„Ale przecież nie wpadłam w obłęd, nie rzucałam się w odmęty Krainy Czarów. Moim nieszczęściem – a może zbawieniem – było to, że świetnie zdawałam sobie sprawę z fałszywego odbioru rzeczywistości”. (s. 55)

„Przerwana lekcja muzyki” to tytuł w zasadzie kultowy, głównie za sprawą ekranizacji powieści pani Kaysen z 1999 roku, z Winoną Ryder i Angeliną Jolie w rolach głównych. Film oglądałem dobre 10 lat temu i nie wiele z niego pamiętałem, jednak świtało mi że była to całkiem udana produkcja, postanowiłem więc sprawdzić jak wygląda literacki pierwowzór, a później… raz jeszcze obejrzałem dzieło Jamesa Mangolda. I pomimo tego że powieść nie jest w sumie zła, jest to jeden z tych nielicznych przypadków, kiedy pierwowzór jest po prostu słabszy.

Omawiana książka to swego rodzaju autobiografia, autorka przedstawia w niej historię swojego pobytu na szpitalnym oddziale dla psychicznie chorych; poznajemy zasady panujące w placówce, dziewczęta zamknięte razem z bohaterka, dowiadujemy się także jak pani Kaysen po latach opisuje samą siebie, autorka stara się nam pokazać jak cienka granica dzieli to co uważamy za „normę” od tego co wedle ogólnie przyjętych zasad normą już nie jest. Ciekawym zabiegiem jest to, że poza zwykłymi rozdziałami, dostajemy również notatki z autentycznych kart choroby, które przy pomocy adwokatów, udało się Susannie Kaysen po czasie wydobyć.
Trzeba tu zaznaczyć, że cała historia rozgrywa się w latach 60tych ubiegłego stulecia, co również ma wpływ na to jak potoczyły się losy pisarki. Pewnego dnia Susanna umawia się na wizytę u psychologa z którym nigdy wcześniej nie miała do czynienia, ten natomiast po – jak twierdzi autorka – dwudziestu minutach rozmowy, proponuje jej dwutygodniowy „odpoczynek” w placówce, który według lekarza, wyjdzie młodej pacjentce na dobre. Doktor niezwłocznie zamawia więc taksówkę, która z miejsca zabiera Susannę do psychiatryka, różnica jest jednak taka że pobyt nie będzie trwał dwa tygodnie, będzie trwał dwa lata.

Jak to się stało, że ni stąd ni zowąd młoda kobieta daje się zamknąć na oddziale dla psychicznie chorych? Tu powodów jest kilka, przede wszystkim, im dalej brniemy w tę jednak dość krótką książkę, dowiadujemy się z jakimi problemami zmagała się bohaterka przed wizytą u psychologa. Nieudana próba samobójcza, brak zrozumienia otaczającej rzeczywistości oraz zasad jakimi rządzi się współczesny autorce świat. Podkreślić też należy, że pani Kaysen, podpisuje dobrowolną zgodę na leczenie i w zasadzie sama przypieczętowuje swój los, tyle że… zostaje do tego (jeśli wierzyć jej słowom) poniekąd zmuszona pod groźbą użycia nakazu sądowego (po latach pisarka dowiedziała się, że nie było tak naprawdę możliwości by szpital taki nakaz zdobył). Jednak jak mawiają – co się stało to się nie odstanie, tak więc trafiamy wraz z 18letnią dziewczyną na oddział psychiatryczny o średnim rygorze i cóż tam zastajemy? Kilka ciekawych postaci, dziewcząt w wieku zbliżonym do autorki, a także garść dość surowych zasad jakie panują w placówce. Jest tu miłośniczka jedzenia kurczaków w samotności, jest dziewczyna która próbowała spalić się sama żywcem, jest także Lisa – socjopatka, która jest tu najbardziej wyrazistą z postaci i to ona nadaje tempo akcji powieści. Dzięki Susannie Kaysen dowiadujemy się między innymi jak wyglądało wyjście do lodziarni, grupy odizolowanych od społeczeństwa dziewcząt, jak wyglądały spotkania z terapeutą i za co można było trafić do izolatki. Ponadto pisarka opisuje swój punkt widzenia, próbując pokazać jak niewiele potrzeba by kogoś kto być może nie patrzy na świat tak jak „wszyscy” uznać za czubka. Brzmi całkiem nieźle? Ano brzmi, tyle, że wcale nie jest tak ciekawie.

Największym minusem „Przerwanej lekcji muzyki” jest fakt, że brakuje tej powieści charakteru, brakuje akcji, brakuje również – zwłaszcza biorąc pod uwagę tematykę – bardziej drastycznych opisów, których można się przecież było spodziewać. Książka to zlepek rozdziałów, nie koniecznie ułożonych chronologicznie, które co prawda stanowią w miarę spójna całość, jednak nie czyta się tego (mimo że czyta się naprawdę szybko) z wypiekami na policzkach a sama lektura nie zmusza do wielkich przemyśleń, co chyba było celem pisarki. Można polubić niektóre z bohaterek, można im nawet czasem współczuć, parę zdań odnośnie złożoności ludzkiej psychiki wartych jest uwagi, jednak całość nie porywa. Być może wpływa na to fakt, że jak wspomniałem akcja ma miejsce w latach 60tych, natomiast „Przerwana lekcja” pisana była ponad dwadzieścia lat później. Jak napisałem na wstępie, po zapoznaniu się z powieścią, raz jeszcze sięgnąłem po jej ekranizacje i jest ona zdecydowanie bardziej ciekawa. Pomijając już znakomite aktorstwo (Jolie w roli Lisy!!),a także kilka Hollywoodzkich trików mających przykuć widza do ekranu, historia na ekranie jest po prostu lepiej opowiedziana, a przede wszystkim, znacznie bliżej jej do osiągnięcia rezultatu jaki planowała osiągnąć w powieści pani Kaysen.

„Przerwana lekcja muzyki” nie jest złą książką, czyta się szybko, bez zgrzytów i można się „wczuć”, nie da się jednak nie ulec wrażeniu, że popularność tytuł ten zawdzięcza bardziej udanemu przeniesieniu na duży ekran niż literackiemu talentowi Susanny Kaysen. Czegoś tu zabrakło, jednak daleki jestem od zniechęcania potencjalnego czytelnika do sięgnięcia po tę pozycję. Najlepiej jeśli każdy wyda swój własny wyrok, według mnie wielkiego rozczarowania nie będzie, niestety nie będzie i zachwytu.

„Ale przecież nie wpadłam w obłęd, nie rzucałam się w odmęty Krainy Czarów. Moim nieszczęściem – a może zbawieniem – było to, że świetnie zdawałam sobie sprawę z fałszywego odbioru rzeczywistości”. (s. 55)

„Przerwana lekcja muzyki” to tytuł w zasadzie kultowy, głównie za sprawą ekranizacji powieści pani Kaysen z 1999 roku, z Winoną Ryder i Angeliną Jolie w rolach głównych....