Zjawisko klientelizmu było i jest obecne w naszym świecie od wieków. Same terminy takie jak cliens i patronus wywodzą się z realiów Republiki Rzymskiej i zostały zaadaptowane do późniejszych badań socjologicznych. Czy więc także współczesna klientela jest dziedzictwem antyku? I tak i nie. W swojej obszernej monografii A. Mączak ukazuje, jak funkcjonowała ona w różnych państwach i różnych epokach. Autor sięga nie tylko do takich "klasycznych" przykładów jak sycylijska mafia, dwory magnackie I RP, ale i na inne kontynenty: do Afryki, Ameryki i Azji. Widać po tej pracy ogromną erudycję Mączaka i jego oczytanie w różnych pracach antropologicznych i socjologicznych. Ciekawie dyskutuje on z różnymi tezami, najwięcej ma oczywiście do powiedzenia o okresie nowożytnym, co zresztą dla miłośnika antyku jest pewnym zawodem, bo opis klientelizmu rzymskiego jest trochę zbyt krótki. Dobrze wyeksponowane są mechanizmy tego typu nieformalnych związków oraz ich geneza. Lekturę uprzyjemnia, jeśli można użyć tu tego słowa, dobór bardzo ciekawych przykładów funkcjonowania zjawiska klienteli w różnych okresach historycznych. W sumie jest to bardzo solidne studium porównawcze.

Zjawisko klientelizmu było i jest obecne w naszym świecie od wieków. Same terminy takie jak cliens i patronus wywodzą się z realiów Republiki Rzymskiej i zostały zaadaptowane do późniejszych badań socjologicznych. Czy więc także współczesna klientela jest dziedzictwem antyku? I tak i nie. W swojej obszernej monografii A. Mączak ukazuje, jak funkcjonowała ona w różnych...