Jedną z największych tragedii ludzkości był wybuch II wojny światowej, który pochłonął miliony istnień. Na ten temat powstało wiele publikacji naukowych, które co prawda dostarczają mnóstwa informacji dotyczących przyczyn wybuchu wojny, dokładnych szczegółów każdej z bitew oraz politycznych decyzji, które zaważyły na działaniach wojskowych. Jednakże posiadają one jedną wadę – ukazują wojnę w perspektywie liczb, statystyk, a nie pokazują ludzkiego oblicza wojny w perspektywie psychologicznej, czyli osobistych tragedii, psychologicznego, ludzkiego wymiaru. Tę sytuację nieco zmienia książka Stephena G. Fritza Żołnierze Hitlera. Wermacht na frontach II wojny światowej.
Oparta na wspomnieniach, dziennikach i listach żołnierzy publikacja stanowi ciekawe uzupełnienie standardowych książek historycznych opisujących wojenną doktrynę oraz organizację wojskową. Zamiast analiz strategii i taktyk walki znajdziemy w niej studium życia szeregowego żołnierza Wermachtu, który musiał zmagać się z wojenną codziennością. Ten przeciętny zwykły żołnierz doskonale zdaje sobie sprawę, że jest zaledwie nic nie znaczącym punktem w hitlerowskiej wojnie. Ale to on stale siedzi w okopach, stara się przeżyć podczas nalotów nieprzyjaciela i czołga się w błocie zmieszanym z krwią swoich towarzyszy. Takie obraz pola bitwy pochodzący z zapisków żołnierzy okazują się kontrastem dla obrazów, które możemy oglądać w filmach wojennych. W walce na froncie brakuje wzniosłości, patosu, etosu żołnierza, który niczego i nikogo się nie lęka. Z zapisków żołnierzy dowiadujemy się o wielu drastycznych szczegółach z pola walki – o urywanych kończynach, strachu przed kolejnym ostrzelaniem, obawie o własne życie.
Zawarte w tej książce informacje to nie tylko szokujący obraz wojny, ale również fascynujący obraz frontowców Wermachtu. Autor analizuje sposób, w jaki ukształtował się wizerunek niemieckiego żołnierza. Otóż każdy miał być nadzwyczajnie sprawny nawet w najbardziej niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Poza tym każdego żołnierza miała łączyć specyficzna więź z pozostałymi towarzyszami broni, która sięgała do tradycji wojsk pruskich. Istotne znaczenie w postrzeganiu niemieckiego wojaka miała także nazistowska propaganda, która nastawiała wojska przeciwko ludności podbitej. W ten sposób zaczęło funkcjonować przekonanie o złych Niemcach znęcających się nad niewinnymi mieszkańcami wiosek oraz zrujnowanych miast.
Z tym negatywnym nastawieniem wobec niemieckiego żołnierza próbuje zmierzyć się autor książki. Dlatego oprócz wielu interesujących ciekawostek związanych z militarną historią, próbuje nadać bardziej ludzki wymiar postaci frontowca. Z prywatnych listów, czy fragmentów wspomnień wyłania się zwykły człowiek, który musi służyć w armii. Ukazanie obaw, pragnień oraz tęsknoty za bliskimi sprawia, że czytelnik zupełnie inaczej patrzy na ludzi, którzy służyli nazistowskiemu reżimowi.
Publikacja Fritza to ciekawa pozycja dla osób zainteresowanych tematyką militarną i pasjonatów historii. Jest ona również interesującym studium ludzkiej psychiki opartym na prawdziwych relacjach uczestników II wojny światowej. Napisana prostym i przystępnym językiem może również rozbudzić zainteresowanie młodych ludzi, a w szczególności uczniów. Wspomnienia żołnierzy, ich listy oraz dzienniki stanowią ciekawe uzupełnienie standardowych lekcji historii i pozwolą na dostrzeżenie ludzkiego oblicza działań wojennych. Dzięki lekturze fragmentów z zapisków uczestników wojny wielokrotnie wzruszyłam się i miałam możliwość wniknięcia w umysł niemieckiego żołnierza i przekonania się, jak wyglądała wojenna codzienność. Z tych obszernych cytatów można przekonać się, że frontowcy Wermachtu byli nie tylko trybikami w machinie, ogarniętego chorą wizją świata, Hitlera, ale przede wszystkim ludźmi, którzy mieli swoje marzenia, nadzieje i pragnienia, które musieli tłumić podczas codziennych zmagań na polu walki. A co najważniejsze, nie wszyscy byli owładnięci chęcią zabijania. Wielu z nich uznawało wojnę za tragedię i stale obawiało się o życie własne i swoich bliskich.

Jedną z największych tragedii ludzkości był wybuch II wojny światowej, który pochłonął miliony istnień. Na ten temat powstało wiele publikacji naukowych, które co prawda dostarczają mnóstwa informacji dotyczących przyczyn wybuchu wojny, dokładnych szczegółów każdej z bitew oraz politycznych decyzji, które zaważyły na działaniach wojskowych. Jednakże posiadają one jedną wadę...