka, czy salowa, chory zawsze jest na przegranej pozycji. Jeśli pracownicy szpitali nie będą podchodzić do pacjenta z szacunkiem, życzliwością i chęcią bycia partnerem w procesie zdrowienia, pacjent zostanie skazany na osobisty dramat. Nie ma niczego dobrego w przedmiotowym traktowaniu chorego, a jednak we wszystkich innych książkach ten „model opieki” dominował.

U Christie Watson jest inaczej i nie wiem, czy sama autorka jest po prostu tak mądrą i dobrą osobą, wrażliwą, tolerancyjną i wyrozumiałą, czy jest to charakterystyczne dla wszystkich pielęgniarek pracujących w Wielkiej Brytanii. Bardzo przykra jest świadomość, że w Polsce pacjenci nie mają szans na takie traktowanie.

Książka stanowi rodzaj autobiografii. Autorka prezentuje nam drogę, jaką przebyła, od poszukującej swego miejsca w świecie nastolatki, przez naukę w szkole pielęgniarskiej i staże odbywane w różnych placówkach medycznych, aż po pracę w jednym z londyńskich szpitali – już jako doświadczona pielęgniarka. Ma przy tym mnóstwo przemyśleń nad naturą człowieka i zawsze doszukuje się pozytywnych aspektów, stara się zrozumieć, akceptować i wspierać każdego, kim się opiekuje, nawet jeśli jest to matka, która urodziła chore dziecko, bo spożywała alkohol i przyjmowała narkotyki w ciąży. Każdy potępiłby taką kobietę, zwłaszcza że była to jej dziesiąta ciąża i wszystkie poprzednie dzieci oddała do adopcji. Dobra pielęgniarka jednak nie ocenia nikogo, nie jest to jej zadaniem, skupia się na chwili obecnej, a obecnie ma do czynienia z kobietą tuż po porodzie, obolałą, zagubioną, której ma służyć wsparciem, uśmiechem i życzliwością.

Czytając wspomnienia Christie, odnosi się wrażenie, że w tym nietolerancyjnym świecie, pełnym zakłamania, płytkich uczuć i wszechobecnej niegodziwości, dobro jednak istnieje. Wrażliwość na uczucia innych, nawet te najdrobniejsze, na ich godność, okazywanie szacunku tym, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, towarzyszenie im całą sobą, wspieranie na każdym etapie życia, czy to w bólu i strachu, czy na łożu śmierci, czy też w ocieraniu łez wzruszenia – to wszystko jest sednem pracy pielęgniarek. Christie Watson pisze tak, że czytelnik uczy się od niej szacunku do chorego psychicznie, który wykrzykuje wulgaryzmy, do bezdomnego ubrudzonego własnymi odchodami i do każdego człowieka, bez względu na wszystko. Uczy się nikogo nie oceniać i nie potępiać, ponieważ każdy popełnia błędy. To, jakie ktoś błędy popełnił, nie jest sprawą ani pielęgniarki, ani też nikogo innego, kto nie jest bezpośrednio pokrzywdzony w ich wyniku. Jakże to prosta zasada, a ile dobra może wnieść do życia.

Podsumowując, przykro mi to mówić, ale wychodzi na to, że bardzo wiele polskich pielęgniarek powinno zatrzymać się na chwilę w tej szpitalnej gonitwie i zastanowić nad sensem wykonywanego zawodu. Być może lektura tej książki uzmysłowi im, jak powinna wyglądać praca z chorymi.

Izabela Straszewska