Uchwycenie rzeczywistości to trudne zadanie. Szczególnie, że sama jej definicja jest niejednoznaczna. Każdy ma swoją własną rzeczywistość. Ulotną, niemożliwą do zatrzymania. Rzeczywistość to momenty, które dzieją się cały czas. A my tylko na niektóre zwracamy jakąkolwiek uwagę. Zawsze lubiłam powieści czy opowiadania, które skupiają się właśnie na tych z pozoru nieistotnych momentach, fragmentach życia, z których na pierwszy rzut oka nic wielkiego nie wynika.

Tak właśnie jest w 22 opowiadaniach Julii Fiedorczuk ze zbioru „Biskie kraje”. Są to krótkie historie, fragmenty życia jej bohaterów. Z pozoru każde jest różne. Zbiór podzielony jest na trzy części: „Strefa unikania”, „Bliskie kraje” i „Poranek Marii” (według tytułów opowiadań), które w nieoczywisty sposób łączą się pewną klamrą. To historie o samotności, marzeniach, teoriach i pomysłach na własne życie. Bohaterowie próbują, nie zawsze z pełnym skutkiem, odkryć sens własnego istnienia, swoją drogę i przeznaczenie. Rzeczywistość płynie dookoła, powoli, hipnotyzująco.

W „Bliskich krajach” możemy odczuć echa poprzedniej powieści Julii Fiedorczuk, „Nieważkości”. To nie tylko ten sam styl i ta sama próba uchwycenia przemian dokonujących się w nas. To również bezpośrednie nawiązania. Pojawia się Ewa, jedna z głównych bohaterek „Nieważkości” i jeden z jej bezdomnych epizodów. Uważni wychwycą także wplecioną opowieść o Zu, która przyjechała do Grecji zafascynowana twórczością upośledzonego chłopca.

W „Bliskich krajach” pojawiają się podobne motywy. Polska Centralna – dorastające dziewczęta, często w małomiasteczkowej scenerii. Krajobraz przepleciony z bezgranicznym światem. Grecja – stypendia pisarskie, ciągnące się błogo krajoznawcze pobyty. Oraz próby tworzenia dorosłego życia, w większych już miastach. Mamy historię dwóch koleżanek, wkraczających w studenckie życie. Mamy historię dziewczynki, która odkrywa motywy teologiczne, prosząc Matkę Boską o egoistyczne życzenia. Marię, która spędza wagary z dużo starszymi od siebie chłopakami. Sekretarkę zmarłego pisarza żywiącą się jego dziełem…

Opowiadania z pozoru nie łączą się, choć co kilka opowieści pojawia się ta sama bohaterka. Leda – z początku, gdy pierwotnie akcja dzieje się na greckiej wyspie, a później w centralnej Polsce, to imię wydaje się po prostu przypadkowe. Potem dopiero fragmenty z życia układają się w jakąś całość. Ale to tylko momenty rzeczywistości, poetycka proza, napisana hipnotyzującym literackim językiem. U progu opowiadań tkwi zagadka, piękna tajemnica życia, którą autorka próbuje musnąć swym dotknięciem. Dotyka ją lekko, jak mącącą się taflę wody. Rozchodzi się na boki falami i umyka w tej rzeczywistości. To piękna proza pozostawiająca po sobie poczucie poezji.

Monika Samitowska-Adamczyk