(recenzja pierwotnie ukazała się na Szortal.com)

Poradnik dla początkującego autora-militarysty.

Część trzecia: Torpedo loss!

Hubert Przybylski

Po dłuższej przerwie spowodowanej bojami na froncie dotacyjnym, wracam do mojego „Poradnika”. Jak sam tytuł mojej recki wskazuje, dziś zajmiemy się książką o U-bootach.

Dlaczego ten temat? Po pierwsze, na mojej liście wymarzonych powieści fantastycznych opowieść, której akcja rozwijałaby się wokół walki podwodnej w klimatach drugowojennych, zajmuje dość wysoką pozycję. Po drugie, na rynku pojawiła się (prawie że) wymarzona książka-źródło dla każdego początkującego autora militarysty, który chciałby spróbować swoich sił w tej konwencji. Otóż pod koniec lutego Instytut Wydawniczy ERICA wypuścił na rynek drugie wydanie „U-bootów II wojny światowej” Andrzeja Perepeczki.

Każdemu, kto choć trochę „liznął” tematyki morskich, drugowojennych zmagań, nazwiska Autora przedstawiać nie trzeba. Tym zaś, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tą dziedziną militariów, powiem jedynie, że jeśli chodzi o tę dziedzinę wiedzy historycznej, nie ma w Polsce osoby bardziej zasłużonej od Andrzeja Perepeczki. Począwszy od lat sześćdziesiątych, kiedy to pierwsze jego książki zostały wydane nakładem Wydawnictwa Morskiego, po dzień dzisiejszy, napisał kilkanaście książek, które wspólnie stanowią obszerną bazę wiedzy dotyczącej działań morskich w czasie II wojny światowej. Tytuły takie jak „Bój o Atlantyk”, „Wojna za kręgiem polarnym” czy „Od Mers el-Kebir do Tulonu”, obok takich opracowań jak „Druga wojna światowa na morzu” Lipińskiego, są podstawą biblioteczki każdego szanującego się amatora historii zmagań na morzu.

Ale wróćmy do książki. Jest ona zdecydowanie jedną z najbardziej kompleksowych prób ujęcia tematu, z jaką się zetknąłem. Książka rozpoczyna się od przybliżenia nam realiów historycznych, w których narodziła się U-bootwaffe. Przy czym, w przeciwieństwie do innych opracowań, nie pominięto tu zmiennych politycznych, które bardzo mocno wpływały na rozwój sytuacji. Znajdziemy tu wszystkie dostępne informacje na temat budowy poszczególnych modeli U-bootów, wraz z wyjaśnieniem, dlaczego takie właśnie, a nie inne, wymagania, stały przed konkretnym typem okrętu podwodnego. W książce znajdują się też wyczerpujące wyjaśnienia dotyczące schematu działania tak samotnych U-bootów, jak i całych „wilczych stad”. Autor nie zapomina też o drugiej stronie konfliktu – z książki dowiemy się jak wyglądała i jak zmieniała się struktura alianckiego konwoju oraz jak zmieniała się strategia ich obrony na przestrzeni II WŚ. Wszystko to podparte jest setkami (jeśli nie tysiącami) konkretnych przykładów zmagań na morzach i oceanach świata (bowiem niemieckie okręty podwodne działały nie tylko na Atlantyku i morzach okalających Europę). W książce znajdziemy także wszystkie najsłynniejsze zdarzenia związane z wojną podwodną Dönitza, od wypadu U 47 do Scapa Flow, przez zatopienie statków Arandora Star, Athenia, czy Laconia, po ostatnie desperackie próby zatrzymania Aliantów w Normandii. Wszystko starannie zanalizowane pod kątem techniki, strategii i taktyki oraz polityki, opatrzone przemyślanym komentarzem, uzupełnione dziesiątkami wspomnień wprost z dzienników okrętowych i pamiętników najbardziej zaangażowanych w te wydarzenia ludzi oraz cytatami z doniesień prasowych i zachodnich publikacji. Do tego jeszcze kilkaset zdjęć, rysunków, schematów i map. Czytając tę książkę czułem się prawie jak w raju.

No właśnie, po raz drugi pojawia się słowo-klucz - „prawie”. Z merytorycznego punktu widzenia książka ma jeden poważny brak – Autor, poza przybliżeniem początkowych problemów Niemców z torpedami i minami, praktycznie rzecz biorąc omija szczegółowe kwestie uzbrojenia U-bootów i zwalczających je okrętów nawodnych i samolotów aliantów. Nie dowiemy skąd się wzięły torpedy akustyczne, nie dowiemy się jak działały bomby głębinowe… Nawet o „jeżu” ani razu Autor nie wspomina. Przy tak szczegółowych i wszechstronnie zanalizowanych innych aspektach wojny podwodnej, brak danych nt. użytej broni po prostu razi w oczy.

Ale jeszcze poważniejszym problemem jest strona techniczna wydania. Nie wiem, czy zawiniła tu korekta, czy problemy wystąpiły w drukarni, ale książka wprost roi się od błędów. Począwszy od (nielicznych na szczęście) błędów ortograficznych (omal nie dostałem zawału na widok słowa „połódniowy” pisanego przez „ó”) i stylistycznych, przez dość częste błędy składniowe, po występujące niemal na każdej stronie błędy interpunkcyjne, czy zwykłe „literówki”. O ile można się przyzwyczaić do pisowni „i wojna światowa”, czy modelów U-bootów „IIA” i „IA” (o dziwo, pozostałe są zapisane poprawnie) pisanych często jako „ii a” i „i a”, to gorzej jest, gdy spomiędzy dwóch zdań, wypełnionych pisanymi z dużej litery modelami okrętów i oznaczeniami konwojów, zniknie kropka. Dość sporym problemem jest też brak większości przypisów przy cytatach, przez co nie wiemy, kto jest rzeczywistym autorem cytowanych słów. Zdarza się też, że tekst pomiędzy różnymi cytatami jest zapisany tak samo jak cytat (mniejsza czcionka, kursywa, większe akapity). Brak też jest numeracji ilustracji (a sam autor kilkukrotnie odwołuje się do konkretnego rysunku), a także są one czasami pomieszane za sobą, przez co chaos się powiększa (najlepszy przykład, to rysunek 12.7, czyli siódmy rysunek z dwunastego rozdziału, który miał być schematem okrętu, a jest schematem wiropłatu). Do tego większość ilustracji i mapek jest źle umiejscowiona w tekście i korzystanie z nich zmusza do częstego cofania się lub wybiegania w przód. Niby mała rzecz, a działa na nerwy.

Reasumując - „U-booty II wojny światowej” zajmują niewątpliwie bardzo ważną pozycję na rynku książek z tej dziedziny wiedzy historycznej. Gdyby udało się Autorowi uzupełnić ją o brakujące informacje, a Wydawcy poprawić jej stronę techniczną, wtedy można by ją śmiało nazywać najważniejszym kompendium wiedzy o U-bootach i dać jej 10 na 10 możliwych punktów. Na razie jednak, daję jej 7/10 (zabrałem 1 punkt za brak danych o uzbrojeniu, 2 za błędy techniczne wydania) i tak maniakalnych miłośników tej tematyki, jak i „normalnych” ludzi, zachęcam do czytania i poszerzania horyzontów.

(recenzja pierwotnie ukazała się na Szortal.com)

Poradnik dla początkującego autora-militarysty.

Część trzecia: Torpedo loss!

Hubert Przybylski

Po dłuższej przerwie spowodowanej bojami na froncie dotacyjnym, wracam do mojego „Poradnika”. Jak sam tytuł mojej recki wskazuje, dziś zajmiemy się książką o U-bootach.

Dlaczego ten temat? Po pierwsze, na mojej liście...