Persson już na samym starcie ma przewagę nad większością swoich kolegów po piórze. Uznawany za znakomitego kryminologa, były policjant ze Szwecji po prostu musiał przelać swoją wiedzę na karty powieści. Persson się z tym nie kryje, a co ciekawe, już na pierwszych stronach pokazuje, że do tego, by dowiedzieć się czegoś o śmierci, potrzeba niewiele. Wystarczy przeglądarka internetowa.

Wprawdzie w odmętach sieci nie znajdzie się wszystkiego, co wiedzą specjaliści z dziedziny kryminalistyki, ale wystarczająco dużo, by całkiem nieźle poradzić sobie z określeniem wieku ludzkiej czaszki. Tak przynajmniej robi Edvin, młody skaut, który będąc w lesie znajduje resztki człowieka. Jego kolejne kroki są dość nietypowe. Zamiast pójść na policje, udaje się wprost pod drzwi Everta Bäckströma. I choć jest on komisarzem, to raczej daleko mu do wzorowego pracownika służb mundurowych. Powiedzieć o nim, że lubi alkohol, to jak powiedzieć o piekarzu, że wstaje rano.

Persson nie sili się na oryginalność. Widać to zarówno w warstwie fabularnej, jak również w tym, jak buduje swoje postaci. Bäckström ma więcej przywar, niż zalet, ale właśnie tu jest cały urok. Czytelnik nie musi lubić protagonisty – on musi wywoływać w nim jakieś emocje. Evert to potrafi, bo choć potrafi drażnić, to wie, jak wykonywać swoją robotę. Poprzez solidne i miejscami żmudne śledztwo, którego przebieg czytelnik poznaje niemal od podszewki. Zapis solidnej, policyjnej roboty w literaturze nie jest nowością, ale Persson potrafi przekuć nudę w całkiem interesującą opowieść.

W „Czy można umrzeć dwa razy?” nie uświadczymy pędzącej na złamanie karku akcji, ale dostajemy w zamian coś znacznie ważniejszego. Historię, która została podparta solidnym przygotowaniem i jest o czymś więcej, niż tylko o poszukiwaniu mordercy. To opowieść o ludzkiej determinacji o tym, jakie może przybierać ona formy. Znalazło się nawet miejsce na odrobinę humoru, choć występuje on raczej w szczątkowych dawkach. W końcu codzienność nie daje nam zbyt wielu powodów do radości. I taka jest powieść Perssona. To solidna dawka policyjnej codzienności.

Bartosz Szczygielski