To „jeszcze jedno zdanie” może różnie brzmieć: „Świat nie jest biały bądź czarny” albo „Nie ma róży bez kolców” albo „Nikt nie jest kryształem” albo „Nie sądźcie, by nie być sądzonym” albo „Prawda kłuje..”. Łączy je jedno: im więcej empirii, tym mniej radykalnych ocen.
Przed przystąpieniem do tej lektury polecam poznanie Sobolewskiego „Dziecko Peerelu. Esej – dziennik” (na LC 1 opinia - moja 8/10). Nie rozumiem dlaczego, lecz Sobolewski ma na LC 8 pozycji i zaledwie per saldo 18 opinii, w tym 3 moje. We wspomnianej pisałem (5 lat temu, nie wzbudzając jakiegokolwiek zainteresowania) :

„…Przypomnijmy tu, że Sobolewski jest autorem bestsellera, biografii pt „Człowiek - Miron”, wydanej razem z „Tajnym Dziennikiem” Mirona, którego prawa autorskie należą do Anny i Tadeusza Sobolewskich, jako, że poetka Stańczakowa, towarzyszka Mirona, to jego teściowa…”

Tadeusz Sobolewski (ur.1947) - polski filolog, krytyk filmowy, w l. 1990 -94 redaktor naczelny miesięcznika „Kino”, od 1995 publicysta GW. Fragment z „GW” http://wyborcza.pl/7,75517,24545013,dziennik-jeszcze-jedno-zdanie-przeczytaj-zapiski-tadeusza.html?fbclid=IwAR0M3RsSpKnaRRRwkNNGiXAHixpW2lnMqIY_uHKzdOrEHSv4ZJ39YxYRJfA :

„…Pierwszy wpis w ukazującym się właśnie tomie „Dziennik. Jeszcze jedno zdanie” nosi datę 30 września 1982 r., to czasy stanu wojennego, ostatni pochodzi ze stycznia 2015 r., gdy autor z żoną pojechał do Indii. Książka to ponad 500-stronicowa podróż do przeszłości, pełna refleksji na temat polskiej historii i polityki. Ale pełna również wpisów bardzo osobistych, dotyczących rodziny autora i najbliższych mu osób….”
Ze wstępu pt „Normalna chwila” (s.6 z 709 e-booka):
„…Dziennik pozwala odwrócić bieg czasu. Pisze się go z nadzieją na przyszłość, a potem okazuje się, że ta przyszłość już była. Wiadoma sprawa: szczęście odczuwamy z opóźnieniem, kiedy już minęło. W ciszy po odjeździe pociągu, na pustym peronie, jak w starych filmach Yasujirô Ozu.”
Lektura wspaniała, wartość dokumentalna, a ja zwracam uwagę na ironię np.. (s.38 z 709 e-booka):
„..Czuję się jak robak w gnojówce. Znaczy – dobrze. A gdybym miał wyemigrować, gdzie najlepiej? Do Rosji. Żeby tam obnosić naszą pańskość, bo gdzie indziej się nie da…”
Wartość dokumentalna - po śmierci Mirona 11.06.1983 (s.57,7):
„..Ksiądz Jan Twardowski pięknie mówił o Mironie w kościele, ale gdy nad grobem Wojciech Siemion nagle zawołał: „Nie zabłądźcie. Bądźcie. Mijajcie, mijajmy się, ale nie omińmy. Mińmy” – to dopiero było sakralne. Z tą piękną zgodą na przemijanie…”
Przypomnienie (s.119):
„…W latach 60. Czachorowski, pobity przez poetę Romana Śliwonika, stał się inwalidą, odciął się od świata…”
.. i takie, hmmm, hmm, signum temporis: (s.122):
„..Na przedstawieniu Kantora Niech sczezną artyści w Stodole. W stanie wojennym łatwo było się na Kantora dostać, bo był bojkotowany. Teraz – potrzebne są protekcje rządowe. Akurat miałem taką od koleżanki z redakcji. A na sali – nabitej – tłum ministrów, opozycjonistów, artystów, złotej młodzieży….”
Znowu przypomnienie, tym razem o Dąbrowskiej, dwuznaczne (s.182.3):
„….Chodziła na przyjęcia do Bieruta i napisała nekrolog Stalinowi. Obie z Anną Kowalską, lewicowe antykomunistki, chciały, żeby „ta Polska się udała”….”
Różnorodność tematów, wybieram skondensowaną notkę o „żwirowisku” (s.287,6):
„….W roku 1983 w Oświęcimiu, tuż koło obozu, gdzie palono Żydów, postanowiono umieścić klasztor, żeby „uświęcał” miejsce, które dla Żydów jest przeklęte, gdzie „Boga nie było”. Chrześcijańska modlitwa nie kojarzy im się z pokojem, skoro przez wieki, aż do Jana XXIII, w liturgii Wielkiego Piątku obowiązywała formuła „pro perfidis Judaeis”. Krzyże, które zaczęto stawiać nieopodal klasztoru, na Żwirowisku, w odpowiedzi na żydowskie protesty, wyglądały jak najeżona broń. Według określenia ks. Stanisława Musiała, negocjatora – razem z Jerzym Turowiczem – krzyża użyto tam do konfrontacji. Tłum krzyży miał pokazywać Żydom, czyja jest ta ziemia. Konflikt zażegnał Jan Paweł II w 1993, nakazując siostrom przenieść się w inne miejsce….”
I jeszcze prawda o PRL dla naszego pokolenia (autor o 4 lata ode mnie młodszy) (s.320,4):
„…To był mój czas. Najlepsze lata mojego życia. Gdybym całą tę rzeczywistość, w której byliśmy zanurzeni, uznał za nieważną, musiałbym przekreślić siebie. Bo przecież nie żyło się osobno, nie myślało się wtedy o innej Polsce, z orłem w koronie. Chciało się właśnie, jak to określiła Maria Dąbrowska w swoim dzienniku, aby „ta Polska się udała”. Nie było innego kraju, innej historii….”
Sądzę, że zamieszczone przeze mnie cytaty wystarczą, by wzbudzić adekwatne zainteresowanie tym dziennikiem, szczególnie wśród czytelników mojego pokolenia, gdyż dla młodszych bądź mniej zorientowanych w wydarzeniach kulturalnych i politycznych tych lat, opisywane wydarzenia mogą się okazać nieprzyswajalną „terra incognita”.
Ze względu na pewną różnicę poglądów, spojrzeń i ocen, książkę polecam, lecz stawiam tylko 8/10.

To „jeszcze jedno zdanie” może różnie brzmieć: „Świat nie jest biały bądź czarny” albo „Nie ma róży bez kolców” albo „Nikt nie jest kryształem” albo „Nie sądźcie, by nie być sądzonym” albo „Prawda kłuje..”. Łączy je jedno: im więcej empirii, tym mniej radykalnych ocen.
Przed przystąpieniem do tej lektury polecam poznanie ...