Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bardzo słaba pozycja. Książeczka jest krótka, dwa teksty w niej zawarte, tytułowy i aneks do niego zostały odpowiednio upublicznione w 1946 i 1968 roku. Sam pierwotny tekst miał powstać w 1944 roku i wydany w trakcie wojny w lewicowej bibule "W świetle dnia" . Autorka w kilkunastu punktach pisze o ideale demokraty. Demokraty ludowego, sądząc z laurów końcowych skierowanych w stronę Marksa mającego wg niej wcielać w życie ideały renesansowe >.< Samo opis zestawu cech nowego człowieka jest nie najgorszy, natomiast zestawienia Ossowskiej z innymi, historycznymi wzorcami postaw, takich jak mędrzec, święty, rycerz, gentelman czy członek klasy średniej bazują na negatywnych stereotypach dotyczących tych grup, narysowanych tak grubą kreską i odartych z pozytywnych cech na rzecz szczerego demokraty, czynią z niej mimowolnie pozycję komediową. Dla przykładu, szerokie opisywanie świętego w kategoriach osoby li i jedynie zwalczającej wszelkiego rodzaju pokusy seksualne jest kuriozalne. Jeśli zestawić śmiałe tezy Ossowskiej z ofiarnym oddaniem życia za bliźniego przez Kolbego w 1941 roku, trzy lata przed napisaniem przez nią tego tekstu, i w konsekwencji śmiercią zadaną za pomocą zastrzyku z fenolu w serce, opis tego rodzaju jest skandaliczny. Takich ludzi w trakcie wojny było wielu, więc nawet jeśli, dajmy na to, żywoty świętych dziewic ze "Złotej Legendy" jej nie podchodziły, to miała aż nadto przykładów z lat wojennych prawdziwie chrześcijańskich postaw, które ze względu na ich wielość trudno wrzucać do kategorii elitarnych. A to jest jej główny zarzut dotyczący tych ideałów przeszłości, jako niemożliwych do wcielenia przez większość ludzi. Trudno nie posądzać autorki o złą wolę, tym bardziej, że już w 1945 roku zajęła stanowisko profesorskie na Uniwersytecie Łódzkim, więc nie można tu mówić o niezorientowanej, antyintelektualnej owieczce. Do przeczytania jedynie jako przyczynek, jakiego rodzaju postawy były grzane jako ideały demokracji liberalnej w latach 90-tych, po nomen-omen, transformacji.