"Kapłan diabła. Opowieści o nadziei, kłamstwie, nauce i miłości" jest zbiorem esejów i tekstów okolicznościowych napisanych przez Richarda Dawkinsa.

Większość wybranych tekstów skupia się na interesujących zoologa tematach, znanych z innych publikacji. Są, charakteryzujące się ostrym językiem, nawoływania o zwalczanie o przesądów i ignorancji wynikających z niczym nieuzasadnionej wiary. Są pełne pasji teksty o sensie i współczesnym rozumieniu darwinizmu. Mamy tekst podsumowujący dwie dekady ewolucji pojęcia 'mem' (str. 164-167), którego jest autorem.

Cały pierwszy rozdział "Nauka i wrażliwość" to Dawkins, którego lubię najbardziej. Trafia w sedno z problemami edukacji, punktuje kreacjonizm, obskurantyzm polityków. Ośmiesza pseudointelektualne koncepcje postmodernistycznych guru wydziałów humanistycznych, którzy za naukę uznali bełkot zbitki niedefiniowalnych słów.
Niemal równie ciekawy okazał się rozdział "Zainfekowany umysł", zbierający bliższe kognitywistyce i trudne do wyplenienia przykłady 'wirusów' umysłu, determinujące mnóstwo ludzkich zachowań dalekich od rozsądku, krytycyzmu i realizmu. Poddaje dekonstrukcji argumenty osób religijnych, kulturowych relatywistów i zwykłych szarlatanów.

Dużą wartość stanowią przytoczone lektury, które pasjonują Dawkinsa i zapewne wpłynęły na jego sposób widzenia świata. Są przypomniane, mało znane w Polsce, ciekawe książki o życiu w Afryce. Pada długa lista świetnych prac popularyzatorskich XX-wiecznych biologów z Medawarem, Diamondem, Hamiltonem, Houxleyem czy Gouldem na czele. Trzeba mu przyznać, że potrafi zachęcić do świetnej lektury kolegów-przyrodników. Każdy po lekturze tej książki, znajdzie dla siebie nowe inspiracje czytelnicze.

Na szczególną uwagę zasługuje według mnie ostatni tekst, dla którego warto książkę w ogóle przeczytać. To list "Modlitwa za moją córkę", który skierował do 10-letniej córki Juliet. Ponieważ rodzice kształtują rozumienie świata u własnych dzieci (w wieku dorosłym nabyte przesądy trudno się już wykorzenia), to tekst biologa jest szczerą próbą pokazania piękna świata i wytłumaczenia zła biorącego się z indoktrynacji. Młody umysł przyjmuje sporo treści wprost, w efekcie zbyt często w dorosłym życiu uprzedzenia i 'wdrukowane' na wiarę stwierdzenia, nie są już poddawane weryfikacji. Stąd tak istotne jest pielęgnowanie w dzieciach postaw godnych czującej i myślącej istoty. Dawkins tłumaczy córce pięknymi słowami rolę tradycji i autorytetu, które bez krytycyzmu prowadzą do uprzedzeń i wykluczenia. Pokazuje słowami zrozumiałymi dla dziecka, że racjonalne myślenie i opieranie się na dowodach domniemanych faktów, jest jedyną droga do prawdziwego poznania.

Książka i jej 70% esejów jest świetna. Pewne teksty były jednak słabe, szczególnie detale sporów z Gouldem (str. 244-261). Ponadto dość mętnie, według mnie, zostało opisane rozróżnienie między doborem naturalnym i płciowym (str. 87-89). Akurat tu oczekiwałbym bardziej przekonującej analizy tematu. Dla mnie po tej lekturze, dobór płciowy jest podzbiorem tego naturalnego. Tekst i przykłady dotyczące rozróżnienia przyjmowałem wprost, w efekcie według mojego dość ścisłego umysłu, argumentacja użyta przez Dawkins, taki wniosek nasuwają.

Lekturę kilku tekstów (list do córki, recenzję eksperymentu Sokala i książki "Modne bzdury", współczesne rozumienie darwinizmu i klonowania dyskutowane przy okazji Dolly, znaczenie edukacji, krytyka tzw. medycyny alternatywnej) to perełki. Niestety są i teksty nużące bez, typowego u Dawkinsa, błysku intelektu czy ciętego języka i pasji.

Jeśli ktoś zastanawia się, czy warto zacząć czytać Dawkinsa, "Kapłan diabła" stanowić może cenne źródło reprezentatywnej próbki możliwości literackich i zainteresowań tematycznych zoologa.

Całość polecam fanom Dawkinsa, a wszystkim pozostałym wspomniane, najlepsze według mnie, teksty.

"Kapłan diabła. Opowieści o nadziei, kłamstwie, nauce i miłości" jest zbiorem esejów i tekstów okolicznościowych napisanych przez Richarda Dawkinsa.

Większość wybranych tekstów skupia się na interesujących zoologa tematach, znanych z innych publikacji. Są, charakteryzujące się ostrym językiem, nawoływania o zwalczanie o przesądów i ignorancji wynikających z niczym...