Zbrakło mi cierpliwości. Nie moja bajka.

Zbrakło mi cierpliwości. Nie moja bajka.

❤️‍🩹 "A więc nigdy się nie dowiem, dokąd zmierzam - pomyślała kilka miesięcy po ślubie. Błądzę od jednej prawdy do drugiej, zapominam o tej pierwszej, jestem wiecznie niezaspokojona. Na jej życie składały się małe skończone życia, całe, zamknięte, oddzielone od siebie kręgi".
❤️‍🩹 "W pobliżu dzikiego serca" Clarice Lispector to proza hermetyczna, intelektualna, trudna, wymagająca od Czytelnika cierpliwości i erudycji. Clarice przygląda się swojej bohaterce Joanie na różnych etapach życia, przemierzając dzieciństwo, dorastanie, wędrując przy niej aż do dorosłości wypełnionej małżeństwem. Codzienność bohaterki wymierzają uderzenia zegara, bezlitośnie krojąc ciszę i przypominając o przemijaniu. W tej krótkiej, esencjonalnej książce to nie fabuła odgrywa kluczową rolę, lecz rejestr myśli Joany próbującej uporządkować wewnętrzny chaos. Autorka pokazuje swoją bohaterkę w wybranych fragmentach rzeczywistości, celując w najbardziej skrajne i graniczne momenty jej życia. Tym, co szczególnie wybrzmiewa w tej opowieści, to obsesja śmierci, prześladująca, paraliżująca, odrętwiająca. Jednocześnie Lispector przeciwstawia ją cielesności i doczesności, stawiając je w kontrapunkcie do przemijania. Zagubienie, niepokój i lęk przed życiem sterują frenetycznym potokiem myśli bohaterki, które doprowadzą ją w końcu do epifanii, ale nawet osiągnięcie tego stanu nie daje ukojenia. Za pomocą postaci Joany, mimo że noszącej cechy indywidualności, Autorka ilustruje uniwersalizm kształtującej się, dojrzewającej się kobiecości, drżącego lęku i stawiania siebie poza ramy społecznych konwenansów, nakazów i ról.
❤️‍🩹 W odkrywaniu warstw tekstu pomocne jest posłowie Gabriela Borowskiego, który wyjaśnia fenomen twórczości tej najsłynniejszej brazylijskiej pisarki.

❤️‍🩹 "A więc nigdy się nie dowiem, dokąd zmierzam - pomyślała kilka miesięcy po ślubie. Błądzę od jednej prawdy do drugiej, zapominam o tej pierwszej, jestem wiecznie niezaspokojona. Na jej życie składały się małe skończone życia, całe, zamknięte, oddzielone od siebie kręgi".
❤️‍🩹 "W pobliżu dzikiego serca" Clarice Lispector to proza hermetyczna, intelektualna, trudna,...

Dzieło enigmatyczne, wymykające się z rąk, spod oczu i z powierzchni umysłów czytelniczych. A jednak dokonuje się w nim nadzwyczaj skrupulatna sekcja uczuć przenikających je postaci. Ich narracje przeplatają się, tworząc swoisty manifest życia. Nie mam co do siebie większych złudzeń – temperamentem najbliżej mi do urzędniackiego Otavio, dlatego nie mogłam wyjść z podziwu, że można jak Joana aż tak chcieć Ż Y Ć i jeszcze z taką nieposkromioną pasją o tym pragnieniu-żywiole pisać. Obłęd.

Dzieło enigmatyczne, wymykające się z rąk, spod oczu i z powierzchni umysłów czytelniczych. A jednak dokonuje się w nim nadzwyczaj skrupulatna sekcja uczuć przenikających je postaci. Ich narracje przeplatają się, tworząc swoisty manifest życia. Nie mam co do siebie większych złudzeń – temperamentem najbliżej mi do urzędniackiego Otavio, dlatego nie mogłam wyjść z podziwu,...

Nie wyobrażam sobie bardziej trafnego tytułu dla tej książki - „W pobliżu dzikiego serca”.
Clarice Lispector widziała więcej, głębiej. Jakby na co dzień patrzyła na świat, ludzi i przede wszystkim siebie przez noktowizor, rentgen, MRI czy coś podobnego. Jej spojrzenie pomijało zewnętrzną powłokę, społecznie wymuszoną formę. Ona widziała w człowieku/sobie przestrzeń, często mroczną, pełną tajemnic, nieznanych miejsc, nierozpoznanych uczuć, wewnętrznych uwikłań, półcieni. Tam też kieruje naszą, czytelniczek i czytelników, uwagę. To tam dzieje się prawdziwe życie. W naszym wewnętrznym mikrokosmosie. Ta literatura może męczyć, rozumiem to. Jest gęsta, zanurzona sama w sobie, zaborcza, bo wymaga uwagi i empatii. Dopuszczenia. Zanurzenia. Wciąga nas w swój mroczny nurt. Pokazuje trud bycia człowiekiem, trud poznania samej/ samego siebie.
"Boże, jakże rozkosznie było pogrążać się w niezrozumieniu samej siebie."
Drugie porównanie, które przychodzi mi do głowy po lekturze jej opowiadań i teraz po przeczytaniu „W pobliżu dzikiego serca”, że czytać Clarice Lispector to jakby oglądać świat z perspektywy łodzi podwodnej, na której dzieje się osobne, oderwane od tego, co na zewnątrz, życie. I to, co na zewnątrz jest dalekie i obce, często niezrozumiałe, wymagające. Czasem po prostu niepotrzebne.
"Fakty stanowiły jedynie rozdarcie na sukience."
Dla mnie proza Clarice Lispector jest za każdym razem ekscytującą przygodą.
To literatura głęboko egzystencjalna. Osobna. Po prostu wspaniała.

Nie wyobrażam sobie bardziej trafnego tytułu dla tej książki - „W pobliżu dzikiego serca”.
Clarice Lispector widziała więcej, głębiej. Jakby na co dzień patrzyła na świat, ludzi i przede wszystkim siebie przez noktowizor, rentgen, MRI czy coś podobnego. Jej spojrzenie pomijało zewnętrzną powłokę, społecznie wymuszoną formę. Ona widziała w człowieku/sobie przestrzeń,...

Książka frapująca, ale jednak trzeba powiedzieć, że się trochę, w przeciwieństwie do wspominanego w posłowiu choćby Joyce'a, zestarzała. To znaczy momenty są, szczególnie pod koniec, ale jest też irytujące, mętne pustosłowie przez większą część książki. Dobrze, że mamy takie wydawnictwo jak Filtry, ale Lispector jest dla mnie autorką raczej pociągającą ze względu na swoją legendę, a nie literaturę, którą tworzyła.

Książka frapująca, ale jednak trzeba powiedzieć, że się trochę, w przeciwieństwie do wspominanego w posłowiu choćby Joyce'a, zestarzała. To znaczy momenty są, szczególnie pod koniec, ale jest też irytujące, mętne pustosłowie przez większą część książki. Dobrze, że mamy takie wydawnictwo jak Filtry, ale Lispector jest dla mnie autorką raczej pociągającą ze względu na swoją...

Z bólem serca, ale kompletnie nie moja książka...

Z bólem serca, ale kompletnie nie moja książka...

„Je­stem ła­god­ną falą, która ist­nie­je je­dy­nie na morzu, mio­tam się, śli­zgam, lecę, śmie­ję, daję, śpię, ale biada mi, wiecz­nie w sobie, wiecz­nie w sobie.“

Opowieść o dziewczynce, nastolatce, kobiecie przede wszystkim, której serce jest niczym dziki kot. Trudna do oswojenia, wiecznie wyrywająca się na wolność. Obojętna na oczekiwania innych budzi w ludziach strach oraz fascynację. Nie potrafi dopasować się w ramy społeczeństwa, ma w sobie pierwiastek buntu przeciwko konwenansom, odczuwa świat w niestandardowy sposób. Joana poszukuje sensu, a żeby go odnaleźć, odrzuca ograniczenia. Można pomyśleć, że jest samotna (wychowuje się bez matki, wcześnie traci ojca, ciotka oraz wuj pozbywają się jej z domu, nauczyciel nie odwzajemnia uczucia, a mąż zdradza),a jednak nie czuć tego. Pozorna obojętność zdaje się tkwić w jej gestach oraz słowach. Nie potrafi trwać w relacjach, nikt nie nauczył jej jak okazywać miłość, dla bliskich jest toksyczna, choć nie wyrządza im krzywdy z premedytacją.

Joana na oczach czytelnika dorasta — uczy się swojego ciała, zaczyna lepiej rozumieć pragnieniach swojej duszy, buntuje się czy próbuje pogodzić z rzeczywistością — oraz przechodzi kilka przemian. Skupiona jest na „ja“, jest jednostką poszukującą oraz błądzącą. Udowadnia, że przemiany towarzyszą nam przez całe życie, a od nas zależy, czy damy im się porwać.

„Sama na świe­cie, zmiaż­dżo­na nad­mia­rem życia, czuła mu­zy­kę zbyt gło­śną dla ciała.“

Cla­ri­ce Lispector stworzyła powieść wypełnioną rozważaniami natury egzystencjalnej. Wciąż rozpatrywany jest w niej sens życia, przemiana czy rozdarcie między cielesnością a duchowością. To natomiast dzieje się w towarzystwie rozbudowanej bohaterki, która składa się z lęków, obsesji oraz słabości. Brzmi wspaniale, ale jak dla mnie w swoim debiucie Lispector aż za bardzo bawi się formą. Zbyt niezgrabnie rysuje kółka zdaniami. Forma przytłacza treść, a wydaje się być to szczególnie widoczne, gdy zna się choć jedno opowiadanie stworzone przez autorkę znacznie później. Debiut ten więc ma w sobie potencjał, ale do mnie nie trafił, choć dojrzalsze teksty Lispector zaliczam raczej do tych, które wywarły na mnie pozytywne wrażenie. Nie mniej — warto było sprawdzić powieść na własnym sercu.


przekł. Gabriel Borowski

„Je­stem ła­god­ną falą, która ist­nie­je je­dy­nie na morzu, mio­tam się, śli­zgam, lecę, śmie­ję, daję, śpię, ale biada mi, wiecz­nie w sobie, wiecz­nie w sobie.“

Opowieść o dziewczynce, nastolatce, kobiecie przede wszystkim, której serce jest niczym dziki kot. Trudna do oswojenia, wiecznie wyrywająca się na wolność. Obojętna na oczekiwania innych budzi w ludziach strach...

Niełatwo jest zestroić się z rytmem narracji tego wymagającego nieustannego skupienia, pełnego przemyśleń, skierowanego do wewnątrz egzystencjalnego monologu, szeptu jaźni, bardzo poetyckiego strumienia świadomości. Niezła, choć moim zdaniem miejscami zbyt zmanieryzowana. W niektórych miejscach można by prościej o tym samym. Najbliżej temu do opowiadań Katherine Mansfield, trochę do "Szerokiego Morza Sargassowego" Jean Rhys, wreszcie do "Fal" Virginii Voolf, jeśli ktoś potrzebuje punktu odniesienia.

Niełatwo jest zestroić się z rytmem narracji tego wymagającego nieustannego skupienia, pełnego przemyśleń, skierowanego do wewnątrz egzystencjalnego monologu, szeptu jaźni, bardzo poetyckiego strumienia świadomości. Niezła, choć moim zdaniem miejscami zbyt zmanieryzowana. W niektórych miejscach można by prościej o tym samym. Najbliżej temu do opowiadań Katherine Mansfield,...

Specyficzna, wyjątkowa. Piękny język, piękne pejzaże, ciekawe, czasami poruszające wynurzenia. Czytając tę książkę czas w pełni staje się tym, czym faktycznie jest - iluzją.

Specyficzna, wyjątkowa. Piękny język, piękne pejzaże, ciekawe, czasami poruszające wynurzenia. Czytając tę książkę czas w pełni staje się tym, czym faktycznie jest - iluzją.