Bursztyn określany jest od wieków mianem Złota Północy. Docenili go już starożytni Rzymianie, Grecy, Arabowie i Persowie. Po cenny kruszec na daleką północ, do Fennoskandii wybierały się liczne karawany. Z narażeniem zdrowia i życia kupcy dążyli do korzystnej wymianie południowych towarów na jantar. Jakże cenna była dla nich ta kopalna żywica z drzew iglastych, rosnących w okolicach Bałtyku. Bursztyn używano masowo do wyrobu kosztownej biżuterii. Posiadanie naszyjnika czy amuletu z tym kamieniem świadczyło o statusie majątkowym. Wierzono, że amber ma tajemną moc i nawet wkładano go do grobu zmarłym osobistościom. Dziś ranga bursztynu ogromnie zmalała. Ten kamień nie jest trendy. Bogaci wolą błyskotki z dodatkiem diamentów, rubinów czy szafirów. Bursztyn jest niedoceniony. A to wielka szkoda! Ten kamień jest przecież taki piękny i ciepły, jakby zaklął w sobie nie tylko czas i owady, ale i promienie słońca.

Za światową stolicę bursztynu uważany jest Gdańsk. Władze tego miasta prowadzą szeroko zakrojoną akcję na rzecz popularyzacji jantaru, organizując szereg imprez promocyjnych i nadając tytuły znanym osobom, mianując ich honorowymi Ambasadorami Bursztynu. Ten tytuł przypadł m.in. Monice Richardson, a wcześniej Lidii Popiel. Znana widzom telewizji dziennikarka wraz z byłą modelką i utalentowaną fotografką postanowiły wybrać się w bardzo ciekawą podróż. Jej trasa miała przebiegać drogą, którą rzymscy ekwici udawali się do barbaricum po cenny bałtycki bursztyn. Autorki rozpoczęły swoją eskapadę w stolicy nad Tybrem, by przez Włochy, Słowenię, Węgry i Słowację udać się do Gdańska. Po drodze miały odwiedzać miejsca związane z bursztynowym szlakiem – muzea, warsztaty i pracownie jubilerskie oraz poznawać ludzi, których praca zawodowa bądź hobby są związane ze Złotem Północy.

Owocem tej niesamowitej podróży jest książka wydana nakładem Świata Książki „Polki na bursztynowym szlaku”. Narratorką publikacji i autorką przekazanych słowami emocji jest Pani Monika, zaś Lidia Popiel upiększyła pisarką relację dużą ilością wspaniałych fotografii. Książka została bardzo staranie wydana, a zdjęcia są dobrej jakości. Opowieść snuta przez dziennikarkę jest dość ciekawa, choć czasami nieco chaotyczna. Brakowało mi dokładnej mapy drogi, którą poruszali się przed laty kupcy. Byłam bardzo ciekawa opisu trasy, jaką wówczas musieli przebyć ekwici, nie było przecież wówczas autostrad. Brakowało mi w tej relacji rysu historycznego: jak wyglądał transport, jak organizowano takie podróże, ile trwały i co wtedy jadano, gdzie zatrzymywały się karawany i jakie groziły im niebezpieczeństwa. Autorka zbyt mocno skupiła się na dzisiejszym wyglądzie tej trasy, a szkoda! Nie bardzo rozumiem też wątki związane z opisem hoteli czy restauracji. Moim zdaniem w tej publikacji powinno być więcej echa z czasów, gdy handel bursztynem odbywał się tą drogą, niż opowieści, jak dziś ta trasa wygląda. Pozytywnie ocenię relacje z miejsc, gdzie następuje obróbka jantaru oraz przedstawienie ludzi, dla których bursztyn to materiał do pracy. Opis krajów położonych na bursztynowej drodze jest dość pobieżny. Na pochwałę zasługuje natomiast dobór fotografii. Są wspaniale wyselekcjonowane. Pani Lidia ma naprawdę świetne poczucie obiektywu.

Dziś bursztyny można jeszcze napotkać po sztormie na plaży. Warto znaleźć choćby jeden taki kamyczek, który powstał miliony lat temu. A nuż przyniesie szczęście? Ciekawym tematu polecam tę książkę, której stawiam ocenę dobrą. Pewnie najlepiej będzie się ją czytało na nadbałtyckiej plaży, słuchając szumu morza i krzyku mew.

Bernardeta Łagodzic-Mielnik