Od książek związanych z historią zawsze wymagam więcej. Nieraz po przewróceniu ostatniej strony towarzyszyło mi rozczarowanie. Dlatego po „Stracony list” sięgałam z ekscytacją, ale też obawą, jak będzie tym razem.

„Stracony list” Jillian Cantor to powieść zanurzona w historii, rozgrywająca się na dwóch płaszczyznach czasowych. W Austrii w 1938 roku Kristoff zaczął uczyć się zawodu u żydowskiego grawera i odnalazł przy jego rodzinie swój nowy dom. Oddałby wszystko, by już go nie stracić. Jednak nieubłagana rzeczywistość nie pozwala bohaterom cieszyć się spokojnym życiem. Mistrz znika, a Kristoff nie ma innego wyjścia, jak stworzyć nowe znaczki dla znienawidzonej Rzeszy. Jednocześnie próbuje uratować innych, ale przede wszystkich swoją ukochaną i siebie. Z kolei w Los Angeles w 1989 roku Katie właśnie rozwodzi się z mężem, a ojca musiała umieścić w domu opieki. Niepozorne na pierwszy rzut oka oddanie do wyceny kolekcji znaczków ojca niesie za sobą duże zmiany. Gdy filatelista Benjamin odkrywa wśród nich niezwykły egzemplarz naklejony na zwyczajny miłosny list, oboje niepostrzeżenie angażują się w śledztwo, chcąc poznać kryjącą się za nim historię.

Jillian Cantor snuje opowieść z niezwykłym wyczuciem i delikatnością. Przeplatając płaszczyzny czasowe, przeplata również narrację trzecio- z pierwszoosobową. Ta druga nie należy do moich ulubionych. Miałam duże wątpliwości, czy mi się to spodoba, zwłaszcza że jest ona prowadzona w czasie teraźniejszym. Ale już po kilku stronach dałam się oczarować oszczędnym stylem autorki. Nie dostajemy tutaj opisanych wprost uczuć, emocji, a mimo to, a może właśnie dzięki temu, książka ma atmosferę, która chwyciła mnie za serce.

„Stracony list” to tocząca się powoli, ciepła, mimo wojennego tła, opowieść. Rozpoczynająca się druga wojna światowa została świetnie zarysowana dzięki konkretnym zdarzeniom – aneksji Austrii przez Niemcy, nocy kryształowej, transportom żydowskich dzieci do zastępczych rodzin w Anglii. Podobnie przedstawione zostało pobrzmiewające we współczesnych postaciach echo aktualnych wydarzeń w Niemczech oczekujących na połączenie Berlina Zachodniego i Wschodniego. Nie nazwałabym jej jednak powieścią historyczną. Autorka wciąga nas w nostalgiczną historię o miłości, pełną trudnych decyzji, nieoczekiwanych zmian, do jakich zmusza życie, i konieczności poznania własnych korzeni.

„Stracony list” mogę polecić z czystym sumieniem. W czasie lektury był moment, kiedy zaczęłam się zastanawiać, czy na pewno w dobrym kierunku toczy się fabuła, ale z każdą kolejną stroną zostawiałam tę myśl za sobą. Bardzo się cieszę, że zdecydowałam się na ten tytuł i pozwoliłam się zabrać Jillian Cantor w tę wzruszającą i przejmującą podróż. Polecam wam podjęcie takiej samej decyzji.

Gabriela Danel

____

* Cytat z powieści.