Życie przestępcze w przedwojennej Polsce. Grandesy, kasiarze, brylanty
- Kategoria:
- historia
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Naukowe PWN
- Data wydania:
- 2012-10-17
- Data 1. wyd. pol.:
- 2012-10-17
- Liczba stron:
- 464
- Czas czytania
- 7 godz. 44 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 978-83-01-17232-9
- Tagi:
- przestępczość dwudziestolecie międzywojenne II Rzeczpospolita
Gdy w 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, cały naród ogarnął nieopanowany entuzjazm. Te dwadzieścia lat do dzisiaj zachwyca rozmachem, przyciąga naszą uwagę, intryguje...
Błyskawiczny rozwój kraju sprawił jednak, że nie wszyscy dostrzegali niedostatki rzeczywistości, a przecież życie przestępcze to druga strona codzienności dwudziestolecia międzywojennego. Jej królami byli kasiarze, złodzieje, mordercy, oszuści, prostytutki i włamywacze. Handel ludźmi, tragedie ekonomiczne, afery seksualne czy wyrafinowane oszustwa podatkowe nie są dziełem współczesnej cywilizacji, a pomysłowość przestępców dorównywała kreatywności ówczesnych ludzi w innych dziedzinach.
W ciemnych zakamarkach ulic przedwojennej Polski czaiły się straszliwe kreatury, na drogach grasowały gangi brutalnych porywaczy i rabusiów, a ich śladem podążała niestrudzona policja. Gazety donosiły o drastycznych morderstwach; niektóre, jak słynna sprawa Gorgonowej, do dziś pozostały niewyjaśnione.
Autorka z pasją detektywa odkrywa mroczne karty przedwojennej Polski. Często dramatyczne, czasem również zabawne. To porywająca opowieść o obyczajowości półświatka, którą czyta się jak najlepszy kryminał.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Typy spod ciemnej gwiazdy, czyli witamy w świecie występku
Monika Piątkowska, autorka niniejszej książki, umożliwia czytelnikowi wejrzenie w te niebezpieczne rewiry bez obaw, że zostanie okradziony, albo co gorsza straci życie. Raczej odda się lekturze na długie godziny, zagłębiając się w przestępczy półświatek II Rzeczpospolitej we wszystkich jego przejawach. I nie będzie to z pewnością czas stracony. Jak informuje we wstępie autorka „wyprawa ta nie ma charakteru naukowego, to swobodna i subiektywna wycieczka w przeszłość”. Przeszłość barwną, częstokroć przerażającą, ale niezmiennie fascynującą.
Rozpoczyna ją obszerny rozdział o pladze II Rzeczypospolitej, czyli złodziejach, następnie przenosimy się na wieś, poznajemy znanych oszustów i ich szachrajstwa, proceder prostytucji i handlu ludźmi oraz przestępstwa związane z dziećmi i rozmaite sensacje. Myliłby się jednak ten, kto spodziewa się jedynie oficjalnych relacji z rozpraw sądowych i przedruków z pitawali. Autorka pasjonująco, wnikliwie i ze sporą dozą humoru opisuje przebogaty arsenał metod działania, hierarchię czy swoisty kodeks honorowy złoczyńców.
O przedwojennej przestępczości czyta się z mieszanymi uczuciami: przerażeniem, wesołością, a nawet swego rodzaju oczarowaniem. Pojawią się dobrze znane czytelnikowi wątki: bulwersująca opinię społeczną sprawę Gorgonowej czy słynny kasiarz Szpicbródka. Różnych smaczków i ciekawostek jest w książce o wiele więcej. Szczególnie ciekawa jest bogata dokumentacja fotograficzna. Zdjęcia z sądowych rozpraw, scenki rodzajowe, wizerunki przestępców (i przestępczyń), fotografie udanych policyjnych akcji czy szyfr, którym złodzieje znakowali domostwa warte bądź nie uwagi, ostrzegali się wzajemnie przed wpadką, budują wielowarstwową, barwną panoramę międzywojennego przestępczego światka. Motywy sprowadzające przeciętnych śmiertelników na drogę przestępstwa bywały różne: bieda, brak perspektyw, sieroctwo czy zwykła chęć zysku.
Z perspektywy czasu bohaterowie spod ciemnej gwiazdy mogą fascynować, niektórzy są zabawni (vide zdjęcie opancerzonych policjantów tuż przed wkroczeniem do akcji), a występki niezwykle emocjonujące. Bandyci mogą wydawać się poniekąd romantyczni nie znaczy to jednak, że stają się mniej groźni lub że autorka opisuje ich z pobłażaniem, bezkrytycznie portretując wybitnie wyróżniających się dokonaniami rzezimieszków. Jednak fakt, że minęło tyle czasu, czyni ich barwnym obiektem czytelniczych wzruszeń. Łatwo jest wtedy rozgrzeszyć winowajców, doszukując się w ich przewinach nieszczęśliwego zbiegu okoliczności.
Nie można jednak dać się uwieść złudnemu czarowi półświatka, natomiast urokowi tej książki – jak najbardziej. Bo to doskonale opisane ciemne strony ludzkiej natury i przecież kawałek historii, co z tego, że niechlubnej. I chociaż dotyczą tylko polskiego międzywojnia odnosimy wrażenie, że właściwie nic się nie zmieniło. Wystarczy wspomnieć fragmenty traktujące o wykorzystywaniu w niecnych procederach dzieci czy kobietach zmuszanych drastycznymi metodami do prostytucji.
Tą książką Monika Piątkowska zachęca, by bez obaw zapuścić się w niebezpieczne rewiry i odkrywać razem z nią mroczne karty międzywojennej historii. A po skończeniu lektury możemy odetchnąć z ulgą – czy aby na pewno?
Magdalena Świtała
Oceny
Książka na półkach
- 400
- 106
- 45
- 12
- 7
- 6
- 5
- 4
- 3
- 3
Cytaty
Bądź pierwszy
Dodaj cytat z książki Życie przestępcze w przedwojennej Polsce. Grandesy, kasiarze, brylanty
Dodaj cytat
Opinia
www.historia.org.pl
11 Listopada 1918 r. Polska po 123 latach odzyskuje niepodległość. Społeczeństwo ogarnia stan euforii, który jednak szybko mija. Już od pierwszych miesięcy zjednoczenia wszystkich zaborów, na które podzielono państwo polskie, zaczęły pojawiać się pierwsze rysy na nieskazitelnej tafli „wolności”. Mimo że jako naród odzyskaliśmy wreszcie granice kraju, to jednak wewnętrzne zbudowanie go na nowo stało się arcytrudnym zadaniem.
Społeczeństwo podzieliło się na bogatych mieszkańców stolicy i prowincjonalną biedotę. Choć nie był to podział jednoznaczny, bo i na ulicach większych miast panowała bieda, to jednak stanowił on pierwszy rzucający się w oczy schemat występujący w społeczeństwie międzywojennym. Kolejnym ciosem dla kraju polskiego był ogarniający cały świat kryzys gospodarczy, który pojawił się pod koniec lat dwudziestych. Wtedy to, wyżej wymieniony podział utrwalił się, a zetknięcie się obydwu jego stron generowało nie tylko zwyczajne konflikty, ale także rozwój szeroko pojętego kryminału.
Przestępcy budujący swój światek na pograniczu „wiejskiej biedoty” i „przepychu miasta” stanowią oś książki Moniki Piątkowskiej pod tytułem „Życie przestępcze w przedwojennej Polsce. Grandesy, kasiarze, brylanty”. Autorka podzieliła 466 stronicową pracę na kilka rozdziałów, a każdy z nich zajmuje się inną sferą przestępczego świata Polski w czasie międzywojnia. Mamy więc co nieco o złodziejach, oszustach, prostytutkach, handlu ludźmi itd. Podział ten jest jak najbardziej na miejscu, gdyż pisarka skrupulatnie się go trzymała, dzięki czemu książka jest bardzo uporządkowana. W każdym z rozdziałów ukazany zostaje także punkt widzenia policjantów, którzy musieli sobie jakoś radzić z tą plagą. Ich zadanie było o tyle trudne, że Policja Państwowa była komórką nowo powstałą, gdyż powołano ją ustawą Sejmu II Rzeczypospolitej dnia 24 lipca 1919 r.
„Życie przestępcze w przedwojennej Polsce” to książka posiadająca świetną formę. Autorka pisze o ciekawych zdarzeniach w równie intrygujący i przystępny sposób. Opowieści snute przez Monikę Piątkowską brzmią jak stare podania, dzięki czemu można się w nich zapomnieć. Tematyka, którą pisarka sobie wybrała jest o tyle wdzięczna, że posiada pewien dreszczyk emocji, który pociąga. Przez długi, długi czas wielu miłośników historii uważało, że lata dwudzieste i trzydzieste były ciekawe jedynie w Ameryce, gdzie panowała prohibicja, a gangsterzy, choć groźni i niebezpieczni, posiadali klasę. Z pewnością książka Piątkowskiej zmieni lub już zmieniła ten punkt widzenia.
Co ciekawe, dzięki zagłębianiu się w środowisko polskich przestępców, reporterce udało się także przemycić wiele informacji na temat ogólnych warunków życia w II RP. Co jest z kolei wynikiem wieloletniej fascynacji autorki zbrodnią i życiem codziennym na przełomie XIX i XX wieku. Dlatego też, muszę przyznać, że książka „Życie przestępcze…” jest wielowymiarowa. Zawiera wiele anegdotek i różnych ciekawostek, a wszystkie te rewelacje poparte są dosyć obszerną bibliografią.
Dzięki tej lekturze hasło „kiedyś było inaczej”, czy też „kiedyś tak źle nie było” przechodzi do lamusa. Uświadamia ona czytelnikom, że polska ulica była w czasie międzywojnia miejscem szalenie niebezpiecznym. Policja stanowiła dosyć nieudolny organ litery prawa. Przestępcy byli szalenie dobrze zorganizowani, a gazety wszędzie na siłę szukały sensacji. I choć wiele się w tym temacie zmieniło, to jednak nie odbiega on aż tak dalece od stanu obecnego.
Samo wydanie również zasługuje na pochwałę. Przepiękna sztywna okładka, treści ozdobione sporą liczbą archiwalnych zdjęć i wysoka jakość papieru sprawiają, że książka jest warta swej ceny. Wydawnictwo PWN postarało się, by przypominała piękny album, który doskonale będzie prezentował się na półce.
Podsumowując „Życie przestępcze…” trzeba zwrócić uwagę, że oprócz wielu ciekawych informacji, zawiera ona także całkiem sporą ilość opisów mrożących krew w żyłach zbrodni oraz kilkanaście zdjęć z miejsc ich popełniania. Polecam, więc uzbroić się w nerwy ze stali, ponieważ po przeczytaniu tej książki można się nabawić lekkiej paranoi np. na temat tego, czy sąsiad mieszkający obok jest na pewno tym za kogo się podaje (pisałam przecież, że czasy międzywojnia, a obecne nie różnią się za nadto).
Na plus:
+ przystępny język
+ ogromna ilość ciekawostek i anegdot
+ ciekawy temat
+ spora bibliografia, która daje poparcie informacjom zawartym w książce,
+ piękne wydanie
+ uporządkowane treści
Na minus:
- wysoka cena (choć adekwatna do wkładu pracy nad książką)
- niewielka ilość błędów językowych/ortograficznych etc.
www.historia.org.pl
więcej Pokaż mimo to11 Listopada 1918 r. Polska po 123 latach odzyskuje niepodległość. Społeczeństwo ogarnia stan euforii, który jednak szybko mija. Już od pierwszych miesięcy zjednoczenia wszystkich zaborów, na które podzielono państwo polskie, zaczęły pojawiać się pierwsze rysy na nieskazitelnej tafli „wolności”. Mimo że jako naród odzyskaliśmy wreszcie granice kraju, to...