Leżała tam, dokładnie w tym wyznaczonym dla siebie miejscu. Encyklopedia tonęła w refleksach porannego światła. Dotykasz złoconego grzbietu, otwierasz ją, a tam czeka na ciebie idealna faktura papieru, która z wiekiem zdaję się być nieśmiertelna. Zaczynasz czytać, a wokół wszystko zaczyna się zacierać. Przenosi cię do świata dorożek jeżdżących na paryskich i madryckich ulicach, dawno minionego wieku. To jest ta chwila, gdy nic już nie ma znaczenia, liczy się tylko ten moment, który zabiera cię po raz kolejny w kolejną podróż, kolejne życie.

Spodziewałem się czegoś innego po tej książce. Byłem pewien epickiej akcji i nieoczekiwanych zwrotów w fabule. W zamian otrzymałem coś lepszego, mianowicie pełną inteligentnych dialogów i znakomitych opisów powieść historyczną. Arturo Perez Reverte nie poszedł na łatwiznę i doprawił swe dzieło głębią i ciekawymi bohaterami. Dodatkowym smaczkiem są filozoficzne dysputy towarzyszące postaciom i to one stanowią o sile tej pozycji. Klimat przedrewolucyjnego Paryża i skąpanego w słońcu Madrytu XVIII wieku, został oddany perfekcyjnie i jeszcze bardziej poszerza wyobraźnię. Wymienione wyżej elementy wzmacniają fabułę, która może i zdaję się prosta, lecz pod płaszczykiem banalności, kryję się coś o wiele bardziej poważniejszego i dającego dodatkową uciechę bibliofilom.

Nie jest to łatwa lektura, oj nie. Akcja płynie swoim, spokojnym rytmem i czasem potrafi aż za bardzo stanąć w miejscu. Nie ma co porównywać tego dzieła z innymi powieściami płaszcza i szpady. To nie to samo. Tutaj na pierwszy plan wysuwa się literatura, filozofia, oświecenie i misja przywiezienia francuskiej encyklopedii. Nie brakuję rzecz jasna pojedynków i awanturniczej otoczki, ale najważniejsze są tutaj słowne potyczki i cel przyświecający bohaterom. Najbardziej w powieści Reverte spodobało mi się dokładne odwzorowanie historyczne epoki i unoszący się duch filozofii na przemian z literaturą. Bez wątpienia książka ta posiada jakiś czar, który i być może was przyciągnie.

Leżała tam, dokładnie w tym wyznaczonym dla siebie miejscu. Encyklopedia tonęła w refleksach porannego światła. Dotykasz złoconego grzbietu, otwierasz ją, a tam czeka na ciebie idealna faktura papieru, która z wiekiem zdaję się być nieśmiertelna. Zaczynasz czytać, a wokół wszystko zaczyna się zacierać. Przenosi cię do świata dorożek jeżdżących na paryskich i madryckich...