Przeczytana w jeden dzień. Temat dotyczy czarnej śmierci - dżumy, gdzie występowała, ilość ofiar, objawy i to co robiono by zapobiec dalszej epidemii w czasach średniowiecza.

Przeczytana w jeden dzień. Temat dotyczy czarnej śmierci - dżumy, gdzie występowała, ilość ofiar, objawy i to co robiono by zapobiec dalszej epidemii w czasach średniowiecza.

Głownie socjologiczna analiza epidemii . Dla zainteresowanych historią społeczną

Głownie socjologiczna analiza epidemii . Dla zainteresowanych historią społeczną

Na książkę natrafiłem przy okazji niedawno przeze mnie przeczytanej o niemal tym samym tytule: "Dżuma. Czarna śmierć" Johna Kelly'ego... no i teraz nie wiem jak ją ocenić, bo na tle książki Kelly'ego wypada bardzo blado. Jest krótsza, poważna, mniej dokładna, no i John Kelly ma dużo więcej polotu... Książka Naphy'ego i Spicera jest też o kilkanaście lat starsza, więc siłą rzeczy będzie mniej dokładna, bo czas i badania nie stoją w miejscu... I tak np. tutaj autorzy jeszcze zastanawiają się: czy to aby na pewno była dżuma, bo objawy niezbyt pasują? tak John Kelly powołuje się na badania, pewnie nowsze, które potwierdzają, że tak: to była dżuma. Mam takie wrażenie, że są książki, które będą się starzeć i będę odchodzić w zapomnienie, ponieważ powstają książki nowsze, obszerniejsze, dokładniejsze i odwołujące się do nowszych badań... jest to jakoś smutne, a z drugiej strony konieczne i dobre jest to, że rozwijamy się jako społeczeństwo i odkrywamy nowe dowody itp.
W temacie takim jak dżuma, prawdopodobnie zawsze nowa książka będzie lepsza od starej... ale jedno zagadnienie było tutaj opisane obszerniej, a w tamtej wcale - "sodomici" będący grupą prawie tak często braną na kozłów ofiarnych jak żydzi i/lub trędowaci ;)

(przeczytana/przesłuchana: 16.03.2023)
3/5 [6/10]

Na książkę natrafiłem przy okazji niedawno przeze mnie przeczytanej o niemal tym samym tytule: "Dżuma. Czarna śmierć" Johna Kelly'ego... no i teraz nie wiem jak ją ocenić, bo na tle książki Kelly'ego wypada bardzo blado. Jest krótsza, poważna, mniej dokładna, no i John Kelly ma dużo więcej polotu... Książka Naphy'ego i Spicera jest też o kilkanaście lat starsza, więc siłą...

Krótka monografia dotycząca epidemii czarnej śmierci - od pojawienia się choroby w XIV wieku, aż po ostatnie epidemie z końca XIX wieku. Autorzy pokrótce opisują największe ogniska epidemiczne oraz sposoby na radzenie sobie z chorobą. Dla wielu czytelników (a przynajmniej dla mnie) dużym zaskoczeniem może być informacja, że znane dobrze metody walki z chorobami zakaźnymi jak izolacja chorych, kwarantanny, certyfikaty zdrowia, czy współpraca międzynarodowa w ograniczaniu zasięgu choroby, pochodzą wprost od metod walki z epidemią stosowanych w miastach północnych Włoch na przełomie XIV i XV wieku. IMHO bardzo kontrowersyjnym zabiegiem było podawanie liczby zmarłych w danej epidemii przeliczonej na ludność współczesnego Londynu. Tzn. w samym zabiegu nie ma nic złego, ale nie podoba mi się bardzo wprowadzanie takich wyliczeń bez uprzedzenia czytelnika - w efekcie wynik przypomina bardziej kolumnę w "Fakcie", czy innym medium nastawionym na clikcbait, a nie monografię naukową.

Wybrane cytaty:

"Najlepszym przykładem rozziewu między akceptacją "dobrych pomysłów" rodem z Włoch a ich zastosowaniem w praktyce może być Paryż. W roku 1496 francuska stolica orzekła, że koniecznie należy wznieść tam lazaret, lecz grunt pod zabudowę wyznaczono dopiero w 1580 roku. Budowlę, nieudaną i niekończoną, szybko zburzono i lazaretu brakowało, póki nie powstał szpital Św. Ludwika w latach 1607-1612, czyli w 116 lat po podjęciu decyzji o budowie takiego obiektu"

"Wiele metod walki z morem, powszechnie już znanych w Europie kontynentalnej na początku XVI wieku (a we Włoszech jeszcze wcześniej),pojawiło się w Anglii dopiero w zaraniu XVII stulecia. W latach 1607 i 1610 Tajna Rada Królewska ograniczyła produkcję krochmalu (wyjątkowo cuchnącą) w gęsto zaludnionych strefach miejskich. W Hull (1606) niewolno było przechowywać ani wędzić rybich wątróbek na odległość pół mili od miasta."

Krótka monografia dotycząca epidemii czarnej śmierci - od pojawienia się choroby w XIV wieku, aż po ostatnie epidemie z końca XIX wieku. Autorzy pokrótce opisują największe ogniska epidemiczne oraz sposoby na radzenie sobie z chorobą. Dla wielu czytelników (a przynajmniej dla mnie) dużym zaskoczeniem może być informacja, że znane dobrze metody walki z chorobami zakaźnymi...

Czarna śmierć po raz pierwszy uderzyła w Europę w 1347 r., niszcząc miasta, wsie i rodziny. Przez ponad 300 lat Europejczycy byli prześladowani przez śmierć. W końcu ta tajemnicza choroba, która terroryzowała, przerażała i zabijała miliony, zniknęła w tak niewytłumaczalny sposób, jak się pojawiła.

Autorzy pokazują drogę dżumy z Mongolii do Europy, reakcję społeczeństw na pandemię, szukanie kozłów ofiarnych (ofiarami padali głównie Żydzi i osoby z zewnątrz danej grupy społecznej) i w końcu jak nauczono się z nią żyć. Wprowadzono, zatem kontrolę ruchu ludności, kwarantanny, poprawiano stan sanitarny miast, wymagano przy tym świadectw zdrowia oraz obowiązku zgłaszania do odpowiedniej władzy przypadków zgonów. Działania te powodowały „wgląd" organów państwowych w życie ludzi. I właśnie zarazy średniowieczne pośrednio przyczyniły się, do stworzenia nowoczesnego społeczeństwa, jak stwierdzili autorzy, nadzorowanego w różnych aspektach życia. Warto zaznaczyć, że pod koniec XVIII w. Włochy były krajem gdzie przestrzegano najściślejszego nadzoru nad pojawiającymi się chorobami. Najważniejszym, zdaniem autorów, pokłosiem czarnej śmierci jest wyczuwalny do dziś powszechny strach przed epidemią. Autorzy pokazują też w jaki sposób ludzie próbowali zrozumieć przyczynę i naturę zarazy, jak zareagowali na nią w odniesieniu do swoich przekonań religijnych i jaki był koszt finansowy próby zapobiegania zarazie.

Wg mnie zbyt duży przedział czasowy, przez co jest zbyt ogólnikowa. Niestety prawie w ogóle nie wspomniano o Europie Środkowo-Wschodniej. Na początek może być.

Czarna śmierć po raz pierwszy uderzyła w Europę w 1347 r., niszcząc miasta, wsie i rodziny. Przez ponad 300 lat Europejczycy byli prześladowani przez śmierć. W końcu ta tajemnicza choroba, która terroryzowała, przerażała i zabijała miliony, zniknęła w tak niewytłumaczalny sposób, jak się pojawiła.

Autorzy pokazują drogę dżumy z Mongolii do Europy, reakcję społeczeństw na...

Lektura w sam raz na dziś...
Tytuł nieco zwodniczy, bo "Czarna śmierć" to nie tylko opis zarazy, która spustoszyła Europę w XIV wieku, zarazy tak właśnie zwanej, ale i innych, nawiedzających kontynent po wiek XVIII. Te następne epidemie przynajmniej są znane, wywołała je dżuma. Ale pierwsza? Dla uproszczenia także nazywa się tę chorobę dżumą, ale objawy się nie zgadzają. Przynajmniej nie wszystkie. A już w jednym lekarze są zgodni - nawet dżuma nie pochłania tak wielu ofiar (dla przypomnienia, zmarła jedna trzecia mieszkańców Europy).
Czym więc była "czarna śmierć"?
Ha!
Odpowiedzi w książce nie ma, ale i tak warto ją przeczytać, umilając sobie czas aż dopadnie nas koranowirus...
Tytułem puenty: raz jeden jedyny Bóg spojrzał na nas łaskawym okiem. Czarna śmierć na ówczesne ziemie polskie nie dotarła, może więc stąd taki skok cywilizacyjny za czasów Kazimierza Wielkiego?

Lektura w sam raz na dziś...
Tytuł nieco zwodniczy, bo "Czarna śmierć" to nie tylko opis zarazy, która spustoszyła Europę w XIV wieku, zarazy tak właśnie zwanej, ale i innych, nawiedzających kontynent po wiek XVIII. Te następne epidemie przynajmniej są znane, wywołała je dżuma. Ale pierwsza? Dla uproszczenia także nazywa się tę chorobę dżumą, ale objawy się nie...

Czarna śmierć, jej geneza, przebieg oraz pokłosie jakie po sobie zostawiła fascynowały mnie od wielu lat. Idąc tym tropem trafiłam na "Czarną śmierć".

Nie mogę powiedzieć, że książka była zła, więc i moja ocena jest w miarę wysoka ale niestety nie zaspokoiła mojego głodu wiedzy. Spodziewałam się czegoś bardziej "medycznego" a przedmiotem rozważań autora był głównie aspekt społeczny i polityczny. Świetnie została nakreślona historia począwszy od pierwszych przypadków (prawdopodobnie na dalekim wschodzie) i idąc drogami handlowymi do tego jak zjawiła się w Europie, żeby wyplenić ponad jedną trzecią jej populacji. Tu autor skupił się na wątkach ekonomicznych (jak dawały sobie rade miasta). Pisze o tworzeniu się pierwszych służb sanitarnych, sposobach grzebania, zakładania fundacji na rzecz walki z epidemią. Mało niestety o samej chorobie jaką była dżuma, o lekarzach i leczeniu. Zostały zarysowane ledwie odmiany i podstawowe objawy.

Jedna rzecz niestety mi się nie spodobała. Gdzieś pod koniec książki autor w pewnym momencie sam przyznaje, że niektóre liczby zostały zmienione (zawyżone) po to by współczesny czytelnik miał lepsze rozeznanie jakich rozmiarów była to tragedia dla Europy. Poczułam się trochę niedoceniona i oszukana. Zdaję sobie sprawę, że w XIV wieku liczba ludzi na świecie była nieporównywalnie mniejsza i spokojnie jestem sobie w stanie ten ogrom wyobrazić. Zabieg uważam za niepotrzebny, jeżeli mamy do czynienia z literaturą faktu.

Polecam tą pozycję dla kontekstu społecznego i ekonomicznego w obliczu kryzysu jakim jest epidemia.

Czarna śmierć, jej geneza, przebieg oraz pokłosie jakie po sobie zostawiła fascynowały mnie od wielu lat. Idąc tym tropem trafiłam na "Czarną śmierć".

Nie mogę powiedzieć, że książka była zła, więc i moja ocena jest w miarę wysoka ale niestety nie zaspokoiła mojego głodu wiedzy. Spodziewałam się czegoś bardziej "medycznego" a przedmiotem rozważań autora był głównie aspekt...

Solidna rzecz.
Zachwyca analiza podejścia współczesnych do zarazy.

Solidna rzecz.
Zachwyca analiza podejścia współczesnych do zarazy.