By nikt więcej nie mógł powiedzieć – „Nie wiedziałem”. Tym zdaniem kończy się książka Andre Brink „Sucha biała pora”. Są książki, które nie mają epickiego zakończenia, które nie dają jasnych instrukcji - zrób to i tak, walcz o sprawiedliwość w taki konkretny sposób. Ale takie historie trzeba opowiadać - jak mówił sam autor: «Ta książka jest próbą wypełnienia powinności, jaka na mnie ciąży wobec społeczeństwa i historii.”

Główny bohater, nauczyciel Ben du Toit, postanawia dowiedzieć się o zniknięciu w więzieniu syna czarnego sprzątacza. I tym samym rzuca wyzwanie państwu policyjnemu, w którym panuje kłamstwo i wykręty. Ben ryzykuje wszystko, by chronić swoją godność, ale także godność afrykańskiej ludności kraju. Należy dodać, że historia ta powstała na zarysie prawdziwych wydarzeń z lat siedemdziesiątych w RPA. Na stronach można znaleźć portrety prawdziwych postaci, często karykaturalne.


Wcześniej nie byłam zapoznana z literaturą afrykańską, ale tutaj zafascynował mnie styl narracji. Ostry, realistyczny – czytając o losach bohatera, przeżywamy z nim chwile odwagi i rozpaczy. To tak, jakbyśmy siedzieli obok na krześle i patrzyli na zgarbionego mężczyznę, który poświęca tak wiele w walce z systemem i naturalnie zadaje sobie pytanie: „Czy to jest tego warte? Co mogę zrobić?”. A jednak ta pewność, to niewypowiedziane słowo „muszę” jest silniejsze od strachu. I on wstaje i idzie walczyć dalej.

W ostatnich latach opublikowano dużo książek na temat rewolucji i ruchów oporu. Zmieniamy kanały telewizyjne - a oglądanie czyjegoś cierpienia, krwi i łez od gazu - staje się dla nas codziennością. Czasami jednak warto wrócić do źródeł, do sprzeciwów o których czytamy w podręcznikach historii. To może być zastrzykiem od obojętności i infantylizmu w nas samych. To może być lekcją, jak sprzeciwiać się systemom - blisko od nas.

By nikt więcej nie mógł powiedzieć – „Nie wiedziałem”. Tym zdaniem kończy się książka Andre Brink „Sucha biała pora”. Są książki, które nie mają epickiego zakończenia, które nie dają jasnych instrukcji - zrób to i tak, walcz o sprawiedliwość w taki konkretny sposób. Ale takie historie trzeba opowiadać - jak mówił sam autor: «Ta książka jest próbą wypełnienia powinności,...