Znałem jego książki, teraz poznałem (trochę) jego samego i było to dobre spotkanie. „Joseph Anton” to autobiografia Salmana Rushdiego, który przybrał sobie taki pseudonim na czas życia w utajeniu. Ten człowiek nie miał własnego lokum, nie wychodził po gazety, nie robił zakupów, nie mógł spotykać się z przyjaciółmi w restauracjach, klubach, kawiarniach, nie podróżował samolotem jak inni, nie mógł wsiąść do taksówki. – Czyż to nie interesujące, dowiedzieć się jak żył?

Fatwa, czyli wyrok śmierci za książkę „Szatańskie wersety” została wydana w 1989 r., dokładnie w dniu św. Walentego. Jak na dzień zakochanych przystało, miała to być miłość, do grobowej deski – jego deski. W sumie przeżyli razem 11 lat.

Od setek nazwisk wymienionych w książce, tych arabskich od Al, Ibn, At, Ibn- Abd itd, kręci się w głowie. Od adresów pod którymi się ukrywał, od liczby zmieniających się funkcjonariuszy ochrony, a także ich przełożonych, ministrów, wydawców, prawników, pisarzy, duchownych, szejków, przyjaciół, na głowach państw kończąc – kręci się w głowie nie mniej. Miał rację przyznając w telewizyjnym wywiadzie dla Jacka Żakowskiego, że tego kogo nie ma w tej książce, zwyczajnie nie istniał (śmiech).

Rushdie niesie sztandar intelektu, postępu, rozsądku, analizy, uwolnienia filozofii i nauki z pęt teologii przeciwko ślepej wierze, stagnacji, uległości, rezygnacji. Szatańskie wersety to początek walk, jego walk o wolność słowa. Bo literatura „próbuje uchylić wszechświat, zwiększyć choćby w niewielkim stopniu sumę tego, co człowiek może spostrzec, zrozumieć i czym ostatecznie może być. Wielka literatura zapuszcza się po krańce poznania i napiera na granice języka formy i tego co możliwe, aby świat wydawał się większy, szerszy niż wcześniej”.

Sygnał poparcia i światło ukazujące bezsensowności prowadzenia ideologicznej wojny mogło nadejść z najmniej spodziewanej strony. Pewna grupa zwolenników Rushdiego z firmy budowlanej w Birmingham, wrzuciła do rozwodnionego cementu egzemplarz Szatańskich wersetów, a następnie użyli tego cementu do wylania fundamentów pod nowiuśki ogromny meczet. Dom modlitwy powstał więc na jego wyklętej przez ich religię książce.

Takich stronic przeoranych poczuciem humoru, zdejmującym ciężar z rzeczywistości i nadającej jej jaśniejsze barwy, jest znacznie więcej.
Stracił głowę tylko raz, już po cofnięciu wyroku śmierci. Imperatyw wolności przesłonił mu to, co osiągnął wraz z trzecią żoną, niewątpliwie miłością jego życia, Elizabeth West. Zachłysnął się nie tyle samą wolnością, ale wizją swojego dalszego życia na wolności. Na jego drodze stanęła bogini, hinduska modelka Padma Lakszmi, której pozwolił złamać serce. Później opisuje ją jaką jego największą Złudę i najbardziej egoistyczną zapatrzoną w siebie istotę, jaką miał okazję poznać.

Rushdie to również ojciec. Przez długi czas Zafar, jego pierwszy syn jest najważniejszą osobą w jego życiu. Osiemnaście lat później dołącza do niego Milan. Przywitał go słowami: „To jest świat, ze wszystkimi jego radościami i lękami, i czeka na ciebie. Bądź w nim szczęśliwy. Niech dopisuje ci szczęście. Jesteś naszą nową miłością”.
Obu nie szczędził czułych słów.

W zakończeniu Furii, główny bohater profesor Malik Solanka, który nie może widywać się z własnym synem, wchodzi do pobliskiego wesołego miasteczka, przedziera się przez grupę dzieciaków, mija bileterkę i wskakuje na trampolinę. Odbija się z niej, a poły jego czarnego skórzanego płaszcza łopoczą jak skrzydła. Tak bardzo chciał aby syn go zobaczył – Popatrz, Asman, jak ja skaczę. Skaczę coraz wyżej!
- - - - - - - - - - - - - -
Tak, czytałem to w czasach kiedy sam potrzebowałem i szukałem wolności, kan ma kan, czyli dawno dawno temu…

Znałem jego książki, teraz poznałem (trochę) jego samego i było to dobre spotkanie. „Joseph Anton” to autobiografia Salmana Rushdiego, który przybrał sobie taki pseudonim na czas życia w utajeniu. Ten człowiek nie miał własnego lokum, nie wychodził po gazety, nie robił zakupów, nie mógł spotykać się z przyjaciółmi w restauracjach, klubach, kawiarniach, nie podróżował...