Przeraźliwie kiczowate romansidło. Żeby nie być gołosłownym:
Postacie są płaskie jak dykta i tyle w nich życia co w automatach, nic dziwnego, że autor nie szczędzi im opisów, epitetów, żeby tylko dać im pozór życia. U Sue’go wszyscy są naj- w urodzie, szlachetności, podłości, brzydocie, dobroci i złości; czarno-biali do znudzenia. Dzięki tym zabiegom bohaterowie są karykaturami samych siebie.
Podobnie autoparodią jest styl powieści – kwiecisty, ozdobny męczy i drażni przesadą, naiwnym nuworyszostwem, pretensjonalną przesadą. Szczególnie zabawnie jest tam, gdzie Sue chciałby czytelnika zafascynować egzotyką – autor stara się i natęża, a czytający śmieje się lub wymiotuje, zależnie od usposobienia. Być może nieco winy spada na polski przekład, chociaż wątpię, żeby ktoś zepsuł tutaj piękny styl francuskiego oryginału.
Osobną kwestią jest niezdarna konstrukcja powieści. Na ponad 900 stronach śledzimy najdziwniejsze i zupełnie niepotrzebne perypetie, skoro czarny charakter pod koniec osiąga dość łatwo to, z czym męczył się dotąd bezskutecznie i nieudolnie. Nie chce mi się już pisać o zupełnie nielogicznych i nieprawdopodobnych wydarzeniach, skoro autorowi nie chciało się ich wiarygodnie wymyślić – niemal wszystko dzieje się tu na granicy prawdopodobieństwa albo już poza nią. Myślę, że autora przerosła liczba wątków, postaci, intryg i miota się od jednego do drugiego i świadom chaosu czasami sam przypomina czytelnikowi o co chodzi, żeby ten zniechęcony nie rzucił książki w kąt.
Mogłoby już nie być gorzej, a jednak jest. Książka obok założeń rozrywkowych (bo o artystycznych nie da się tu mówić) ma jeszcze cel propagandowy, niczym mocna literatura socrealistyczna z epoki Soso. Z tym, że u pisarzy stalinowskich dobrem był komunizm, natomiast u Sue nie za bardzo wiadomo co ma nim być: chyba spokojny żywot rolnika i bycie filantropem. Zło jest natomiast wyraziste, brzydkie i potężne: to jezuici, którzy do spółki z jaskinią zbójców z Watykanu knują potworności, przy których hinduska sekta morderców zabijających dla przyjemności i sportu, to dobroduszni poczciwcy. Antykatolicki zapał autora połączony z dość nieudolną jego artykulacją raczej nie wróży mu osiągnięcia celu, wzbudzać może prędzej politowanie i śmiech, o ile nie znudzenie, gdyby ktoś miał tyle wytrwałości, żeby przebrnąć do końca. Raczej nie warto.

Przeraźliwie kiczowate romansidło. Żeby nie być gołosłownym:
Postacie są płaskie jak dykta i tyle w nich życia co w automatach, nic dziwnego, że autor nie szczędzi im opisów, epitetów, żeby tylko dać im pozór życia. U Sue’go wszyscy są naj- w urodzie, szlachetności, podłości, brzydocie, dobroci i złości; czarno-biali do znudzenia. Dzięki tym zabiegom bohaterowie są...