Polski duchowny katolicki, kosmolog, teolog i filozof, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Absolwent tarnowskiego seminarium duchownego i jego późniejszy wykładowca. Pierwszy dziekan Wydziału Teologicznego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 kwietnia 1959 z rąk bpa Karola Pękali, a następnie został wikariuszem w Ropczycach. Dalsze studia podjął na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1966 r. obronił doktorat z kosmologii relatywistycznej, zaś habilitację uzyskał w 1969 r. Jest profesorem filozofii na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, pracownikiem Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego, fundatorem i dyrektorem Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych (UPJP2-UJ) oraz dyrektorem Ośrodka Badań Interdyscyplinarnych (UPJP2),a od 1990 r. - członkiem Papieskiej Akademii Nauk. W 2008 r. jako pierwszy Polak został laureatem Nagrody Templetona, przyznawanej za pokonywanie barier między nauką a religią. 28 czerwca 2008 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Tarnowa. Poglądy filozoficzne: - w metodologii nauki Heller proponuje użycie izomorfizmu jako stosowalności formalizmu matematycznego do opisu świata - matematyka jest eidetyczna, ponieważ operuje bytami, których istota jest do uchwycenia sama w sobie i może nadawać się do opisu w naukach społecznych i przyrodniczych
Epistemologia: - teza Michała Hellera: "Fundamentalna hipoteza, przyjmowana milcząco w samej metodzie współczesnych zmatematyzowanych nauk empirycznych głosi, że w materialnym świecie nie ma niczego, czego nie dałoby się opisać matematycznie. Na mocy tej hipotezy istotowość matematyki przenosi się na świat materialny. Nauki empiryczne są zatem również naukami eidetycznymi"
Konsekwencjami tezy Hellera są: - interpretacje teorii naukowych muszą zawierać znaczące założenia ontologiczne - założenia ontologiczne pozwalają na tworzenie teorii zunifikowanych dających wyjaśnienie świata – sam formalizm matematyczny i dane empiryczne tego nie czynią - możliwe są różnorodne interpretacje ontologiczne, które zależą od wyboru systemu wartości interpretatora i nie podlegają ostatecznej argumentacji
Aby przedrzeć się przez opis i interpretacje rzeczywistości, jakimi dysponujemy w naukach do samej istoty rzeczy (inaczej eidos),Heller proponuje: - rozważmy zbiory interpretacji dopuszczonych przez formalizmy matematyczne i przewidywania empiryczne teorii - znajdźmy niezmienniki interpretacyjne – wspólne elementy struktur teoretycznych - mogą one wskazywać na stałe cechy rzeczywistości
Otrzymane nagrody: - 1996: Doktorat Honoris Causa AGH - 1996: Medal Miasta Tarnowa - 2000: Wyróżnienie Tarnoviae Merenti Fundacji im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie, - 2000: Nagroda Naukowa im. Mikołaja Kopernika Fundacji Miasta Krakowa, przyznana przez Polską Akademię Umiejętności w Krakowie - 2000: Nagroda imienia ks. Idziego Radziszewskiego KUL - 2001: Nagroda imienia Hugona Steinhausa Polska Fundacja Nauki - 2006: Nagroda Prezesa Rady Ministrów za 2006 r. za wybitny dorobek oraz osiągnięcia naukowe - 2008: Nagroda Templetona John Templeton Foundation, którą podarował na Centrum Kopernika - Nagroda Krakowska Książka Miesiąca września za książkę Podglądanie wszechświata (Znak, 2008) - 2009: Doktorat Honoris Causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - 2009: Krzyż Komandorski z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski - 2010: Nagroda im. ks. Józefa Tischnera
Wybrane publikacje książkowe: - 2009: Jak być uczonym - 2008: Filozofia nauki - 2008: Ostateczne wyjaśnienia wszechświata - 2008: Podglądanie wszechświata - 2007: Pojmowalny wszechświat (wraz z George'em Coynem) - 2006: Podróże z filozofią w tle - 2006: Filozofia i Wszechświat. Wybór pism - 2004: Filozofia przyrody. Zarys historyczny - 2002: Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata - 2002: Sens życia i sens wszechświata. Studia z teologii współczesnej - 2001: Kosmologia kwantowa - 1998: Czy fizyka jest nauką humanistyczną? - 1997: Uchwycić przemijanie - 1995: Wieczność – Czas – Kosmos - 1995: Szczęście w przestrzeniach Banacha - 1995: Nauka i wyobraźnia - 1994: Wszechświat u schyłku stulecia - 1994: Kosmiczna przygoda Człowieka Mądrego - 1993: Moralność myślenia - 1992: Filozofia świata. Wybrane zagadnienia i kierunki filozofii przyrody - 1990: Dylematy ewolucji (wraz z Józefem Życińskim) - 1988: Teoretyczne podstawy kosmologii. Wprowadzenie do globalnej struktury czasoprzestrzeni - 1984: Usprawiedliwienie wszechświata - 1983: Ewolucja kosmosu i kosmologii - 1981: Wszechświat i słowo - 1976: Początek świata - 1974: Spotkania z nauką - 1971: Wobec wszechświata
Ponadto jest autorem działu "Kosmologia" w "Encyklopedii fizyki" PWN oraz autorem lub współautorem licznych publikacji w czasopismach naukowych i popularnych. Opublikował też serie rozważań rekolekcyjnych m.in. "Rekolekcje dla poszukujących".https://www.copernicuscenter.edu.pl/autor/ks-michal-heller-900
Egzystencjalnych problemów człowieka nie da się zredukować ani do praw biologii, ani do praw fizyki; nie można całości kawałkować na części:...
Egzystencjalnych problemów człowieka nie da się zredukować ani do praw biologii, ani do praw fizyki; nie można całości kawałkować na części: tu jest fizyka, odtąd sięga biologia, a to izolowane od reszty jądro stanowi siedlisko metafizycznych doświadczeń człowieka. Chcąc zrozumieć człowieka, musimy stawić czoła całości w jej skomplikowaniu i w jej powiązaniach wszystkiego ze wszystkim.
Przede wszystkim trzeba jasno uświadomić sobie pewną okoliczność: ani Nauczycielski Urząd Kościoła, ani żaden teolog nie jest powołany do te...
Przede wszystkim trzeba jasno uświadomić sobie pewną okoliczność: ani Nauczycielski Urząd Kościoła, ani żaden teolog nie jest powołany do tego, by orzekać, czy teoria ewolucji (lub jakakolwiek inna teoria naukowa) jest prawdziwa czy nie, nawet do tego, by wypowiadać się w tej sprawie. Leży to wyłącznie w kompetencji specjalistów od danej teorii. Oczywiście teolog, tak jak każdy człowiek, może mieć swój własny, prywatny pogląd na teorię ewolucji, ale nie ma prawa, jako teolog zabierać głosu w tej sprawie. Urząd Kościoła i teologowie mają natomiast pełne prawo wypowiadać się w tej kwestii, czy jakaś teoria naukowa jest sprzeczna, czy nie jest sprzeczna z jakąś prawdą wiary. Wobec najnowszych dokumentów Stolicy Apostolskiej jest rzeczą oczywistą, że naukowa teoria ewolucji nie jest sprzeczna z żadną prawdą wiary chrześcijańskiej i że, chrześcijaninowi wolno ją uznawać.
Bardzo cenna książeczka, w pewnym sensie bardzo Hellerowska – autor splata w niej wszystkie główne obszary swojej działalności, czyli fizykę z kosmologią, filozofię, teologię i historie – a może po prostu historię – tych dyscyplin. Nie jest systematyczną, wyczerpującą rozprawą, która mogłaby służyć za kurs, ale jest cennym zastrzykiem erudycji i dla laików tych dziedzin, i dla ekspertów, którzy chcą coś odświeżyć i uzupełnić, np. swój arsenał materiałów do polecania. Trudno wskazać temat przewodni, ale najbliższe temu są dwa pojęcia związane wprost z tytułem – zasada względności oraz zasada kopernikańska. Tej drugiej autor dotyka w obu jej znaczeniach – i ogólnego postulatu przeciętności Ziemi, i zasady kosmologicznej. Oprócz popisów erudycji, np. wzmianek niszowej literatury XVII-wiecznej i twierdzenia Schura, są też oryginalne hipotezy autora, np. o przyczynach spadku religijności w ostatnich stuleciach, zwłaszcza wśród uczonych.
Trzech autorów, trzy spojrzenia na głupotę. Z różnych perspektyw, z różnymi doświadczeniami związanymi z głupotą. Głupota indywidualna i zbiorowa. Nie zabrakło lekkiego humoru, dzięki któremu nie mamy wrażenia, że czytamy wielkie filozoficzne szkice. Z głupoty można się śmiać, ale czasem trzeba płakać.
Jak ja bym chciała przeczytać tego typu eseje na inne tematy! Ale chyba nie tylko ja :)
8/10
@moze_booka
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
Bardzo cenna książeczka, w pewnym sensie bardzo Hellerowska – autor splata w niej wszystkie główne obszary swojej działalności, czyli fizykę z kosmologią, filozofię, teologię i historie – a może po prostu historię – tych dyscyplin. Nie jest systematyczną, wyczerpującą rozprawą, która mogłaby służyć za kurs, ale jest cennym zastrzykiem erudycji i dla laików tych dziedzin, i dla ekspertów, którzy chcą coś odświeżyć i uzupełnić, np. swój arsenał materiałów do polecania. Trudno wskazać temat przewodni, ale najbliższe temu są dwa pojęcia związane wprost z tytułem – zasada względności oraz zasada kopernikańska. Tej drugiej autor dotyka w obu jej znaczeniach – i ogólnego postulatu przeciętności Ziemi, i zasady kosmologicznej. Oprócz popisów erudycji, np. wzmianek niszowej literatury XVII-wiecznej i twierdzenia Schura, są też oryginalne hipotezy autora, np. o przyczynach spadku religijności w ostatnich stuleciach, zwłaszcza wśród uczonych.Szkice z filozofii głupoty Jerzy Stelmach
Trzech autorów, trzy spojrzenia na głupotę. Z różnych perspektyw, z różnymi doświadczeniami związanymi z głupotą. Głupota indywidualna i zbiorowa. Nie zabrakło lekkiego humoru, dzięki któremu nie mamy wrażenia, że czytamy wielkie filozoficzne szkice. Z głupoty można się śmiać, ale czasem trzeba płakać. Jak ja bym chciała przeczytać tego typu eseje na inne tematy! Ale chyba nie tylko ja :) 8/10 @moze_booka
