Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Cyt.: „Jeśli szukacie, Sumner, person subtelnych i wyrafinowanych, to podczas rejsu wielorybniczego na Grenlandię na pewno ich nie znajdziecie.” Ian McGuire, „Na wodach północy” Ian McGuire, amerykański pisarz i dziennikarz, którego powieść „Na wodach północy” wydana w 2016 roku dotarła do finału The Man Booker Prize. Nagrody głównej niestety nie zdobyła, ale wzbudziła spore zainteresowanie autorem i powieścią. McGuire w licznych wywiadach przyznaje, iż niemal od zawsze fascynowała go XIX wieczna literatura realistyczna a swoją działalność naukową i publicystyczną poświęcił m.in. postaciom Walta Whitmana, Hermana Melvill’a czy Williama Deana Howellsa. I te fascynacje realizmem doskonale widać w jego powieści. Późnym latem 1859 roku na wody Morza Arktycznego wyrusza statek wielorybniczy, do załogi którego dołącza Patrick Sumner, Irlandczyk, zwolniony w dość niejasnych okolicznościach z armii brytyjskiej po krwawym powstaniu sipajów w Indiach. Jest lekarzem i taką też funkcję ma pełnić na statku. Rejs okazuje się jedynie pretekstem, gdyż armatorem i kapitanem statku kierują zupełnie inne motywy. Znakomita proza, bardzo oszczędna, momentami wręcz prawie uboga. Realizm tej powieści momentami wręcz przytłacza. Zimno, okrucieństwo, przemoc. Walka człowieka z naturą i własnymi słabościami. Nie tylko natura jest zagrożeniem, zagrożeniem jest też drugi człowiek. Proza przypomina nieco dzieła Cormacka McCarthy’ego z jego oszczędnością środków i symboliką. Oczywiście takich porównań można doszukiwać się znacznie więcej, każdy odnajdzie w nim echa czegoś innego – a to conradowskiego „Jądra ciemności”, a to znów echa Hermana Melvill’a czy choćby klimatu mrocznego serialu „Tabu” Thomasa Hardego czy też „Terroru” Dana Simmonsa. Znakomicie udała się autorowi rekonstrukcja minionego świata. Błyskotliwa i porywająca. Trudno zapomnieć o tej lekturze. Słowa uznania dla tłumacza – Bartosza Kurowskiego. To dzięki niemu ta powieść jest tak doskonała. Polecam.