Żydowski filozof religii. Dorastał we Lwowie. Był badaczem chasydyzmu (w Polsce popularna jest jego książka Opowieści chasydów). Właśnie ten nurt religijno-filozoficzny ukształtował sposób myślenia Bubera. Chasydzi prowadzili bowiem dialog z Bogiem, obecnym w swoich emanacjach. Każda rzecz, każde działanie łączyło się z chwałą Bożą, a wspólnotę budowano na indywidualizmie poszczególnych jednostek. Stąd antropocentryzm Bubera, jego niechęć do myślenia systemowego oraz irracjonalizm. Szczególne znaczenie Buber przypisywał przykazaniu miłości. Jego filozofia ma wymiar optymistyczny – przez prostotę, pokorę, radość, zaangażowanie jesteśmy w stanie "zbliżyć" Boga do naszego świata. Buber krytykuje zarówno kolektywizm, jak i skrajny indywidualizm, należy bowiem być zarówno dla siebie, jak i dla drugiego człowieka. Wszelkie prawdziwe życie jest spotkaniem, nasze "ja" jest zawsze zwrócone ku czemuś. Kryzys relacji jest kryzysem człowieka. Człowiek jest osobą - duchem i podmiotem. Wchodzi z rzeczywistością w relację monologową - "ja-ono", oraz dialogową - "ja-Ty". W relacji "ja-ono" brak jest dialogu, ale jest ona nieodzowna dla ludzkiego życia, ważne jest także poznanie naukowej istoty. Nie można jednak sprowadzić do relacji "ja-ono" każdego człowieka. Trzeba wejść z kimś w relację "ja-Ty". Zakłada ona: świadomą osobę, potencjalność człowieka, realizację dobra, uznanie partnera dialogu, świadomość obcowania z drugim człowiekiem – dziełem Stwórcy. Problem polega na tym, że ludzie zamiast wchodzić w dialog – monologują. Czynią tak,gdyż boją się odsłonić, niekiedy stwarzają pozory dialogu. Buber stoi na stanowisku, iż – generalnie – w dialog "ja-Ty" można wejść z tylko jedną osobą. Kosztuje on bowiem wiele wysiłku i energii.
Abraham Jehoszua Heszel z Opatowa
„Pewnego razu ludzie cisnęli się,aby posłuchać nauki rabbiego z Opatowa.
„Nie tłoczcie się!-zawołał-Kto ...
Abraham Jehoszua Heszel z Opatowa
„Pewnego razu ludzie cisnęli się,aby posłuchać nauki rabbiego z Opatowa.
„Nie tłoczcie się!-zawołał-Kto ma usłyszeć,usłyszy z daleka,a kto nie ma słyszeć,nie usłyszy nawet z bliska”.
NIESAMOWITY ZBIÓR CYMESÓW, a ten proponuję jako motto (s.430 ebook):
„Wszystko w świecie można podrobić, nie można tylko podrobić prawdy. Prawda podrobiona bowiem nie jest już prawdą”.
Martin Buber (1878-1965) – austriacki filozof i religioznawca pochodzenia żydowskiego, poliglota; badacz tradycji żydowskiej judaizmu i chasydyzmu.
Formalności dokonałem, a teraz o mojej znajomości z jego Myślą. W tym celu przytaczam istotne zdanie z Wikipedii, jako, że sam się mianowałem uczniem Tischnera:
„…Uważany jest za współtwórcę nurtu filozofii zwanego filozofią dialogu (książka Ja i Ty),w Polsce rozwijanego m.in. przez ks. Józefa Tischnera…”
Pierwszy raz recenzuję Bubera i muszę zwrócić uwagę Państwa na filozofię dialogu, w omawianiu której „mój” Tischner promuje m. in. Bubera, Levinasa czy Rosenzweiga. Polecam, jako wyjściową, stronę w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Filozofia_dialogu
...gdzie czytamy:
„…Centrum zainteresowania filozoficznego stał się człowiek i jego relacja z drugim człowiekiem. Drugi człowiek w filozofii dialogu jest ujmowany jako Ty (np. Martin Buber),Inny (np. Emmanuel Levinas),Pytający (Józef Tischner). Relacja z drugim człowiekiem może być pojmowana jako relacja Ja-Ty (Martin Buber),Toż-Samy – Inny (Emmanuel Levinas),Zapytany-Pytający (Józef Tischner).
W filozofii dialogu można wyróżnić trzy znaczące nurty, do których zalicza się odpowiednio następujących filozofów:
Nurt pierwszy (przedstawiciele: Martin Buber, Ferdinand Ebner, Franz Rosenzweig)….
Nurt drugi (przedstawiciele: Emmanuel Levinas)….
Nurt trzeci (przedstawiciele: Józef Tischner),zwany też filozofią dramatu: w tym nurcie wyróżnia się stosunek człowieka do świata (sceny) i człowieka do drugiego człowieka….”
Teraz drugi sprawa: jeżeli ktoś z Państwa nie zetknął się jeszcze ze specyfiką filozofii (i humoru) chasydów, to najprościej obejrzeć „Skrzypka na dachu”, a jeszcze lepiej przeczytać „Dzieje Tewji Mleczarza” Szolem Alejchema, na podstawie których powstał wspomniany sławny musical.
Pisarzy w jidysz było wielu, w tym „nasz” noblista Singer, którego znajomość też może tu być przydatna. Więcej cennych informacji na temat literatury w jidysz na:
https://kultura-zydowska.blogspot.com/2010/03/literatura-jidysz.html
Dzieło Bubera jest trudne i wymaga pewnego przygotowania, a pomocne są uwagi Pawła Hertza, którego zasługi jako tłumacza i interpretatora są nie do przecenienia. Proponuję wstępnie do nich zajrzeć przed lekturą (s.451-559)
Na LC tragedia: 7,34 (59 ocen i 9 opinii),i również dlatego stricte recenzji nie będzie, a szczęśliwy będę, gdy po mojej notce ilość czytelników wzrośnie co najmniej do 1000.
Wspaniałe źródło mądrości i genialna rozrywka. Gorąco polecam 10/10
Historia narodu żydowskiego, Żydów kultura i co nieuniknione okres Holocaustu to były kiedyś wiodące wątki mojego, niezłego księgozbioru. I stały na najwyższych półkach. Dzisiaj z różnych powodów lądują coraz niżej. Niektóre jednak się bronią i chyba bronić będą się zawsze. Taką są na pewno " Opowieści chasydów".
Oczywiście najlepiej przeczytać. Niekoniecznie strona po stronie, ale chyba każdy, kto pozna te historie z zapadłych wiosek, miasteczek, świat, gdzie rzeczy płyną poza czasem i przestrzenią, a wiedza i mądrość cadyków, która pozornie sprawia wrażenie nieco naiwnej, po chwili refleksji fascynuje swoją głębią, ten na pewno pozostanie pod wrażeniem tego świata.
Kilka takich historii, a czasem tylko dialogów:
"Bez przyszłego Boga"
Pewnego czasu umysł Baalszema upadł tak nisko, że mistrzowi wydało się, iż nie może mieć udziału w przyszłym świecie i wtedy rzekł do siebie :
Jeżeli kocham Boga, na cóż mi jeszcze przyszły świat.
"Prawda"
Baalszem powiedział: "Co to znaczy, kiedy ludzie mówią, że prawda idzie przez świat?" To znaczy, że zewsząd ją wyrzucają i że musi wędrować dalej."
"W pośpiechu'
Rabbi Lewi Icchak ujrzał biegnącego człowieka, który nie patrzył ani w prawo, ani w lewo. "Czemu tak biegniesz" - zapytał go. "Biegnę za zarobkiem" - odparł ów człowiek. "A skąd wiesz - pyta dalej rabbi - że twój zarobek biegnie przed tobą i że ty musisz go ścigać?" Może właśnie jest za tobą i gdybyś tylko się zatrzymał, zaraz byś go spotkał, ale ty właśnie przed nim uciekasz.