„Ostatni Smokobójca” Jaspera Fforde ukazuje zupełnie zmieniony obraz magii we współczesnych czasach, potraktowany z przymrużeniem oka. Magia nie kojarzy się już z potężnymi urokami, bitwami magów na śmierć i życie czy też wymachiwaniem różdżką z zapałem. Mag stał się nie wyjątkową pozycją i posiadaczem daru, który musi ukrywać przed szarymi człowieczkami, ale zawodem, i to wymierającym, podporządkowanym stosom formalności, uzależnionym finansowo od sytuacji na rynku. Magowie przychodzą na myśl, kiedy trzeba wymienić instalację elektryczną w domu bez zewnętrznych uszkodzeń. Mugole nie istnieją, a zleceniodawcy potrafią traktować magiczną ekipę na równi z niekompetentnymi robotnikami. Jasnowidztwo wykorzystuje się do przewidzenia tego, jaki kolor będą miały kwiaty w ogrodzie. Jednak pewnego dnia nuda i spokój zostają zaburzone.

Królestwo Herefordu staje na głowie z powodu jednej przepowiedni, powielanej przez jasnowidzów w różnych formach ze zmiennymi detalami – Ostatni Smok ma zginąć z ręki Ostatniego Smokobójcy. Tylko on może przekroczyć magicznie odgrodzone Smocze Ziemie, unikając dematerializacji. Powracają też przesłanki o tajemniczej Starej Magii, o której nikt w Kazamie nie chce głośno rozmawiać, jednak tu i ówdzie przemykają rozmowy o jej eksplozji. Czyżby świat miał się zmienić?

Kazam w Królestwie Herefordu to nie Hogwart, ale Dom Zaklęć, w którym władzę na czas nieobecności Wielkiego Zambiniego sprawuje Jennifer Strange – rezolutna, odpowiedzialna i mądra szesnastolatka, sierota-znajda, która sprawowałaby władzę w Kazam jako menedżer magów jeszcze przez dwa lata, gdyby wydarzenia miały się potoczyć starym torem. Ale się nie potoczyły – przeznaczenie sprawiło jej ogromnego psikusa, czyniąc ją popularną i istotną personą. Ponieważ w przepowiedni, dotyczącej śmierci Ostatniego Smoka, znajduje się również jej nazwisko jako Ostatniego Smokobójcy jako tego, który wykona wyrok. Jednak wcale nie jest to takie proste, zważając na moralność Jennifer, prywatne i publiczne interesy, często nieczyste, historię współżycia smoków i ludzi oraz wynikający z tego Smoczy Pakt. Jak zostanie rozwiązana skomplikowana Smocza Kwestia, w której wiele spraw nie jest jasnych?

Jasper Fforde raczy czytelnika legendami, opowiadaniami z przeszłości, przedstawiając najpotężniejszych niegdyś magów i opisując, jak doszło do upadku silnej magii. Rysuje zarzewie konfliktu między ludźmi a fantastycznymi istotami, wikłając bohaterów w moralne dywagacje. Świat „Ostatniego Smokobójcy” to świat stworzony od początku do końca z polotem, umotywowany ciekawymi historiami, zagwozdkami i indywidualnymi postaciami – nerwowymi, nadmiernie wesołymi, autorytetami. Również światek smoków zostaje zróżnicowany, notabene istot błyskotliwych i wyjątkowo inteligentnych. Choć wyraźny jest czarno-biały podział postaci, powieść nie rozwija się w zgodzie z przewidywalnością – Jasper Fforde znalazł miejsce zarówno dla śmiechu jak i wzruszenia, jak i napięcia oraz komizmu, obrazując zacięcie medialnych hien, machlojki u szczebla władzy, popęd ludzi do bogactwa, chciwość, siłę napędową reklamy i populizm. Czy to powieść z przesłaniem? Nie do końca, ale wyraźne są pouczenia, moralizujące drobiazgi, wetknięte tu i ówdzie w prostą, nieskomplikowaną narrację, która wskazuje słuszną drogę postępowania. Nie obce autorowi są nawiązania do kultury i literatury (siostry Karamazow, pewne specyficzne funkcje w Kazam, przywodzące na myśl magię Hogwartu), zabawy z językiem i również językowe udziwnienia nazw, jak Błogosławione Służki Homara czy MięczakTV, niestety przedobrzone.

„Ostatni Smokobójca” to intrygująca powieść młodzieżowa, nie oszałamiająca fabułą, nie będąca przełomem w literaturze, ale godna zarekomendowania młodszym czytelnikom, broniąca się pomysłowością, ciekawym snuciem historii z zamierzchłych czasów i interesująca przez stopniowe dawkowanie informacji o powieściowym świecie wraz z rozwojem fabuły. Czy starszym się spodoba? Zależy od poczucia humoru – powinna spełnić rozrywkową funkcję. Pierwsza część „Kronik Jennifer Strange” zachęca do zapoznania się z kolejnymi, a to wypowiedziane ustami czytelniczki, która jednak nie mieści się już wiekowo w grupie docelowej, to dobry znak.

„Ostatni Smokobójca” Jaspera Fforde ukazuje zupełnie zmieniony obraz magii we współczesnych czasach, potraktowany z przymrużeniem oka. Magia nie kojarzy się już z potężnymi urokami, bitwami magów na śmierć i życie czy też wymachiwaniem różdżką z zapałem. Mag stał się nie wyjątkową pozycją i posiadaczem daru, który musi ukrywać przed szarymi człowieczkami, ale zawodem, i to...