Malarstwo można lubić bądź nie, jednak losy samych malarzy i postaci uwiecznianych przez nich na płótnach bardzo często są burzliwe i niesamowicie interesujące. W niniejszej książce mamy okazję poznać historię czternaściorga artystów oraz portretowanych przez nich kobiet. Czasem, jak w przypadku Tamary Łempickiej czy Fridy Kahlo, malarka i modelka są jedną i tą samą osobą.

W książce dominują artyści dwudziestowieczni, spośród malarzy żyjących wcześniej poznajemy jedynie historię Francisca Goi, Leonarda da Vinci, Jana Vermeera oraz, wśród malarzy dziewiętnastowiecznych, Balthusa i Edouarda Maneta. Bohaterów opowieści często otaczała atmosfera skandalu, a obrazy uwieczniające ich muzy niejednokrotnie były przyczyną powszechnego oburzenia i zgorszenia. Losy samych twórców nierzadko są bardzo burzliwe i tragiczne.

Artyści mający silnie rozwiniętą wrażliwość często padali jej ofiarą, nie radząc sobie z trudami życia codziennego. Niektórzy, niczym Witkacy czy Modigliani, uciekali w stronę używek, inni pogrążali się w rozpuście, jak Picasso czy Klimt lub, niczym Salvador Dalí, z trudem odnajdywali się w realnym świecie. Jednak nie byłoby ich najsłynniejszych obrazów, gdyby nie towarzyszące im kobiety, modelki, które prawie zawsze były też kimś więcej. Burzliwe związki, spektakularne awantury, wielkie namiętności - to najczęstsze ze scenariuszy. Wyjątkowo, jak w przypadku Vermeera czy Jacka Malczewskiego, mamy do czynienia z normalniejszą sytuacją. Choć nawet Malczewski nie uniknął skandalu, gdy jako żonaty mężczyzna związał się z zamężną Marią Balową, jednak, w porównaniu ze związkami współczesnych im malarzy, ich związek był wyjątkowo spokojny. Historia powstania portretu Giocondy również wydaje się jedynie prostym zleceniem u sławnego artysty, choć dziś nie ma już szans by uzyskać odpowiedź, co kryje uśmiech Mona Lisy.

Niektórych bohaterów tej książki i ich losy znałam już wcześniej, jak choćby historię Fridy Kahlo i jej związku z Diego Riverą - opowieść tę spopularyzował film Julie Taymor „Frida”, dzięki któremu już jakiś czas temu zwróciłam uwagę na niesamowite, pełne bólu obrazy meksykańskiej malarki. Równie bliska była mi historia Salvadora Dalego, gdyż już od dawna fascynowało mnie jego malarstwo. Niektórzy z artystów byli mi prawie zupełnie obcy, jak Amadeo Modgiliani czy Egon Shiele, a lektura tej książki stała się idealną okazją do poznania ich twórczości. O pozostałych najczęściej coś słyszałam i dopiero dzięki tej książce mogłam przybliżyć sobie ich losy oraz artystyczne dokonania.

Książkę czyta się bardzo dobrze, przytoczono w niej wiele listów czy wypowiedzi osób bliskich artystom na ich temat, co zdecydowanie dodaje książce autentyczności, a w kwestii tak delikatnej i nieoczywistej, jak relacje międzyludzkie, jest to bardzo ważne. Historie wielu artystów są dość podobne, czy jeśli chodzi o skandale wywoływane ich obrazami, jak miało to miejsce w przypadku Goi, Balthusa oraz Maneta, czy gdy mowa o ich burzliwych związkach z kobietami. Jednak prawie wszystkie opowieści łączy jeden wspólny mianownik: ogromny wpływ modelki na malarstwo artysty. Każda ze wspomnianych kobiet była dla swego malarza muzą i natchnieniem, dlatego do dziś możemy podziwiać ich twarze na najlepszych płótnach.

Jest to bardzo ciekawa propozycja, nie tylko dla miłośników sztuki. Poznajemy ludzkie dramaty, którym artyści dali wyraz w swoich największych i najważniejszych obrazach. Zdecydowanie polecam każdemu, kogo interesują prawdziwe i niebanalne losy wybitnych osób.

Barbara Sulkowska