Dla mnie powieść Wiktora Hugo „Nędznicy” jest matką wszystkich klasycznych powieści. Towarzyszyła mi od prapoczątków mojej przygody z literaturą, choć nie od razu potrafiłem jej sprostać. Do tego dochodzą liczne i na ogół udane ekranizacje, które wprowadzają w fascynujący świat „Nędzników”. Na wyjątkowe wyróżnienie zasługuje musical „Nędznicy” z 2012r., który poza doborową obsadą niezwykle oddziaływuje na emocje widza. Hogo pisał swoją najsłynniejszą powieść przez przeszło 20 lat i stworzył dzieło monumentalne i ponadczasowe, które z pewnością będzie czytane jeszcze długo po naszych czasach.
Mamy tutaj przykłady na niezwykłe pozytywne przemiany jakie potrafią zajść w człowieku, jeżeli tylko będzie chciał i wystarczy mu ku temu siły charakteru. Jean’a Valjean, były galernik i zdemoralizowany złoczyńca, przemienia się niczym Szaweł z Tarsu w św. Pawła apostoła, w człowieka prawego i altruistę, wspomagającego potrzebujących. Mamy też jednak przykłady na to, że małość charakteru i nikczemność jest czasami nie do wykorzenienia, czego dowodem w książce była sylwetka oberżysty Thenardiera.
Postać, która sprawiła mi najwięcej problemów w ocenie to policjant/szpicel Javert. Zastanawiałem się nad jego hierarchią wartości i motywacjami w działaniu. Z pewnością był człowiekiem konsekwentnym w swoim spojrzeniu na świat i gotowym ponieść wszelką ofiarę dla obrony swej wizji Świata i ludzi. Jednak po namyśle potępiam w czambuł całą jego postać i filozofię życiową. Tak naprawdę jest to tylko tępy służbista, który swoim działaniem krzewi zło, z tą różnicą, że w majestacie aktualnie obowiązującego prawa. Wiele nieszczęść w historii ludzkości wywołali tacy właśnie naprawiacze i strażnicy wyższych racji. Dla mnie ślepy serwilizm przed władzą czy aktualnym reżimem prawnym nie jest żadną cnotą. Przypominam, że hitlerowscy zbrodniarze, mordujący kobiety i dzieci, usprawiedliwiali się wykonywaniem rozkazów i swoim szacunkiem dla każdej władzy zwierzchniej. Wszystkich „Javertów” świata wzywam: żyjcie pełnią swojego życia i dajcie żyć drugim!
W powieści jest także cały, długi rozdział poświęcony historiozoficznym rozważaniom nad bitwą pod Waterloo. Jest to niesłychana gratka dla osób interesujących się historią. Czasami błahostka, bądź zupełnie przypadkowy, mały człowiek, może zmienić tory po jakich potoczy się historia. Tak też było w ostatniej bitwie cesarza Francuzów. Napoleon mawiał, że od wielkości do śmieszności jest tylko mały krok.
Puentując: powieść jest panoramicznym obrazem nędzy i trudu życia prostego ludu w XIX wieku w Europie. Takich nieszczęsnych dzieci jak Cosetta były miliony, zaniedbane, obarczane ciężką fizyczną pracą, pozostawione na pastwę losu. XIX-wieczna Francja była jednym z najbogatszych krajów Europy, ale bieda jej mieszkańców przebija niemalże z każdej strony książki. Niemiecki filozof Karol Marks pisał, że „byt kształtuje świadomość”. Stąd konstatacja autora opisywanej przeze mnie powieści, że człowiek zaniedbany i pozostawiony w nędzy zazwyczaj będzie „nędznikiem”, bez szans na lepsze życie.

Dla mnie powieść Wiktora Hugo „Nędznicy” jest matką wszystkich klasycznych powieści. Towarzyszyła mi od prapoczątków mojej przygody z literaturą, choć nie od razu potrafiłem jej sprostać. Do tego dochodzą liczne i na ogół udane ekranizacje, które wprowadzają w fascynujący świat „Nędzników”. Na wyjątkowe wyróżnienie zasługuje musical „Nędznicy” z 2012r., który poza doborową...