Dzieła.

Państwowy Instytut Wydawniczy zrobił wspaniały prezent miłośnikom literatury. Choć, żeby być bardziej kontrowersyjnym, musiałbym napisać „ćpunom” literackim. Albo pójść tropem metryki czytelników. Dochodzę do wniosku, że trudno będzie dzisiejsze (małe, zbyt małe!) grono czytelników zainteresować „klasyką”. Właściwie nie wiem co by się musiało stać, aby ktoś z własnej, nieprzymuszonej woli sięgnął po teksty, dajmy na to z 1919 roku. No chyba, że właśnie bez literatury obejść się nie może. Jest ona niczym powietrze albo silnie uzależniający narkotyk lub te ktoś jest na tyle stary, że w szkole (albo sam, tak od siebie zwyczajnie) przeczytał „Mistrza i Małgorzatę”.

O Michaile Bułhakowie będzie tu mowa, jeśli jeszcze ktoś się nie zorientował. Otóż PIW w ramach swojej serii „Biblioteki klasyków” wydał cztery, opasłe tomy z dorobkiem literackim genialnego Rosjanina. Czyta się to z największą rozkoszą. Bułhakow świetnie radzi sobie w formie krótkiej. Kapitalna jest minipowieść „Diaboliada” (tom I) zwiastująca treść dzieła wybitnego, które nadejść miało. Ubawić może groteskowe „Psie serce” (tom I). Mamy również elementy biograficzne w postaci „Zapisków młodego lekarza” (tom I),jak również pełniejszy nieco obraz w znakomitej „Morfinie”. To właśnie dla tej ostatniej warto sięgnąć po tom I utworów wybranych.

Cieszy, że wydawnictwo potraktowała szerzej twórczość pisarza i wstawiło też te mniej udane pozycje jak „Poemat Cziczkowa”. Teksty w większości zawierają tłumaczenia znane już polskim czytelnikom. „Biała gwardia” (tom II) doczekała się nowego przekładu. Tom II z kolei zawiera dziennik Bułhakowa, który prowadził go z przerwami, a został skonfiskowany podczas rewizji w 1926 roku. Autor po walce o odzyskanie go, postanowił spalić rękopis, a jak dobrze wiemy „rękopisy nie płoną” i całość znalazła się w archiwach KGB, które przepisała również tekst. Opublikowany w latach 90. trafił do tego zbioru w tłumaczeniu Ireny Lewandowskiej.

To smutny fragment szarpaniny pisarza z niełatwą rzeczywistością. Jeszcze smutniejsze wrażenie robią „Listy do władz” (tom II),w których dramaturg dopomina się o godne traktowanie. Efekt, co wiedzieć należy z historii, jest dojmujący. Chory pisarz, bez pracy i środków do życia, który zwraca się do Stalina o pomoc. Środowisko zieje w jego stronę nienawiścią, a on szkalowany jest jako „nowoburżujski pomiot”. I choć pomoc została mu udzielona, to jednak zezwolenia na wyjazd z kraju już nie dostał, a był jedynie zwodzony i oszukiwany. Bułhakow pozostawił po sobie, miejscami, fragmentaryczne fabuły, strzępki pomysłów oraz talent literacki.

Sporą ciekawostkę można znaleźć na początku wycieczki w twórczość wspaniałego Rosjanina. Chodzi o tekst „Perspektywy na przyszłość” napisany w 1919 roku. W skrócie jest to opis stanu ojczyzny pisarza i jego dość czarnych myśli o przyszłości własnego kraju, jest bliska analogii polskiej rzeczywistości roku 2019. Tu potrzeba cytatów: „Dla wszystkich, którzy odzyskali wreszcie rozum, dla wszystkich, którzy nie wierzą żałosnej mrzonce, że nasza złośliwa choroba przerzuci się na Zachód i powali go, stanie się oczywisty ów wyjątkowy zryw tytanicznej pracy, który wydźwignie kraje zachodnie na nieznany dotąd poziom potęgi. […] My jesteśmy zapóźnieni… Tak bardzo się spóźniamy, że chyba żaden ze współczesnych proroków nie powie, kiedy w końcu ich dogonimy i czy w ogóle dogonimy. […] Tam, na Zachodzie, będą płonęły niezliczone światła elektryczne, lotnicy będą przecinali ujarzmione powietrze, będą tam budować, badać, drukować, uczyć się… A my… My będziemy się bić”.

Tom III uzupełnia obraz pisarza o jego dzieła teatralne i jedną „Powieść teatralną”. Widać, że wyuczony zawód mieszał się tu z fascynacją. Szczególnej uwadze polecam „Szkarłatną wyspę” oraz powieść zamykającą tom. Koniec końców wszystkie trzy tomy unaoczniają pewien proces twórczy pisarza i to dokąd zmierzał. A to z góry wiadomo, gdyż „Annuszka już kupiła olej słonecznikowy, i nie dość, że kupiła, ale już go nawet rozlała”.

Inne: http://www.nowamuzyka.pl/author/jaroslawszczesny/

Dzieła.

Państwowy Instytut Wydawniczy zrobił wspaniały prezent miłośnikom literatury. Choć, żeby być bardziej kontrowersyjnym, musiałbym napisać „ćpunom” literackim. Albo pójść tropem metryki czytelników. Dochodzę do wniosku, że trudno będzie dzisiejsze (małe, zbyt małe!) grono czytelników zainteresować „klasyką”. Właściwie nie wiem co by się musiało stać, aby ktoś z...