Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Trochę zaskakuje mnie średnia ocen tej książki, która przewyższa poprzednie noty przyznane publikacjom autora. Osobiście uważam, że Jones, biorąc się za barki z Behemotem, jakim jest opisanie całej historii średniowiecza - z obszernym wprowadzeniem i epilogiem, zazębiającymi "wieki ciemne" ze starożytnością i okresem nowożytnym - w przeciwieństwie do biblijnego Dawida, nie trafił w czoło Goliata, pozostawiając jedynie trwałą bliznę na jego skroni.

Nie chcę być źle zrozumiany - Dan Jones potwierdza tą książką, że wciąż jest jednym z najlepszych i tworzących najbardziej przystępną oraz ciekawie napisaną publicystykę historyczną, ale - nie raz i nie dwa - łapałem się na tym, że miałbym ochotę, by pewne wątki, tematy, wzmianki zostały bardziej rozwinięte, obszerniej objaśnione i umieszczone w szerszym kontekście. Zabrakło miejsca - choć książka ma z grubsza 800 stron...

Dan Jones, na tę chwilę, pozostaje jednym z moich ulubionych, obdarzonych naprawdę świetnym piórem, historyków. Jego książki poświęcone Wojnie Dwóch Róż, Templariuszom i Krzyżowcom uważam za majstersztyki, ale "Świt Królestw" uznaję za idealny początek drogi w poznawaniu twórczości brytyjskiego historyka i jedynie - albo "aż"? - bardzo dobry podręcznik wiedzy o Średniowieczu. Możliwe, że najlepiej napisany podręcznik w tej dziedzinie, ale z pewnością nie najlepszą książkę Dana Jonesa.

Trochę zaskakuje mnie średnia ocen tej książki, która przewyższa poprzednie noty przyznane publikacjom autora. Osobiście uważam, że Jones, biorąc się za barki z Behemotem, jakim jest opisanie całej historii średniowiecza - z obszernym wprowadzeniem i epilogiem, zazębiającymi "wieki ci...

Rozwiń Zwiń

Na nadmiar fantastyki humorystycznej - zarówno tej wydawanej w języku polskim, jak i powstałej w Polsce - nie cierpimy, stąd też z otwartymi ramionami witam rodzimych twórców, którzy mierzą się z tym gatunkiem. A z komedią i pastiszem, jak jest wiadomo - napisać coś, co będzie zabawne dla wszystkich jest rzeczą niemal niemożliwą, stąd też niewielu dotąd pisarzom udało się zdobyć uznanie szerokiego grona czytelników. Czy Łukasz Kucharczyk podołał trudnemu zadaniu i z sukcesem wypełnia tę niszę gatunkową na polu rodzimej fantastyki?

Zacznę od kolokwialnego - "Mnie śmieszy". A że poczucie humoru jest cechą indywidualną, z odbiorem "Grantów i smoków" może być różnie. Jakkolwiek kreatywność, pomysłowość i - mimo czerpania pełnymi garściami z wszech płaszczyzn kultury i popkultury oraz podążanie szlakami przetartymi przez uznanych i kultowych twórców literatury humorystycznej i komedii - jak również oryginalność oraz szeroki wachlarz skeczy i żartów - od absurdu i purnonsensu, poprzez slapstick oraz dowcipy niewybredne, aż do satyry i parodii o bardziej wyrafinowanych formach - sprawiają, że każdy czytelnik, z śladowym nawet zmysłem humoru, znajdzie tu coś dla siebie i uśmiechnie się nie raz. A może nawet zaśmieje się na głos, co zdarzało mi się w trakcie lektury niejednokrotnie.

Lektura "Grantów i smoków" z pewnością zadowoli wszystkich fanów twórczości Terry'ego Pratchetta - choć nie dawajcie wiary pojawiającym się już wzmiankom o tym, jakoby Łukasz Kucharczyk był "polskim Pratchettem" - Douglasa Adamsa, Marcina Wolskiego ("Antybaśnie z 1001 dnia"), czy komiksów Tadeusza Baranowskiego, z którego twórczością łączy autora talent do zabawnych gier słownych...

Przygotujcie się więc na sporą dawkę literackiej komedii i pastiszu, nie spodziewajcie się jednak - skoro już nawiązaliśmy do Pratchetta - że natraficie tu na jakieś głębsze przemyślenia na temat ludzkich charakterów i zachowań - raczej "pstryczki w nos" przedstawicieli środowisk akademickich - czy wyrafinowaną fabułę. Te historyki nie są może jedynie serią skeczy, bo angażują i często zaskakują, ale opowieść zdecydowanie pełni tu rolę służebną względem dowcipu.

Jest to jednak początek kariery a taki, chociażby "Blask Fantastyczny" Pratchetta, w gruncie rzeczy, niedalece się od "Grantów..." różni jeśli chodzi dominację żartu nad fabułą. Czekam zatem na kolejne przygody Cilgarena i niziołka Pragmaticbucka (być może tym razem w formie pełnowymiarowej powieści?) a tymczasem "Granty i smoki" gorąco polecam!

Na nadmiar fantastyki humorystycznej - zarówno tej wydawanej w języku polskim, jak i powstałej w Polsce - nie cierpimy, stąd też z otwartymi ramionami witam rodzimych twórców, którzy mierzą się z tym gatunkiem. A z komedią i pastiszem, jak jest wiadomo - napisać coś, co będzie zabawne dla ...

Rozwiń Zwiń

Przyznam szczerze, że nie spodziewałem się, że będzie to aż tak dobra - o ile nie NAJLEPSZA dostępna w języku polskim - monografia poświęcona genezie i historii przestępczości zorganizowanej w Stanach Zjednoczonych!

Iwona Kienzler umieszcza historię mafii w Stanach Zjednoczonych w naprawdę szerokim kontekście historycznym, uwzględniając wszelkie zmiany społeczne, polityczne i ekonomiczne, które doprowadziły do jej powstania i wpłynęły na rozwój i jej (mafii, nie Ireny Kienzler) działalność, od czasów "zamierzchłych", aż po współczesność.

Przyznam, że ja - jak mi się wydawało - dość dobrze "ogarnięty" w temacie czytelnik, niejednokrotnie z zaskoczeniem odkrywałem nowe fakty, które dotychczas nie były dostatecznie opisywane w znanych mi źródłach.

Ponadto, książka dobrze napisana, więc, zaskakująco, wszelkie zawarte tu szczegółowe analizy struktur organizacyjnych mafii, jej hierarchii, biografie "czołowych" reprezentantów, metod rekrutacji członków, związków z polityką, policją czy biznesem i światem rozrywki oraz strategii działania i ekonomicznych mechanizmów finansowania działalności przestępczej, nie nudzą... Zatem powtórzę - mamy do czynienia chyba z najlepszą do tej pory publikacją o mafii w Ameryce, dostępną w języku polskim. Polecam!

Przyznam szczerze, że nie spodziewałem się, że będzie to aż tak dobra - o ile nie NAJLEPSZA dostępna w języku polskim - monografia poświęcona genezie i historii przestępczości zorganizowanej w Stanach Zjednoczonych!

Iwona Kienzler umieszcza historię mafii w Stanach Zjednoczonych w naprawd...

Rozwiń Zwiń

"Crushed" to album nieodbiegający poziomem od pierwszego tomu o Ms. Marvel, wydanego w serii Legendarnych Komiksów Marvela ("No Normal"), aczkolwiek ujmuję jedną "gwiazdkę" za dość niezręczną (choć wymuszoną chyba standardem objętości komiksów tej serii wydawniczej) kompilację. Zapoczątkowana w pierwszym woluminie historia konfrontacji Kamali Khan z jej pierwszym arcyłotrem - "Wynalazcą" - mogła znaleźć finał właśnie tam.

Tutaj zaś zgrabnym interludium / prologiem byłaby historyjka o Lokim lądującym i "mieszającym" na Walentynkowym Balu w liceum Kamali (#12). A potem miło by było, gdyby rozpoczynająca się tu i nie znajdująca rozstrzygnięcia opowieść o fatalnym zauroczeniu Ms. Marvel - która znajduje swoje echa w disneyowskim serialu - zawarta by była w całości w tymże albumie.

Cóż, podział historiim, dość dziwny - zwykle, poza kilkoma wyjątkami, "legendarne opowieści" Marvela są stand-alone'ami - nie wpływa to jednak na fakt, że wciąż śledzimy perypetie zdecydowanie najsympatyczniejszej postaci w tym uniwersum. Bohaterki na wskroś autentycznej i z którą nietrudno sympatyzować, przeżywającą swą super-bohaterską przygodę gdzieś poza wielkimi kosmicznymi sprawami, z którymi borykają się ikoniczni herosi Marvela.

To komiks nie tylko o marzeniu o staniu się idealną superbohaterką - realizowanym z uroczą nieporadnością, jednakowoż z wielką determinacją - ale też (a może przede wszystkim?) opowieść o walce z ważkimi problemami okresu dorastania, problemami w szkole, relacjami z przyjaciółmi i rodziną a także drodze do zrozumienia i akceptacji swojej tożsamości. Stąd też nie dziwi, że ta seria trafiła głównie w gusta współczesnej młodzieży i to właśnie jej przede wszystkim jest warta polecenia!

"Crushed" to album nieodbiegający poziomem od pierwszego tomu o Ms. Marvel, wydanego w serii Legendarnych Komiksów Marvela ("No Normal"), aczkolwiek ujmuję jedną "gwiazdkę" za dość niezręczną (choć wymuszoną chyba standardem objętości komiksów tej serii wydawn...

Rozwiń Zwiń

Nie lubię tych "zajdlowskich" antologii. Ponieważ zazwyczaj przypominają mi, że współczesna polska fantastyka nie ma mi nic ciekawego, atrakcyjnego i wartościowego do zaoferowania. Czy udostępniony bezpłatnie zbiór opowiadań, nominowanych do Nagrody im. Janusza A. Zajdla coś zmienił... I tak, i nie...

Z polską, współczesną fantastyką jestem na bakier od, chyba już, dekad. Nie lubię, nie pociąga mnie i (poza wyjątkami) nie zachwyca. Zakładam, że teksty wyróżnione przez nominację do "Zajdla" są jakimś-tam probierzem stanu rodzimej fantastyki, stąd też, po każdym przeczytanym zbiorze stwierdzam, że jest jako-tako, ale nie dość, by zachęcić mnie do tego, by wejść głębiej w twórczość prezentowanych, nominowanych a nawet nagradzanych pisarzy.

A jednak coś się zmieniło! I tu będę bardzo stronniczy, bowiem od lat wypatruję wśród polskich twórców fantasy i science-fiction, pisarzy humorystów. Polscy wydawcy niechętnie publikują u nas dorobek obcojęzycznych twórców fantasy i science-fiction radosnego i pastiszowego. Toma Holta porzucili po kilku powieściach, które, jak mniemam, "słabo się sprzedały" a u nas Marcin Wolski coraz bardziej poważny, Artur Baniewicz mniej ostatnio płodny, więc z otwartymi ramionami witam Łukasza Kucharczyka, który w tej antologii - nie dość, że przytłacza resztę ilością tekstów - to "rządzi i dzieli"!

Łukasz Kucharczyk, im mniej poważny tym lepszy, imponuje intertekstualnym oczytaniem, "opatrzeniem" i "ograniem"! Żarty bywają czerstwe, ale przykryte kopami skeczy i "spoofów" wielopoziomowych i zaskakująco kreatywnych, z których - w zależności od tego, czy jesteście mało-... średnio-... bardzo-... czy też mega-ogarniętym zjadaczem popkultury - parskniecie śmiechem nie raz i nie dwa.

Tak więc, wybaczcie, że pomijam w tej recenzji teksty ważkie i lepiej napisane, a promień pozytywnej energii kieruję i zaciśnięte kciuki trzymam za Łukasza Kucharczyka. O wojnie na Ukrainie i pandemii będę chciał czytać, kiedy całe to zło będziemy mieli już za sobą. Teraz pragnę eskapizmu, ale eskapizmu, na poziomie twórców, którzy twórczość Terry'ego Pratchetta, Douglasa Adamsa, tą lżejszą, "barejowską" fantastykę braci Strugackich ("Poniedziałek zaczyna się w sobotę") i Marcina Wolskiego wyssali z mlekiem matki. "Team Łukasz Kucharczyk!". Polecam!

PS. Chociaż wiem, że wygra bardzo dobre opowiadanie "Być martwym jest srebrem, nie istnieć – złotem" Magdaleny Świerczek-Gryboś. Wspomnicie moje słowa...

Nie lubię tych "zajdlowskich" antologii. Ponieważ zazwyczaj przypominają mi, że współczesna polska fantastyka nie ma mi nic ciekawego, atrakcyjnego i wartościowego do zaoferowania. Czy udostępniony bezpłatnie zbiór opowiadań, nominowanych do Nagrody im. Janusza A. Zajdla coś zmie...

Rozwiń Zwiń

Wzruszająca, spisana pięknym, niemal poetyckim stylem, na poły nowelizowana, na poły pamiętnikarska, biografia belgijskiego malarza Urbaina Martiena. Przed śmiercią powierzył on swojemu wnukowi - Stefanowi Hertmansowi - pamiętniki, opisujące - na bardzo intymnym poziomie - jego naznaczone biedą i rodzinnymi dramatami dzieciństwo i młodość oraz przekazujące, brutalnie realistyczne i poruszające, wspomnienia z okresu I Wojny Światowej.

Książka, która wzrusza na wielu poziomach i porusza emocje z zupełnie różnych biegunów. Z jednej strony wspomnienia Urbaina związane z wojną - śmierć towarzyszy broni, bezmiar okrucieństwa i cierpienia oraz analiza długotrwałych skutków traumy wojennej - mimo "przetworzenia" przez piękny styl i wyjątkową erudycję Hertmansa, szokują i i wstrząsają do głębi.

Z drugiej jest to jednak również opowieść o miłości, rodzinie i tożsamości pokoleniowej - a odkrywanie przemilczanych faktów i tajemnic z przeszłości dziadka (również przez docieranie do bardzo intymnych warstw), kobietach jego życia, niespełnionych i spełnionych marzeniach, relacji między członkami rodziny, ponowne przeżywanie przez autora ich codziennych trosk i radości, dostarcza czytelnikowi zarówno przeszywająco smutnych, jaki i pokrzepiających wzruszeń.

Poruszająca i pięknie napisana książka, będąca interesującym studium historycznym, ale też bardzo intymnym portretem bohatera, ujętymi w pełne metafor i interesujących refleksji ramy narracyjne. Polecam!

Wzruszająca, spisana pięknym, niemal poetyckim stylem, na poły nowelizowana, na poły pamiętnikarska, biografia belgijskiego malarza Urbaina Martiena. Przed śmiercią powierzył on swojemu wnukowi - Stefanowi Hertmansowi - pamiętniki, opisujące - na bardzo intymnym poziomie - jego naznaczone...

Rozwiń Zwiń

Gdyby Cormac McCarthy napisał książkę o grupie "mężczyzn z przeszłością" uwięzionych na wielorybniku gdzieś na Morzu Arktycznym, to powstałoby pewnie coś bardzo zbliżonego do "Na wodach Północy" Iana McGuire'a!

Opis książki, zamieszczony na okładce polskiego wydania, jest z grubsza wyssany z palca. Sugeruje on, że mamy do czynienia z kryminałem, powieść zaś jest studium natury ludzkiej w ekstremalnych warunkach, z silnym akcentem na ukazanie psychologii bohaterów. Szerokiego spektrum indywiduów, ludzi brutalnych i bezwzględnych, na tle których najbardziej pozytywnie wypada - również nie pozbawiony wad i naznaczony traumami z przeszłości - dołączający do załogi chirurg Sumner. Jedną z największych zalet tej powieści, jest właśnie konstrukcja postaci, złożona i niejednoznaczna, z różnymi odcieniami moralności...

Tak więc, jeśli macie ochotę na mroczny, brutalny (ostrzegam! sceny przemocy - zarówno wobec ludzi, jak i zwierząt - ukazane są tu w dosadny i wyrazisty sposób) i wulgarny (ponownie ostrzegam! język używany przez bohaterów jest wyjątkowo "soczysty"), ale szalenie wciągający, odkrywający w równej mierze okrucieństwo natury jak i zdeprawowane strony ludzkiej psychiki, a przy tym pełen napięcia i świetnie napisany thriller - cóż - "Na wodach Północy" dostarczy Wam nie lada emocji i na długo pozostanie w pamięci! Polecam!

Gdyby Cormac McCarthy napisał książkę o grupie "mężczyzn z przeszłością" uwięzionych na wielorybniku gdzieś na Morzu Arktycznym, to powstałoby pewnie coś bardzo zbliżonego do "Na wodach Północy" Iana McGuire'a!

Opis książki, zamieszczony na okładce polskiego wydania, ...

Rozwiń Zwiń

Są tacy autorzy, których premiera nowej książki oznacza dla mnie porzucenie wszystkiego, co aktualnie czytam i zagłębienie się w lekturę ich powieści. Do takich należy mój ulubiony obecnie - a w zasadzie od kilkunastu lat - Jo Nesbø!

Nesbø ponownie odchodzi od gatunku, z którym słusznie jest kojarzony, choć w związku z tym jego znakomita "twórczość poboczna" z zakresu literatury dziecięcej, dramatu obyczajowego i - wreszcie - horroru (bowiem "Nocny dom" nie jest jego pierwszym "wypadem" w tę dziedzinę - kilkukrotnie zabierał tam czytelników w swoich opowiadaniach), bywa marginalizowana i nie tak dobrze znana.

Sam bardzo lubię te jego "wycieczki" międzygatunkowe, stąd też nie miałem obaw, jeśli chodzi o oczekiwany od dawna "Nocny dom", zapowiadany jako horror młodzieżowy, odwołujący się do tej sfery twórczości autorów takich, jak Joe Hill, Stephen King, Dan Simmons czy Robert McCammon.

I zaiste, udało się! Jakkolwiek, skoro już przywołałem powyższych pisarzy, którym ze swym "Nocnym domem" Nesbø nie ustępuje, to muszę dodać, że po lekturze około 2/3 powieści, musiałbym uznać tę książkę za przyzwoity kawałek prozy doskonale wpisujący się w ustalone przez poprzedników reguły i formy. Czytało się bardzo dobrze, klimat był gęsty, element horroru był silny i wywoływał w umyśle niepokojące obrazy. Pomyślałem, bardzo dobra książka, brawo Nesbø, świetnie odnalazłeś się w tej formule, daję 6/10! Ale...

...nie chcąc psuć nikomu doświadczenia, które ja miałem w trakcie lektury, napiszę tylko, że w drugiej części "Nocnego domu" autor robi coś, co wywraca do góry nogami, wszystko, czego byliśmy dotąd pewni - my i główny bohater - a pierwsza partia jest tylko częścią dużo bardziej złożonej układanki... I żeby jeszcze bardziej zachęcić Was do lektury, dodam tylko, że w finale, kiedy myślimy, że mamy już pełen obraz, Nesbø robi to znowu, serwując kolejnego twista. I żeby nie było - wszystko okazuje się doskonale zaplanowane i spójne i nie stanowi tylko elementu zaplanowanego na wywołanie zaskoczenia.

Podsumowując, "Nocny dom" jet teoretycznie horrorem młodzieżowym, który trzykrotnie zmienia koncepcje i wywraca do góry nogami nasze postrzeganie rzeczywistości przedstawionej. I nie to, że nikt wcześniej na takie rozwiązania fabularne nie wpadł, ale tutaj działają one świetnie a całość jest naprawdę tak wybornym horrorem pełnym pamiętnych i dostarczających dreszczyku emocji scen, że nie pozostaje mi nic innego, jak polecić ją wszystkim miłośnikom gatunku (bo wielbicielom książek Jo Nesbø chyba nie muszę?)!

Są tacy autorzy, których premiera nowej książki oznacza dla mnie porzucenie wszystkiego, co aktualnie czytam i zagłębienie się w lekturę ich powieści. Do takich należy mój ulubiony obecnie - a w zasadzie od kilkunastu lat - Jo Nesbø!

Nesbø ponownie odchodzi od gatunku, z którym słusznie j...

Rozwiń Zwiń