Zanim zabrałem się za czytanie "Wyznań gorszycielki", zupełnie bez sensu wydawało mi się, że to będą rzewne i nudne jak flaki z olejem wspominki starszej pani z epoki, której nikt już nie pamięta. Do tego ubzdurałem sobie, że wspomnienia napisane będą językiem egzaltowanym i w ogóle nieprzyswajalnym. Tymczasem biorę książkę do ręki, zaczynam czytać i w ogóle nie mogę się od niej odczepić. Jeszcze tylko to jedno zdanie... jeszcze tylko do końca akapitu... tylko ta strona... I okazuje się, że już wybija trzecia w nocy. Nie czułem żadnej naftaliny i wypłowiałych futer, których tak się obawiałem. Autorka opisuje swoje raz barwne, a raz znów ponure życie w tonie gawędziarskim, przy czym gawęda podszyta jest subtelną ironią i cynicznym humorem – a humor jej nie opuszczał nawet w czasach okupacji. Czytając tę książkę miałem wrażenie jakbym siedział koło Krzywickiej i tej opowieści słuchał. Przy herbacie. Tak jak kiedyś słuchałem opowieści mojej babci z czasów jej dzieciństwa w trakcie wojny, jej młodości i szalonego życia studencko-towarzyskiego w latach powojennych.
Na kolejnych stronach książki odkrywamy przebogaty świat oryginalnych indywiduuów. Właśnie opisy ludzkich charakterów są, w moim odczuciu, najsilniejszą stroną tego pamiętnika. Ukochana matka społecznik (a może społeczniczka?), wujkowie, którzy tracili fortuny, ciotki, które to z mozołem znosiły, kuzyni, kuzynki, a w końcu ukochany syn, który zmarł w bardzo młodym wieku. Autorka doskonale te postaci ilustruje wyciągając smaczki w postaci ich przywar i dziwactw, zalet i wad. Widać zderzenie ludzi pamiętających fin de siecle z gorsetami i manierami, a nowoczesnym społeczeństwem międzywojennej dekadencji.
Barwny świat charakterów nie ogranicza się jedynie do rodziny, była bowiem Krzywicka bywalczynią świata. Momentami aż nie mogłem uwierzyć, że ta kobieta poznała tylu przedstawicieli ówczesnej kultury europejskiej, takich jak choćby B. Brecht, R. Rolland czy H.G. Wells. Z niektórymi prowadziła ożywioną korespondencję, która niestety bezpowrotnie przepadła w czasie wojny.
Irena Krzywicka była przede wszystkim świadkiem życia kulturalnego polskiego międzywojnia. Chyba najbardziej znana jest jej współpraca i wielka miłość do Boya-Żeleńskiego. Dowiadujemy się jednak też wielu ciekawych informaci o życiorysach innych autorów jak: Dąbrowska, Iwaszkiewicz, Witkacy, Słonimski. Po prostu niebywałe. Mamy tu do czynienia z ważnym dziełem dokumentującym ciekawą epokę.
Krzywicka porusza też problem nieznośnego „klimaciku” antysemickiego jaki panował w międzywojennej Polsce. Tym bardziej powinno się tę książkę czytać dziś, w czasach gdy ludzie wyjątkowo nie mają do siebie szacunku i lekce sobie siebie ważą.
Polecam. Książka godna uwagi, nie tylko miłośników „czaru II Rzeczypospolitej” - tym bardziej, że ten czar mocno przereklamowany.

Zanim zabrałem się za czytanie "Wyznań gorszycielki", zupełnie bez sensu wydawało mi się, że to będą rzewne i nudne jak flaki z olejem wspominki starszej pani z epoki, której nikt już nie pamięta. Do tego ubzdurałem sobie, że wspomnienia napisane będą językiem egzaltowanym i w ogóle nieprzyswajalnym. Tymczasem biorę książkę do ręki, zaczynam czytać i w ogóle nie mogę się od...