Po dziełach tak znamienitych jak "Od Abrahama do Chrystusa" i "Dzieje Chrystusa" Henri Daniel-Rops stworzył "Kościół pierwszych wieków", popularnonaukową książkę o początkach cywilizacji chrześcijańskiej. Punktem wyjścia są dzieje kształtowania się chrześcijańskiej koncepcji świata w opozycji do wartości reprezentowanych przez Cesarstwo Rzymskie pod rządami dynastii julijsko-klaudyjskiej. Jest to czas wielkich prześladowań czasów Nerona, epoka wielkich męczenników, a także powstawania piśmiennictwa chrześcijańskiego, ściślej rzecz biorąc listów Św. Pawła, Ewangelii (najpóźniejsza z nich, Ewangelia według Św. Jana powstaje w czasach cesarza Nerwy z dynastii Antoninów) i Apokalipsy Św. Jana (napisanej nieco wcześniej, w epoce Domicjana). Później następuje historia pierwszych papieży, kształtowania się kanonu Pisma Świętego (tzw. Kanon Muratoriego z 200 roku), prześladowania czasów Domicjana, Trajana, Hadriana, Marka Aureliusza (którego syn, Kommodus, był dla chrześcijan o dziwo dość pobłażliwy), Septymiusza Sewera i Dioklecjana. Po czasach Konstantyna i edyktu mediolańskiego (313 r.) następuje w Cesarstwie epoka tolerancji religijnej, a prześladowania katolików dopuści się jedynie Walens, sympatyk arianizmu (w pewnym uproszczeniu herezji kwestionującej boskość Chrystusa). Odmiennym zagadnieniem jest antychrześcijańska polityka Juliana Apostaty i podjęta w zaledwie dwudziestomiesięcznym okresie jego rządów próba wskrzeszenia pogańskiej tradycji dawnego Rzymu. Książka obfituje też w barwne portrety Ojców i Doktorów Kościoła przybliżając czytelnikowi życie i dzieło Św. Jana Chryzostoma, Św. Hieronima, Św. Ambrożego, by wymienić tylko tych znanych najbardziej. Wiele miejsca poświęcono także dziełu pisarzy chrześcijańskich w rodzaju Orygenesa czy Tertuliana, jak również pierwszym herezjom, z których najważniejszymi były gnostycyzm (kierunku tego nie należy mylić z "prawomyślną" gnozą), manicheizm czy wspomniany już arianizm. Sporo uwagi poświęcono też kwestiom związanym z synodami i pierwszymi soborami powszechnymi oraz z kształtowaniem się chrześcijańskiego (katolickiego) credo (na tle sporów z arianizmem), historią liturgii i sztuki sakralnej oraz ogólnie pojętej obyczajowości chrześcijańskiej w okresie od I do IV wieku. Chociaż książka ma charakter zdecydowanie apologetyczny, to jednak autor dość krytycznie ocenia świat chrześcijan doby prześladowań. Szczególnie interesujące jest tutaj zagadnienie powrotu na łono Kościoła tych, którzy ze strachu lub konformizmu zaparli się Chrystusa (na tym zresztą tle powstała herezja donatystów). O ile w początkowym okresie swojego działania Kościół zajmował wobec świata pogańskiej tradycji stanowisko zdecydowanie wrogie (cóż bowiem łączy Ateny i Jerozolimę), o tyle z czasem stał się prawdziwym depozytariuszem i spadkobiercą cywilizacji łacińskiej. Tylko dzięki niemu cywilizacja ta mogła przetrwać, a dorobek intelektualny świata starożytnego mógł stać się podstawą dla rozwoju europejskiej cywilizacji wieków średnich. Książka fascynująca, godna polecenia wszystkim, którzy interesują się historią chrześcijaństwa i świata starożytnego. Jej kontynuacją jest "Kościół wczesnego średniowiecza", którego pierwszym bohaterem jest Św. Augustyn, konsekrowany na biskupa Hippony w roku 396.

Po dziełach tak znamienitych jak "Od Abrahama do Chrystusa" i "Dzieje Chrystusa" Henri Daniel-Rops stworzył "Kościół pierwszych wieków", popularnonaukową książkę o początkach cywilizacji chrześcijańskiej. Punktem wyjścia są dzieje kształtowania się chrześcijańskiej koncepcji świata w opozycji do wartości reprezentowanych przez Cesarstwo Rzymskie pod rządami dynastii...