Ostatni tom "Historii współczesnej", mający być jej ukoronowaniem, nie pozostawia złudzeń co do zamysłu autora. Krytyka Trzeciej Republiki Francuskiej przybiera na sile, a France bombarduje elity polityczne zarzutami oportunizmu, hipokryzji czy interesowności. Zarzuty te, jakkolwiek sformułowane dosadnie i nie bez dowcipu, zaczynają jednak po pewnym czasie nużyć, zwłaszcza czytelnika niezbyt szczegółowo zaznajomionego z historią państwa nad Sekwaną. Z dzisiejszej perspektywy można też ocenić postulaty France'a jako dyskusyjne, nie pod względem moralnym rzecz jasna, lecz w kontekście ich następstw; laicyzacja i kosmopolityzm doprowadziły Francję do współczesnej, problematycznej kondycji.
Paradoksalnie, pierwszy tom, który nosi w tytule nazwisko pana Bergeret, jest zarazem tomem, który myśli tego zacnego uczonego zawiera najmniej, na czym dzieło to bynajmniej nie zyskuje.
Mimo wszystko warto jednak czytać o Warchołach, by nie powielać błędów starszych pokoleń.

Ostatni tom "Historii współczesnej", mający być jej ukoronowaniem, nie pozostawia złudzeń co do zamysłu autora. Krytyka Trzeciej Republiki Francuskiej przybiera na sile, a France bombarduje elity polityczne zarzutami oportunizmu, hipokryzji czy interesowności. Zarzuty te, jakkolwiek sformułowane dosadnie i nie bez dowcipu, zaczynają jednak po pewnym czasie nużyć, zwłaszcza...