Rok 2018 był rokiem obchodów stulecia niepodległości Polski. Uroczystości rocznicowe skłoniły nawet naszych rządzących do ogłoszenia następnego dnia wolnym od pracy. W następstwie I wojny światowej, w której po raz pierwszy po dwóch stronach barykady stanęły państwa zaborcze oraz wielu sprzyjających czynników międzynarodowych, Polacy wybili się na niepodległość. Znamy wszyscy rolę Józefa Piłsudskiego, Legionów Polskich, wielu polityków, którym bliskie były cele narodowościowe. Nie znamy jednak roli, jaką w tej kwestii odegrały kobiety. Kamil Janicki w książce „Niepokorne damy. Kobiety, które wywalczyły niepodległą Polskę” przybliża nam ten pomijany, a tak istotny szczegół.
Historia i wojny to przede wszystkim świat mężczyzn. Tak samo nauka jest zdominowana przez płeć brzydką, pozostaje pytanie, dlaczego tak się dzieje. Kamil Janicki w swojej książce ocenia, że nie dostają szansy, aby wykazać się umiejętnościami, zaangażowaniem, hartem ducha, odwagą. Z drugiej strony, gdy już wzorowo wywiążą się ze swoich zadań, ich wkład i wysiłek nie jest należycie doceniany.
Dzięki książce poznamy bliżej dwie najważniejsze kobiety w życiu Józefa Piłsudskiego – pierwszą żonę, Marię Piłsudską, działaczkę PPS, szanowaną i podziwianą rewolucjonistkę, która do końca życia lojalnie wspierała męża i dbała o jego pozytywny wizerunek, mimo że przez ostatnie prawie 15 lat jej życia Piłsudski związany był w Aleksandrą Szczerbińską, którą po śmierci Marii poślubił. To właśnie ona jest drugą bohaterką, rewolucjonistką, działaczką polskiego wywiadu i bojowniczką o wolność. Poza tym dowiemy się wiele o innych, często mało znanych lub wręcz bezimiennych paniach, które poświęcały się dla sprawy organizując przerzut broni, zdobywały środki na działalność organizacji wywrotowych, dbały o żołnierzy gotując dla nich, szyjąc i naprawiając mundury, pracując na froncie jako sanitariuszki, zdobywając informacje wywiadowcze, zapewniając lokale dla nielegalnych spotkań i działalności, a jednocześnie marząc o tym, aby chwycić za broń i osobiście walczyć o wolność kraju.
Sporo miejsca autor poświęca samemu Józefowi Piłsudskiemu, ukazując bardzo rozczarowujący obraz tego człowieka, który tak wiele potrafił zrobić dla kraju dzięki nieodpartej charyzmie, natomiast w życiu osobistym okazuje się być mizoginem, skupionym na sobie malkontentem, który kobiety traktuje przedmiotowo, wręcz okrutnie. Do tego stopnia, że zaczynam się zastanawiać, co takiego było w tym człowieku, że stał się symbolem niepodległości naszego kraju i jego wielkim przywódcą.
Książka Kamila Janickiego jest na wskroś feministyczna. Podkreśla znaczenie kobiet w odzyskaniu niepodległości, ich bezwarunkowe poświęcenie, ogromne ryzyko, jakie podejmowały w swojej rewolucyjnej działalności, przenosząc dziesiątki kilogramów broni i amunicji jednocześnie, powielając i rozprowadzając propagandowe treści, wspierając mężczyzn w każdy możliwy sposób, a jednocześnie będąc przez nich pozbawianych możliwości otwartej walki, a także zaszczytów, które im się należały za wielką odwagę i zaangażowanie. Takie jednak były realia i takie poglądy, że kobiety uważano za istoty głupsze i naturalnie niezdolne do czegoś więcej, niż gotowanie i pranie. Jednostki, którym udało się wybić ponad przeciętność uważano za beneficjentki osiągnięć mężczyzn, osoby, które jedynie przetwarzają to, co wymyślili mężczyźni, a nie prawdziwe twórczynie.
Sprawiedliwość dziejowa nie dotyczy kobiet. Mimo wielkiego wkładu w walkę o niepodległość, mało mówi się o ich zasługach. Nie jestem walczącą feministką, jednak chciałabym, aby kobiety były docenianie za swoją pracę, a przy tym by miały możliwości rozwijania się w każdy, najbardziej wydumany sposób. Książka Kamila Janickiego to apel o dostrzeżenie roli pań w odzyskaniu niepodległości, której setną rocznicę tak hucznie świętowaliśmy. Dobrze jest spojrzeć na wydarzenia poprzedzające ten wielki dzień z innej perspektywy.

Rok 2018 był rokiem obchodów stulecia niepodległości Polski. Uroczystości rocznicowe skłoniły nawet naszych rządzących do ogłoszenia następnego dnia wolnym od pracy. W następstwie I wojny światowej, w której po raz pierwszy po dwóch stronach barykady stanęły państwa zaborcze oraz wielu sprzyjających czynników międzynarodowych, Polacy wybili się na niepodległość. Znamy...