Niemy świadek. Zbrodnie hitlerowskie w toruńskim Forcie VII i w lesie Barbarka
- Kategoria:
- reportaż
- Wydawnictwo:
- Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne
- Data wydania:
- 1971-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1971-01-01
- Liczba stron:
- 140
- Czas czytania
- 2 godz. 20 min.
- Język:
- polski
- Tagi:
- II druga wojna światowa Toruń Barbarka Fort VII zbrodnie hitlerowskie Pomorze śmierć Polska Niemcy SS ludobójstwo twierdza Festung Thorn Not Nazi but German nazizm narodowy socjalizm Intelligenzaktion Gestapo Selbstschutz
Ponad pięcioletnia okupacja ziemi bydgoskiej przez hitlerowskiego najeźdźcę wycisnęła krwawe piętno na jej historii. Uznając ją za obszar praniemiecki, hitlerowski okupant wcielił ziemię bydgoską do Trzeciej Rzeszy, dążąc do zniszczenia wszystkiego, co polskie. W wyniku zaplanowanej z premedytacją akcji eksterminacyjnej w woj. bydgoskim wymordowano ponad 100 tysięcy Polaków, 40 tysięcy wysłano do obozów koncentracyjnych, 120 tysięcy na przymusowe roboty do Trzeciej Rzeszy, ponad 112 tysięcy wysiedlono do tzw. Generalnej Guberni.
VII Fort w Toruniu i egzekucje w lesie Barbarka stanowią zaledwie jeden z wielu epizodów zbrodni hitlerowskich popełnionych w pierwszych miesiącach okupacji na ziemiach wchodzących obecnie w skład województwa bydgoskiego. Jednakże ze względu na charakter tej zbrodni warto i trzeba poświęcić jej nieco więcej miejsca. Ustalenia toruńskiej delegatury Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy wykazują bowiem ponad wszelką wątpliwość, iż mieliśmy tu do czynienia z akcją masową, zmierzającą do aresztowania i likwidacji jak największej liczby Polaków - mieszkańców Torunia i okolic. Celowi temu służyły zarówno egzekucje w lesie Barbarka, jak również wysyłanie Polaków do obozów koncentracyjnych. Miejscem, w którym przetrzymywano więźniów i dokonywano segregacji, były kazamaty Fortu VII.
Powstała z inspiracji Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich praca Tadeusza Jaszowskiego i Czesława Sobeckiego stawia sobie za cel obnażenie mechanizmu zbrodni Wehrmachtu, policji SS, Gestapo, Selbstschutzu. Autorzy sięgnęli do źródeł, publikacji oraz wspomnień ludzi, którzy przed 30 laty przeszli gehennę hitlerowskiego piekła w toruńskim "okrąglaku" i kazamatach Fortu VII. Czytelnik znajdzie w tej publikacji nie tylko nazwiska ofiar hitlerowskich, lecz spotka się również z nazwiskami ich oprawców, z których sporo jeszcze przebywa na wolności w NRF i Berlinie zachodnim.
Zbrodniom hitlerowskim w Forcie VII i w lesie Barbarka poświęcona była publiczna konferencja prasowa, która w dniu 25 marca 1969 roku odbyła się w Toruniu. Inicjatorami tej konferencji były Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich oraz ZO ZBoWiD w Bydgoszczy. Przedstawione na konferencji dokumenty oraz zeznania b. więźniów Fortu VII i bezpośrednich świadków egzekucji w lesie Barbarka udowodniły ponad wszelką wątpliwość, iże popełnione tu morderstwa nie były wybrykiem ludzi o zbrodniczych instynktach, lecz efektem działalności władz i urzędów specjalnie do tego powołanych, efektem systemu faszystowskiego w hitlerowskim wydaniu.
Roman Chłodziński
przewodniczący Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich
prezes Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 3
- 3
- 1
- 1
- 1
Cytaty
Bądź pierwszy
Dodaj cytat z książki Niemy świadek. Zbrodnie hitlerowskie w toruńskim Forcie VII i w lesie Barbarka
Dodaj cytat
Opinia
Już nie pamiętam ile dokładnie miałem lat – osiemnaście, może dziewiętnaście – w każdym razie bardzo późno poznałem historię Barbarki i popełnionych tam zbrodni. W pierwszym miesiącach II wojny światowej, to właśnie lasy Barbarki stały się „niemym świadkiem” zbiorowych morderstw, jakich dopuścili się Niemcy na Polakach z Torunia i okolic. Tej wiedzy, bynajmniej, nie zdobyłem w szkole. W podstawówce, gimnazjum czy liceum nie ma lekcji związanej z historią miast, w których żyjemy, a jeśli już, to są tak ogólnikowe, że po skończeniu szkół więcej wiemy o starożytnym Rzymie czy Atenach, niż o własnej małej ojczyźnie. Tak więc nie, o Barbarce nie dowiedziałem się w szkole, lecz z internetu. Najpierw z wikipedii, potem trafiłem na jakiś portal historyczny, wreszcie pojechałem tam, aby zobaczyć to miejsce na własne oczy.
Wiele lat później, po dłuższym polowaniu, udało mi się kupić książkę Niemy świadek. Dorwałem ją na Allegro, nawet w przyzwoitej cenie. Gdy do mnie dotarła, zobaczyłem cienką książeczkę: sto czterdzieści pożółkłych stron, w środku kiepskiej jakości fotografie, grzbiet poprzecierany, a wyschnięty klej wypuścił kilka kartek. Nie ma co się dziwić, książkę wydano w 1971 roku, ale nie wyglądała, jakby ją często czytano. A szkoda.
Z wielkim zaciekawieniem zanurzyłem się w lekturze Niemego świadka. Po raz pierwszy miałem okazję poznać szczegóły dotyczące zarówno zbrodni na Barbarce, zasad jakie panowały w niemieckich więzieniach w Forcie VII i Okrąglaku, czy wreszcie, jak wyglądało przejęcie władzy przez Niemców po tym, jak na początku września 1939 roku, rozpoczęli okupację Torunia. Pierwsza część książki, to typowa opowieść historyków, ale napisana bardzo przystępnym językiem, co było miłym zaskoczeniem. W części drugiej głos zabierają Ci, którzy przeżyli koszmar niemieckich obozów. Przygotujcie się więc na wstrząsające relacje, wspomnienia pełne bólu i cierpienia. Wśród tych, co zabrali głos jest m.in. ks. Wojciech Gajdus, którego wojenne pamiętniki doczekały się osobnej książki (patrz Nr 20998 opowiada).
Część trzecia „Niemego świadka”, to zapis procesu zbrodniarza Karla Friedricha Straussa – jednego z najkrwawszych oprawców z Fortu VII. Tutaj też bliżej poznacie jego sylwetkę.
Książkę zamyka tekst poświęcony sprawie kapitana Jana Drzewieckiego, który w 1942 roku razem z trzydziestoma siedmioma innymi Polakami został oskarżony o zamordowanie 150 Niemców. Proces był poszlakowy, ale to i tak nie przeszkodziło skazać go i dwudziestu innych Polaków na śmierć. Drzewieckiego powieszono w garażu na tyłach siedziby Gestapo przy ul. Bydgoskiej w Toruniu.
W książce znajdziecie też sporo zdjęć wykonanych przez samych Niemców. Na fotografiach można zobaczyć m.in. więźniów na tle Fortu VII czy moment egzekucji w lasach Barbarki. Minusem jest ich jakość, ale na to wpływa przede wszystkim kiepski papier, no i sam druk.
Zdaję sobie sprawę, że wspominam Wam o książce starej i trudno dostępnej. W dniu, kiedy piszę ten tekst (11.07.2018), na allegro są trzy egzemplarze. Niewiele, ale są. Dla tych, co nie chcą kupować staroci za 30 zł, jest inne wyjście. Dziewięć lat temu Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej wydała książkę Barbarka. Miejsce niemieckiej egzekucji Polaków z Torunia i okolic (październik-grudzień 1939). Wiem, tytuł prawie tak długi, jak Pałac Kultury wysoki, a skoro długi tytuł, to musi być książka naukowa. W dużej mierze tak właśnie jest, ale to temat na osobny wpis. W każdym razie, książka nadal jest dostępna i kosztuje 15 zł. Osobiście jednak bardziej polecam Niemego świadka – publikację nie tylko wartą przeczytania, ale i zatrzymania na dłużej. Dla mnie, właśnie ta pozycja okazała się kopalnią wiedzy i punktem wyjścia do napisania tekstu o Forcie VII, do którego lektury również zachęcam.
__________
http://potoruniu.blogspot.com/p/ksiazki.html
Już nie pamiętam ile dokładnie miałem lat – osiemnaście, może dziewiętnaście – w każdym razie bardzo późno poznałem historię Barbarki i popełnionych tam zbrodni. W pierwszym miesiącach II wojny światowej, to właśnie lasy Barbarki stały się „niemym świadkiem” zbiorowych morderstw, jakich dopuścili się Niemcy na Polakach z Torunia i okolic. Tej wiedzy, bynajmniej, nie...
więcej Pokaż mimo to